Δευτέρα, Αυγούστου 24, 2015

Για τα οικονομικά του Δήμου


ΑΡΘΡΟ ΔΗΜΑΡΧΟΥ 
ΓΙΑ ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΩΝ ΔΗΜΩΝ


Έδεσσα, 30 Ιουνίου 2015

Πριν λίγες ημέρες είχα την ευκαιρία να συμμετάσχω σε μία εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ημερίδα της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ), κατά την οποία παρουσιάστηκε και συζητήθηκε η πρόταση της ΚΕΔΕ για την οικονομική ανεξαρτησία και αυτοτέλεια των Δήμων, που κατ’ ουσία αποτελεί την έναρξη του διαλόγου για μία νέα στρατηγική σε ότι αφορά στα οικονομικά των Δήμων. Οι περιορισμοί που έχουν επιβληθεί στη διακίνηση κεφαλαίων και τα μεγάλα οικονομικά προβλήματα που ζούμε αυτές τις ημέρες καθιστούν επιτακτική την ανάγκη διαλόγου και επίλυσης του φλέγοντος αυτού ζητήματος, που είναι μείζονος σημασίας και επηρεάζει τις ζωές όλων των πολιτών.

Είναι κοινή διαπίστωση ότι η κατάσταση με τα οικονομικά των Δήμων έχει φτάσει στο απροχώρητο, καθώς η Αυτοδιοίκηση είναι αυτή που έχει συμβάλει αποφασιστικά στην επίτευξη του στόχου για δημιουργία δημοσιονομικού πλεονάσματος με αιματηρές θυσίες, ενώ οι υπηρεσίες της κεντρικής κυβέρνησης συνεχίζουν την αλόγιστη πολιτική σπατάλης και δαπανών χωρίς αντίκρισμα παράγοντας δημοσιονομικά ελλείμματα. Είναι γνωστό ότι από την έναρξη της οικονομικής κρίσης οι πόροι της Αυτοδιοίκησης έχουν μειωθεί κατά 60% και πλέον, ενώ έχουν προστεθεί αρμοδιότητες που παλιότερα ανήκαν σε υπηρεσίες της κεντρικής Κυβέρνησης, χωρίς φυσικά την μεταφορά των αντίστοιχων πόρων. Παρ’ όλα αυτά οι Δήμοι παράγουν δημοσιονομικό πλεόνασμα και συμβάλουν αποφασιστικά στην εθνική προσπάθεια για εξυγίανση των οικονομικών της χώρας.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο Δήμος Έδεσσας που από τη στιγμή ανάληψης των καθηκόντων μας καταφέραμε να εξοφλήσουμε τα χρέη προς τρίτους και να παρακολουθούμε χωρίς προβλήματα τις ρυθμίσεις χρεών που έχουμε κάνει, ενώ ταυτόχρονα εξοφλούμε άμεσα τις τρέχουσες υποχρεώσεις μας. Είναι άλλος ένας Δήμος που με ελάχιστους οικονομικούς πόρους καταφέρνει να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του και ταυτόχρονα να έχει δημοσιονομικό πλεόνασμα.

Βέβαια, το γεγονός ότι μέχρι τώρα οι Δήμοι έχουν καταφέρει να ανταποκριθούν στο ρόλο τους δεν σημαίνει ότι πρέπει να είναι ο θεσμός εκείνος του Κράτους που «τραβάει το κάρο», ενώ οι υπόλοιποι συνεχίζουν να λειτουργούν σαν να μην υπάρχει κρίση ή έστω με δυσανάλογες μειώσεις στα έσοδά τους και σταθερή πορεία στα έξοδά τους. Η προσπάθεια πρέπει να είναι συλλογική, αλλιώς δεν μπορεί να έχει αποτέλεσμα και μέχρι τώρα δεν έχουμε δει θεματικά αποτελέσματα, παρά τις θυσίες του Ελληνικού λαού.

Η αναποτελεσματικότητα που έχει επιδείξει η κεντρική εξουσία μας προβληματίζει όλους, καθώς οι πολίτες έχουν αντιληφθεί ότι η Αυτοδιοίκηση είναι αυτή που στέκεται όρθια και στηρίζει το σύστημα διοίκησης της χώρας και την κοινωνία τα τελευταία χρόνια. Ειδικά σε θέματα κοινωνικής πολιτικής παρατηρείται μία άτακτη υποχώρηση του ρόλου του κεντρικού Κράτους και το κενό που έχει δημιουργηθεί προσπαθούμε να το καλύψουμε με τις λίγες δυνάμεις που έχουμε, σε συνεργασία με φορείς που δεν σχετίζονται με το Κράτος, όπως είναι η Εκκλησία.

Η Αυτοδιοίκηση είναι αυτή που παλεύει να μαζέψει τα σκουπίδια και να διατηρήσει τις υποδομές που εξυπηρετούν άμεσα την κοινωνία με ελάχιστο προσωπικό, αφού της απαγορεύεται να προσλάβει νέο προσωπικό, την ίδια ώρα που οι φορείς της κεντρικής εξουσίας βάζουν προσωπικό από το παράθυρο για να εξυπηρετήσουν μικροπολιτικά συμφέροντα ή στήνουν πανηγύρια για την επαναπρόσληψη των καθαριστριών του Υπουργείου Οικονομικών, σαν να μην είχε άλλο πρόβλημα η χώρα.

Αυτή είναι μία αδιέξοδη κατάσταση! Πρέπει να αλλάξει!

Είναι επιτακτική ανάγκη καταρχάς οι Έλληνες φορολογούμενοι να γνωρίζουν που πηγαίνουν τα χρήματά τους μέσα από ένα σύστημα απόλυτης διαφάνειας στη διαχείριση των οικονομικών, αλλά και να ανεξαρτητοποιηθεί η Αυτοδιοίκηση από την κεντρική Κυβέρνηση κόβοντας τον ομφάλιο λώρο που αποτελεί διαχρονικά την κύρια αιτία της συνδιαλλαγής και της εξάρτησης της Αυτοδιοίκησης από την κεντρική εξουσία και τα πολιτικά κόμματα. Μόνο έτσι θα πετύχουμε τη μέγιστη αποτελεσματικότητα των διαθέσιμων πόρων, αλλά και τη μετατροπή των Δήμων σε πραγματικούς μοχλούς ανάπτυξης, με αυτοτέλεια στη λειτουργία τους και απόλυτη διαφάνεια στα οικονομικά τους. Μόνο έτσι ο πολίτης θα γνωρίζει ότι τα χρήματά του πήγαν στο σύστημα άρδευσης του χωριού του ή σε συγκεκριμένα έργα πολεοδομικής και αστικής ανάπτυξης της πόλης του και όχι στο πηγάδι δίχως πάτο του κρατικού προϋπολογισμού…

Σπεύδω να προλάβω σκέψεις ότι οι Δήμαρχοι προτείνουν νέους φόρους, με ένα κατηγορηματικό «όχι». Δεν μιλούμε για νέους φόρους, αλλά για ανακατανομή του υφιστάμενου φορολογικού συστήματος και την απευθείας απόδοση στους Δήμους των φόρων που τους αναλογούν, αφενός για να μην «χάνονται στο δρόμο» και αφετέρου για να σταματήσει αυτή η ιδιότυπη οικονομική εξάρτηση από την κεντρική Κυβέρνηση. 

Είμαι πεπεισμένος ότι μακροπρόθεσμα αυτό θα οδηγήσει σε μείωση της φορολογίας και η εκτίμησή μου αυτή βασίζεται σε πραγματικά στοιχεία, καθώς τα τελευταία χρόνια της οικονομικής κρίσης η κεντρική εξουσία έχει αυξήσει δραματικά τη φορολογία των πολιτών, ενώ οι Δήμοι – παρά τις μεγάλες μειώσεις στους προϋπολογισμούς τους και την αύξηση των αρμοδιοτήτων τους – έχουν μειώσει ή έχουν κρατήσει σταθερά τα ανταποδοτικά τέλη, αναγνωρίζοντας ότι η φοροδοτική ικανότητα των πολιτών έχει μειωθεί δραστικά. Είναι σαφές ότι ο κάθε Δήμαρχος και οι συνεργάτες του δεν κάθονται στις μεγάλες καρέκλες των Υπουργείων αποφασίζοντας χωρίς να λαμβάνουν υπόψη τη γνώμη των τοπικών κοινωνιών. Λειτουργούν διαδραστικά με τις τοπικές κοινωνίες, επειδή είναι ένα ζωντανό κομμάτι τους και όχι ένα αποκομμένο σώμα που αποφασίζει ερήμην των πολιτών γι’ αυτούς…

Είμαι από αυτούς που πιστεύουν ότι πρέπει να αλλάξουμε την κατάσταση. Τώρα! 

Οποιαδήποτε αναβλητικότητα θα είναι σε βάρος της κοινωνίας και γι’ αυτό πρέπει σύντομα να ολοκληρωθεί αυτός ο διάλογος και να ληφθούν αποφάσεις. Η οικονομική αυτοτέλεια και ανεξαρτητοποίηση των Δήμων έναντι της κεντρικής εξουσίας θα συμβάλει αποφασιστικά στη βελτίωση της Δημοκρατίας μας, στην αύξηση της αποτελεσματικότητας του θεσμού, στην απόλυτη διαφάνεια της διαχείρισης των χρημάτων των πολιτών και μακροπρόθεσμα στη μείωση της φορολογίας. Τόσα χρόνια δεν έχει γίνει διότι η κεντρική πολιτική σκηνή ήθελε τον απόλυτο έλεγχο των οικονομικών και της εξουσίας που αυτός συνεπάγεται, θέτοντας την Αυτοδιοίκηση σε ρόλο κομπάρσου. Ο κόμπος έχει φτάσει στο χτένι και τα αδιέξοδα είναι μπροστά μας. Πρέπει να προχωρήσουμε αποφασιστικά και να λάβουμε αποφάσεις που θα μας βοηθήσουν να πάμε τη χώρα και την κοινωνία ένα βήμα μπροστά. Το οφείλουμε στις γενιές που έρχονται…

Δημήτρης Γιάννου
Δήμαρχος Έδεσσας


ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ
Προβλήματα με την αποκομιδή απορριμμάτων λόγω έλλειψης καυσίμων

 Έδεσσα, 30 Ιουνίου 2015
Λόγω των περιορισμών που υπάρχουν στην κίνηση κεφαλαίων ο προμηθευτής καυσίμων του Δήμου Έδεσσας αδυνατεί να προμηθεύσει με καύσιμα τα οχήματά μας. Το γεγονός αυτό δημιουργεί δυσλειτουργία στις κινήσεις των απορριμματοφόρων και προκαλεί αλλαγές στο πρόγραμμα αποκομιδής των απορριμμάτων.
Ως εκ τούτου παρακαλούνται οι πολίτες να κρατούν στις οικίες τους τα σκουπίδια και να αποφεύγουν κατά το δυνατόν την απόρριψή τους στους κάδους.
Καταβάλουμε κάθε δυνατή προσπάθεια, σε συνεργασία με τον προμηθευτή καυσίμων, για επίλυση του προβλήματος.
Ζητούμε συγγνώμη από τους πολίτες για την ταλαιπωρία τους και ζητούμε την κατανόησή τους μέχρι να επιστρέψουμε σε ομαλές συνθήκες.

Γραφείο Τύπου
Δήμου Έδεσσας


  
ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ ΔΗΜΑΡΧΟΥ ΕΔΕΣΣΑΣ
για τον κίνδυνο μη υλοποίησης των χρηματοδοτούμενων έργων

Έδεσσα, 30 Ιουλίου 2015
Σε αντίστοιχη παρέμβασή μου στα μέσα Ιουνίου είχα επισημάνει ότι υπάρχει τεράστιο πρόβλημα στη χρηματοδότηση των έργων ΕΣΠΑ, καθώς ενώ τα έργα υλοποιούνται κανονικά, οι έλεγχοι και τα αιτήματα τμηματικής αποπληρωμής γίνονται κανονικά, οι πληρωμές δεν γίνονται… Οι Διαχειριστικές Αρχές δεν στέλνουν χρήματα για την αποπληρωμή των έργων, με αποτέλεσμα οι ανάδοχοι να μην μπορούν να συνεχίσουν την υλοποίηση και να προχωρούν σε διακοπή εργασιών!

Φυσικά, η έκκληση για επιστροφή στην ομαλότητα, τουλάχιστον σε ότι αφορά στην υλοποίηση των έργων ΕΣΠΑ, έπεσε στο κενό, καθώς το τελευταίο διάστημα η κατάσταση έχει εκτραχυνθεί τελείως.

Το φαινόμενο της διακοπής εργασιών στα έργα ΕΣΠΑ, που είχε ξεκινήσει πριν λίγους μήνες, έχει πάρει μορφή χιονοστιβάδας και ουσιαστικά μπορούμε να πούμε ότι το ΕΣΠΑ – το μοναδικό αναπτυξιακό χρηματοδοτικό εργαλείο που έχουμε στα χέρια μας - σταδιακά σταματά να υλοποιείται!

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι στο Δήμο Έδεσσας, που μέχρι πρότινος μπορούσαμε να είμαστε υπερήφανοι ότι είχαμε μία πολύ καλή παρουσία στο ΕΣΠΑ, έχουμε διακοπή εργασιών στα περισσότερα χρηματοδοτούμενα έργα. Υπάρχει ένας μακρύς κατάλογος από έργα, στα οποία έχουμε διακοπή εργασιών, όπως η ανάπλαση της πλατείας Γρανικού και της οδού 18ης Οκτωβρίου, η ανάπλαση του Κλεισοχωρίου, η αποκατάσταση της οικίας Τσάμη με μετατροπή της σε επισκέψιμο χώρο, τα έργα εξοικονόμησης ενέργειας σε δημοτικά κτήρια, η ανάπλαση του κεντρικού άξονα του Άγρα, η αντικατάσταση και βελτίωση των δικτύων ύδρευσης σε Έδεσσα, Κλεισοχώρι και Κεδρώνα.

Είναι έργα που δημιουργούν συνθήκες για ανάπτυξη και συμβάλουν στην βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών, όμως έχουν σταματήσει να υλοποιούνται! Τα αποτελέσματα σήμερα είναι δυσάρεστα, όμως στο άμεσο μέλλον μπορεί να είναι δραματικά, καθώς σήμερα αντιμετωπίζουμε το πρόβλημα της ανεργίας των ανθρώπων που εργάζονται στα έργα αυτά και το γεγονός ότι υπάρχουν διάσπαρτα μισοτελειωμένα έργα που δημιουργούν δυσλειτουργίες στην καθημερινότητα, όμως εάν δεν καταφέρουμε να υλοποιήσουμε τα έργα στις προκαθορισμένες ημερομηνίες το κόστος τους θα πρέπει να πληρωθεί από το Ελληνικό Κράτος. Ουσιαστικά τα χρήματα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το ΕΣΠΑ θα γυρίσουν πίσω στις Βρυξέλλες και εμείς θα κληθούμε να πληρώσουμε το υπόλοιπο του κόστους των έργων, όμως με την κατάσταση των οικονομικών της Ελλάδας θεωρώ ότι οδηγούμαστε σε ένα ακόμη αδιέξοδο! 

Το τραγικό της όλης υπόθεσης είναι ότι οδηγούμαστε σε αυτό το αδιέξοδο χωρίς λόγο, διότι η παρακράτηση των διαθεσίμων της εθνικής συμμετοχής στο ΕΣΠΑ και η απόδοσή τους για την ικανοποίηση άλλων αναγκών δεν μπορεί να εξηγηθεί από κανέναν λογικό άνθρωπο!

Σαν να μην έφταναν όλα αυτά ήρθαν τα capital controls για να επιδεινώσουν την κατάσταση! Φυσικά, στον ιδιωτικό τομέα η ζημιά είναι τεράστια και έχει αναλυθεί, τόσο από παράγοντες της αγοράς όσο και από πολιτικά πρόσωπα. Αυτό που δεν έχει συζητηθεί είναι οι επιπλοκές των capital controls στην υλοποίηση των έργων ΕΣΠΑ. Μία σοβαρή επίπτωση είναι ότι οι διαγωνισμοί των τελευταίων έργων είναι άκαρποι, διότι οι υποψήφιοι ανάδοχοι δεν μπορούν να εκδώσουν εγγυητικές επιστολές, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να ξεκινήσουν τα έργα. Πρέπει να επισημάνω ότι πρόκειται για τα τελευταία έργα της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου και ως εκ τούτου είναι εξαιρετικά πιεσμένα από χρονική άποψη και για το λόγο αυτό κάθε μέρα που χάνεται μπορεί να κοστίσει ακριβά… 

Ουσιαστικά με την μη χρηματοδότηση των υλοποιούμενων έργων και στη συνέχεια με την εφαρμογή των capital controls έχουν τοποθετηθεί πολλά κιλά εκρηκτικών υλών στα θεμέλια του ΕΣΠΑ και υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να αποκτήσουμε μία σειρά ημιτελών έργων ή να μετακυλιστεί το κόστος υλοποίησής τους από τις Βρυξέλλες στο Ελληνικό Κράτος. Ένα Ελληνικό Κράτος που πληρώνει με δανεικά τις μισθοδοσίες και τις συντάξεις και που σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να ανταπεξέλθει σε αυτό το κόστος.

Βέβαια, θα ήταν λάθος να βλέπουμε μόνο τα μεγάλα αναπτυξιακά έργα υποδομών του ΕΣΠΑ και να παραγνωρίζουμε τα προγράμματα κοινωνικού χαρακτήρα, που βελτιώνουν τις συνθήκες ποιότητας ζωής πολλών συμπολιτών μας. Τέτοια προγράμματα είναι το Βοήθεια στο Σπίτι που είναι κυριολεκτικά στον αέρα και το πρόγραμμα των Παιδικών Σταθμών που ο προϋπολογισμός του έχει μειωθεί δραστικά, όπως και τα υπόλοιπα προγράμματα λειτουργίας των υποστηρικτικών δομών! Τα προβλήματα αυτά πρέπει να λυθούν άμεσα και να υπάρξει επιστροφή στην ομαλή λειτουργία των προγραμμάτων κοινωνικού χαρακτήρα!

Τέλος, υπάρχει ένα στοιχείο που δεν σχετίζεται με το ΕΣΠΑ, αλλά δείχνει την τραγικότητα της κατάστασης. Όπως είναι γνωστό οι Δήμοι έχουν μοναδική ευκαιρία να υλοποιήσουν αναπτυξιακά έργα μέσω του ΕΣΠΑ, όμως την παρακολούθηση της καθημερινότητας και τα μικροέργα τα υλοποιούμε με τα χρήματα της ΣΑΤΑ, που είναι μέρος των θεσμοθετημένων πόρων μας. Δυστυχώς, έχουμε να λάβουμε χρήματα της ΣΑΤΑ από τον Μάρτιο, με αποτέλεσμα να αδυνατούμε να κλείσουμε και τις λακκούβες στους δρόμους!

Είναι τελείως παράλογο στη δεδομένη χρονική στιγμή, με τα τεράστια χρηματοοικονομικά και αναπτυξιακά προβλήματα, να υπάρχει κίνδυνος να επιστρέψουμε χρήματα που θα μπορούσαν να δώσουν μία ανάσα στην ανάπτυξη της χώρας.

Είναι τελείως παράλογο τη στιγμή που έπρεπε να έχουμε δώσει έμφαση στην προετοιμασία για την επόμενη προγραμματική περίοδο, εμείς να ασχολούμαστε με το αν θα πληρωθούν τα έργα της προγραμματικής περιόδου που τελειώνει. Το αποτέλεσμα θα είναι η νέα προγραμματική περίοδος με τα καινούργια αναπτυξιακά χρηματοδοτικά εργαλεία να μας βρει και πάλι ανέτοιμους, να προσπαθούμε ασθμαίνοντας να προλάβουμε τις εξελίξεις. Γιατί χωρίς επιστροφή στην κανονικότητα και την ομαλότητα, ουδείς μπορεί να σχεδιάσει για το μέλλον, πολύ περισσότερο όταν δαπανώνται οι ανθρώπινοι και οικονομικοί πόροι για να επιλυθούν προβλήματα που δημιούργησε η συγκεκριμένη πολιτική της μη χρηματοδότησης των έργων και της εφαρμογής των capital controls. 

Για άλλη μια φορά θέλω να τονίσω ότι πρέπει να επιστρέψουμε στην ομαλότητα άμεσα. Οι κίνδυνοι που παραμονεύουν λόγω της σημερινής κατάστασης μπορεί να επηρεάσουν τα επόμενα χρόνια και αυτό δεν έχουμε το ηθικό δικαίωμα να το κάνουμε!

Δημήτρης Γιάννου
Δήμαρχος Έδεσσας





Σάββατο, Αυγούστου 15, 2015

Εργασίες στο Βαρόσι


Εργασίες στο Βαρόσι

Έδεσσα,11 Αυγούστου 2015

Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται οι εργασίες ανάπλασης και βελτίωσης στο Βαρόσι, με στόχο αφενός τη βελτίωση της παραδοσιακής συνοικίας της Έδεσσας και αφετέρου την μετατροπή της σε φιλικό χώρο για τους πεζούς κατοίκους και επισκέπτες.

Ήδη τοποθετήθηκαν ειδικά κολωνάκια για την αποφυγή της στάθμευσης αλλά και την απαγόρευση εισόδου στα στενά του Βαροσίου και τα αποτελέσματα είναι ορατά, βελτιώνοντας όχι μόνο την αισθητική αλλά και τη λειτουργικότητα της παραδοσιακής συνοικίας.

Ακόμη, παρεμβάσεις γίνονται στο μικρό αμφιθέατρο της περιοχής, με στόχο την καλύτερη αξιοποίησή του για μικρές εκδηλώσεις και ενημέρωση επισκεπτών, ενώ σε σημείο της οδού Μακεδονομάχων – απέναντι από το σημείο που τοποθετήθηκε το άγαλμα του μπαξεβάνη με το γαϊδουράκι και την κατσίκα - θα δημιουργηθεί ένας μικρός επιδεικτικός λαχανόκηπος.

Τέλος, έχει ιδιαίτερη σημασία να επισημανθεί η συνεισφορά όλων των εμπλεκομένων, όπως είναι οι κάτοικοι της συνοικίας που συμμετέχουν ενεργά στην προσπάθεια, αλλά και η αρμόδια Εφορεία Αρχαιοτήτων, που με δική της μέριμνα προχωρά σε καθαρισμό του αρχαιολογικού χώρου δίπλα στην Αγία Σκέπη. 


Γραφείο Τύπου
Δήμου Έδεσσας



Τετάρτη, Αυγούστου 12, 2015

Σύσκεψη για τη Βεγορίτιδα


Σύσκεψη για τη Βεγορίτιδα


Με την παρουσία του αρμόδιου Υπουργού Περιβάλλοντος κ. Γιάννη Τσιρώνη, πραγματοποιήθηκε ευρεία σύσκεψη για τη στάθμη της λίμνης Βεγορίτιδας στην αίθουσα Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Αμυνταίου. 

Στη σύσκεψη, που συμμετείχε ο Δήμαρχος Έδεσσας κ. Δημήτρης Γιάννου, συμμετείχαν ο Βουλευτής Πέλλας κ. Γιάννης Σηφάκης, ο Βουλευτής Φλώρινας κ. Κώστας Σέλτσας, ο Περιφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας κ. Θόδωρος Καρυπίδης, ο Αντιπεριφερειάρχης Φλώρινας κ. Στέφανος Μπίρος, ο Αντιπεριφερειάρχης Πέλλας κ. Θόδωρος Θεοδωρίδης, ο Δήμαρχος Αμυνταίου κ. Κώστας Θεοδωρίδης, ο Αντιδήμαρχος Βεγορίτιδας κ. Χρήστος Βερικούκης, εκπρόσωποι φορέων και πολίτες. 

Η σύσκεψη πραγματοποιήθηκε σε συνέχεια της απόφασης του Υπουργού να μην υπάρξει καμία παρέμβαση στη στάθμη της Βεγορίτιδας μέχρι να ολοκληρωθούν και γίνουν αποδεκτές από τα αρμόδια όργανα οι σχετικές μελέτες. Μέσα από τη σύσκεψη φάνηκαν οι διαφορετικές προσεγγίσεις των φορέων, όμως η περιβαλλοντική προστασία και η βελτίωση των χαρακτηριστικών της λίμνης φαίνεται ότι αποτελούν την κυρίαρχη άποψη στην τοπική κοινωνία και τους φορείς.

ΔΗΜΟΣ ΕΔΕΣΣΑΣ 
Γραφείο Δημάρχου


Θέσεις για τη λίμνη Βεγορίτιδα και το ζήτημα της στάθμης της
Έδεσσα, 4 Αυγούστου 2015 

Το τελευταίο διάστημα ένα από τα ζητήματα που απασχόλησαν την τοπική κοινή γνώμη ήταν αυτό της στάθμης της λίμνης Βεγορίτιδας.
Η λίμνη Βεγορίτιδα μετά από δεκαετίες υποχώρησης και ταπείνωσης της στάθμης της έχει αρχίσει να ανακαταλαμβάνει κάποια από τα εδάφη που είχε παλιότερα. Σήμερα η στάθμη της λίμνης βρίσκεται στα 515,5 μέτρα από το υψόμετρο της στάθμης της θάλασσας. Στο επίπεδο αυτό δεν απειλούνται ανθρωπογενείς δραστηριότητες, εκτός φυσικά από τις αγροτικές καλλιέργειες των εκτάσεων που είχαν αποκαλυφθεί από τη μείωση της στάθμης της λίμνης και τώρα καλύπτονται και πάλι από το νερό. Αυτό σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί «απειλή» διότι οι εκτάσεις αυτές ήταν λίμνη και τώρα ξαναγίνονται λίμνη. Όποιοι θεωρούν ότι οι εκτάσεις αυτές τους ανήκουν είναι εκτός πραγματικότητας.
Φυσικά, υπάρχουν φωνές – κυρίως από το γειτονικό Νομό Φλώρινας και το Δήμο Αμυνταίου – που επιθυμούν την περαιτέρω ταπείνωση της στάθμης της λίμνης προκειμένου κάποιοι να συνεχίσουν να καλλιεργούν τις εκτάσεις που είχε αποκαλύψει παλιότερα η λίμνη Βεγορίτιδα και ενδεχομένως να αποκαλυφθούν και νέες, διότι η απληστία είναι χαρακτηριστικό του ανθρώπινου γένους…
Εδώ υπάρχει μία σύγκρουση συμφερόντων. Από τη μία είναι το κοινωνικό σύνολο που επιθυμεί την αύξηση της στάθμης της λίμνης Βεγορίτιδας σε επίπεδο που να μην θίγει ανθρωπογενείς δραστηριότητες και ταυτόχρονα να μπορεί να είναι ένα υγιές οικοσύστημα, ενώ από την άλλη είναι κάποιοι μεγαλοαγρότες που καλλιεργούν τις διανεμημένες ή καταπατημένες ιδιαίτερα εύφορες αποκαλυφθείσες εκτάσεις της Βεγορίτιδας. Είναι σίγουρο ότι υποχωρώντας η λίμνη άφησε τεράστιες εκτάσεις που καλλιεργήθηκαν για κάποια χρόνια, όμως αυτό πρέπει να το δούμε ως ένα ιδιότυπο «χρησιδάνειο» για όσους τις καλλιέργησαν και όχι ως μόνιμη κατάσταση. Οι καλλιεργητές δεν πρέπει να προβάλουν το γεγονός ότι χάνουν χρήματα τώρα που η λίμνη επανακτά τις εκτάσεις αυτές, αλλά να σκέφτονται ότι κέρδισαν χρήματα για κάποια χρόνια καλλιεργώντας τις συγκεκριμένες εκτάσεις.
Το κακό είναι ότι πολλές από τις εκτάσεις αυτές είναι «φορτωμένες» με λιπάσματα και φυτοφάρμακα, καθώς καλλιεργήθηκαν για πολλά χρόνια και ενδεχομένως επηρεάσουν τα χαρακτηριστικά της λίμνης, όμως η φύση ξέρει να γιατρεύει τις πληγές της.
Σπεύδω να επισημάνω ότι σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αφήσουμε να εννοηθεί ότι οι αγρότες μολύνουν το περιβάλλον. Είναι η κοινωνική ομάδα που δουλεύει σκληρά κάτω από αντίξοες συνθήκες, ζει αρμονικά με το περιβάλλον και εργάζεται μέσα στη φύση, γεγονός που τους καθιστά τους καλύτερους οικολόγους. Για μένα είναι δεδομένο ότι τόσο οι αγρότες, όσο και τα μέλη του Συλλόγου Προστασίας Βεγορίτιδας, που πρωτοστάτησαν στον αγώνα για την προστασία της λίμνης, βρίσκονται από την ίδια πλευρά του αγώνα για προστασία του περιβάλλοντος και οικονομική ανάπτυξη του τόπου. Όλοι μας καταλαβαίνουμε ότι υπάρχει μία ισορροπία που είχε διαταραχθεί και σιγά σιγά επανέρχεται. Επειδή στις μικρές κοινωνίες που ζούμε δεν έχουμε την πολυτέλεια των διαχωρισμών, πιστεύω ότι όλοι μας πρέπει να συμφωνήσουμε στη βέλτιστη δυνατή λύση για το επίπεδο της λίμνης.
Ένα άλλο σημείο που πρέπει να τονιστεί είναι ότι τα τελευταία χρόνια εκπονείται μία διαχειριστική μελέτη, που ανατέθηκε πριν πολλά χρόνια από τους Δήμους Αμυνταίου και Έδεσσας. Εμείς δεν παραλάβαμε τη μελέτη αυτή διότι έχουμε βασικές αντιρρήσεις στον τρόπο προσέγγισης του θέματος και δεν μπορούμε να δεχθούμε τα ανώτατα όρια στάθμης που θέτουν κάποιοι άλλοι. Δεν μπορεί κανένα μελετητικό γραφείο ή κανένας άλλος Δήμος να μας αναγκάσει να ακολουθήσουμε συγκεκριμένες πολιτικές που αποδεδειγμένα συμβάλουν στην καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος, προκειμένου να δημιουργηθούν χωράφια! Η πολιτική αυτή είναι επικίνδυνη για τις επόμενες γενιές. Δεν γίνεται να καταστρέφουμε ό,τι δημιούργησε η φύση για να δημιουργήσουμε χωράφια.
Καλώ όποιον έχει άλλη άποψη να προσπαθήσει να εξηγήσει σε οποιονδήποτε Ευρωπαίο – αξιωματούχο ή απλό πολίτη – ότι είναι σωστό να αποξηράνουμε ή να μειώσουμε δραστικά την έκταση μίας λίμνης όπως η Βεγορίτιδα για να δημιουργήσουμε καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Στην καλύτερη περίπτωση θα τον στείλει σε ψυχιατρική κλινική και στη χειρότερη θα τον θεωρήσει εχθρό της κοινωνίας και ένοχο για πράξεις που αντιβαίνουν το κοινωνικό συμφέρον.
Ο Δήμος Έδεσσας από την πρώτη στιγμή είχε ξεκάθαρη και ομόφωνη θέση να προστατέψουμε το κοινωνικό συμφέρον. Μία μεγάλη και υγιής Βεγορίτιδα μπορεί να αποτελέσει πηγή πλούτου για τις τοπικές κοινωνίες με την ανάπτυξη τουριστικών δραστηριοτήτων. Η οικονομική ανάπτυξη δεν σταματά στην καλλιέργεια χωραφιών… Για τον σκοπό αυτό σκοπεύουμε να ξεκινήσουμε ένα σχέδιο για την ανάπτυξη των παραλίμνιων περιοχών με υποδομές για την ανάπτυξη δραστηριοτήτων που θα συμβάλουν στην αειφορική ανάπτυξη της περιοχής.
Φυσικά δεν μπορούμε να χωρίσουμε τη λίμνη στα δύο και να προστατεύσουμε το «δικό μας» κομμάτι και γι’ αυτό πρέπει να συνεργαστούμε με τους γείτονές μας. Είμαι σίγουρος ότι η δύναμη των επιχειρημάτων είναι μεγαλύτερη από αυτή των συμφερόντων και γι’ αυτό το λόγο είμαι αισιόδοξος ότι θα βρεθεί σημείο επαφής για να κάνουμε μία συλλογική προσπάθεια προστασίας της λίμνης και του κοινωνικού συμφέροντος.
Πέρα απ’ όλα αυτά η σημερινή κατάσταση είναι ένα πολύ καλό μάθημα για όλους μας και δείχνει ότι η φύση προσπαθεί να γιατρέψει τις πληγές που δημιούργησε ο άνθρωπος τις προηγούμενες δεκαετίες. Αν δεν μπορούμε να τη βοηθήσουμε τουλάχιστον ας την αφήσουμε να κάνει τη δουλειά της και να μην την εμποδίζουμε δημιουργώντας καινούργιες πληγές!

Δημήτρης Γιάννου
Δήμαρχος Έδεσσας



Τετάρτη, Ιουνίου 10, 2015

Χυδαία προσβολή της μνήμης των εθνομαρτύρων Άγρα-Μίγγα


Χυδαία προσβολή της μνήμης 
των εθνομαρτύρων Άγρα-Μίγγα

Σε ιστοσελίδα ατόμου φιλοσκοπιανών αντιλήψεων που υποδύεται τον δημοσιογράφο και σε περιγραφή των εκδηλώσεων μνήμης των Μακεδονομάχων Άγρα-Μίγγα εμφανίσθηκε το παρακάτω σχόλιο του φανατικού ακροαριστερού εθνομηδενιστή  και όργανου της σκοπιανής προπαγάνδας που κυκλοφορεί στο διαδίκτυο με το ψευδώνυμο Πέτρος Νικολαΐδης:

κατάπτυστες εκδηλώσεις ελληνοεθνικιστικού αντιμακεδονικού μίσους....που τιμούν τους ξενόφερτους μισθοφόρους του ελληνικού κράτους για τις ληστείες , δολοφονίες και βιασμούς τους...εναντίον των επαναστατών γηγενών μακεδόνων και τοπικών βλάχων, οι οποίοι πολεμούσαν τους τούρκους κατακτητές... διεκδικώντας όπως οι κάτοικοι του Μοριά, μια ανεξάρτητη και αδιαμέλιστη Μακεδονία...για αυτά τους τα εγκλήματα δίκαια οι μακεδόνες και οι βλάχοι επαναστάτες τους κρέμασαν σε μια καρυδιά στο μακεδονικό χωριό Τέϊβο Βόντεν - Έδεσσας...σε αντίθεση με μερικούς σημερινούς μακεδόνες και βλάχους, οι οποίοι για ιδιοτελείς λόγους , δοσιλογικά πιστοί στον χρεοκοπημένο ελληνικό εθνικισμό , τους τιμάνε...ντροπή τους...


Αξίζει να σημειωθεί ότι πίσω από το ψευδώνυμο κρύβεται γνωστός Φλωρινιώτης δημόσιος υπάλληλος διορισμένος στην Έδεσσα, που μισθοδοτείται κανονικότατα από το ελληνικό κράτος! Όσο για τον ψευτοδημοσιογράφο που επέτρεψε να εμφανισθεί το κατάπτυστο αυτό σχόλιο χωρίς να αντιδράσει, εξαφάνισε, κατά παράβαση κάθε έννοιας δημοσιογραφικής δεοντολογίας, από την παρουσίαση των παραβρεθέντων και δεν ανέφερε το παραμικρό για τον κεντρικό ομιλητή των εκδηλώσεων μνήμης Δημήτρη Ε. Ευαγγελίδη και την τεκμηριωμένη ομιλία του, που απέσπασε τα θερμά συγχαρητήρια των παραβρεθέντων, με την φαιδρή δικαιολογία ότι «η ομιλία ήταν εκτός θέματος» διότι ο ομιλητής με αφορμή το γεγονός της δολοφονίας των Άγρα-Μίγγα προχώρησε σε αποδόμηση της φιλοσκοπιανής προπαγάνδας και αποκάλυψε τους στόχους της!


Επίσης, «ξέχασε» να αναφέρει και την παρουσία στην εκδήλωση του Δημάρχου Αμπελοκήπων-Μενεμένης και σχετικά πρόσφατα εκλεγέντος Προέδρου της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας κ. Λάζαρου Κυρίζογλου, ο οποίος μάλιστα αναγγέλθηκε από τα μεγάφωνα όταν κατέθεσε στεφάνι, πιθανότατα λόγω του γεγονότος ότι έχει κατ’ επανάληψη αντικρούσει ανοιχτά την φιλοσκοπιανή προπαγάνδα. 



Σχετικά με τις φτηνές δικαιολογίες περί «εκτός θέματος» που επικαλέσθηκε ο εν λόγω «δημοσιογράφος», θα πρέπει να αναφερθεί ότι ο Δήμαρχος Τριφυλίας κ. Παν. Κατσίβελας, αφού συνεχάρη θερμά τον κ. Ευαγγελίδη, τον προσκάλεσε να είναι ο κεντρικός ομιλητής στα επόμενα «Αγαπήνεια» που διοργανώνει με λαμπρότητα κάθε χρόνο στην πόλη των Γαργαλιάνων Μεσσηνίας (τόπο καταγωγής του εθνομάρτυρα Σαράντου Αγαπηνού/Τέλλου Άγρα) ο Δήμος και οι τοπικοί φορείς. Επίσης, τον κ. Ευαγγελίδη προσκάλεσε και ο Δήμαρχος Αμπελοκήπων-Μενεμένης και Πρόεδρος της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας κ. Λάζαρος Κυρίζογλου να είναι ο κεντρικός ομιλητής στις εκδηλώσεις του Δήμου για την ημέρα του Μακεδονικού Αγώνα τον ερχόμενο Οκτώβριο. Πρόσκληση τέλος, για διάλεξη με αντικείμενο τα θέματα της Μακεδονίας έγινε και από τον Σύλλογο Μεσσηνίων Μακεδονίας-Θράκης «Ο Καπετάν Άγρας». Οι προσκλήσεις έγιναν αμέσως αποδεκτές με προθυμία και ευχαρίστηση.

Ακολουθεί το κείμενο της ομιλίας του Δημήτρη Ε. Ευαγγελίδη:

Εκδήλωση Εθνικής Μνήμης
των  Μακεδονομάχων Άγρα-Μίγγα
Δημήτρης Ε. Ευαγγελίδης

Την νύχτα της 5ης Ιουνίου 1907, Βούλγαροι κομιτατζήδες συλλαμβάνουν με ύπουλο, δόλιο τρόπο, τον καπετάν Άγρα και τον Αντώνη Μίγγα. Αφού τους διαπόμπευσαν ως δήθεν αιχμαλώτους, δεμένους και ξυπόλυτους, στα χωριά της περιοχής, ώστε να αναπτερώσουν το ηθικό των τρομοκρατημένων οπαδών τους, τους απαγχόνισαν μεταξύ των χωριών Τέχοβο (Καρυδιά) και Βλάδοβο (Άγρας). Η δολοφονία όμως του καπετάν Άγρα και του Αντώνη Μίγγα, αντί να φοβίσει, αντίθετα ξεσηκώνει τους Έλληνες. Πλήθος αξιωματικών και άλλων εθελοντών ζητάει να πάει στην Μακεδονία. Θέλουν να εκδικηθούν το θάνατο των δολοφονημένων προδοτικά παλληκαριών. Λίγες μέρες αργότερα, ο Γκιώργκη Κασάπτσε, που πρωτοστάτησε στην παγίδευση  και στο βασανισμό του Τέλλου Άγρα, εξοντώνεται από το σώμα του καπετάν Αμύντα, ενώ ο βοεβόδας Ζλατάν δέχεται 9 σφαίρες από το Μάνλιχερ και το Γκρά των αδελφών Τόλιου. Τα γεγονότα αυτά είναι λίγο-πολύ γνωστά σε όλους μας.
Συγκεντρωθήκαμε λοιπόν εδώ, εμείς οι ζωντανοί, που ζούμε στην ελεύθερη πια Μακεδονία, για να αποτίσουμε φόρο τιμής και αιώνιας ευγνωμοσύνης, όπως κάθε χρόνο, στους αλησμόνητους εκείνους νεκρούς μας. 
Ημέρα εθνικής μνήμης σήμερα, θλιβερή επέτειος εκείνου του αιματηρού επεισοδίου του Μακεδονικού Αγώνα πριν από 108 χρόνια. Με την ευκαιρία θα ήθελα να ‘πω τούτο:
Συχνά ακούω ή διαβάζω, δυστυχώς ακόμη και σε σχολικά εγχειρίδια, για τον «μακεδονικό αγώνα του 1904-1908»! Απαντώντας, θέλω να τονίσω ότι ο Μακεδονικός Αγώνας υπήρξε μια αργόσυρτη, οδυνηρή και πολυαίμακτη διαδικασία που κορυφώθηκε την περίοδο 1904-1908 και αυτή είναι η ιστορική πραγματικότητα. Ας μη την αλλοιώνουμε.
Στο κάλεσμα της Πατρίδας για την υπεράσπιση της Μακεδονίας προσήλθε ολόκληρος ο ελληνισμός. Παλληκάρια από τον Μωριά, την Ρούμελη, την Κρήτη, την Ήπειρο, την Θεσσαλία, την Κύπρο, τα Επτάνησα αγωνίστηκαν και έχυσαν το αίμα τους για την Μακεδονία, με πρωτομάρτυρα, την αρχετυπικά ηρωϊκή μορφή του Παύλου Μελά, τους ύπουλα δολοφονημένους Άγρα και Μίγγα και τόσους άλλους. Τιμούμε την μνήμη τους και δεν λησμονούμε τις θυσίες τους. Παράλληλα όμως, δεν πρέπει να αγνοούμε και την τεράστια προσφορά των ιδίων των Μακεδόνων Ελλήνων στον αγώνα, που την πλήρωσαν με ποταμούς αίματος. Εκείνο που ελάχιστα έχει συνειδητοποιηθεί είναι το γεγονός ότι εάν ο ντόπιος πληθυσμός πίστευε ότι δεν ήσαν Έλληνες, αλλά Βούλγαροι, αγνοώ εάν το αποτέλεσμα του αγώνα θα ήταν το ίδιο.
Την ταραγμένη λοιπόν και χαοτική εκείνη περίοδο, που περιγράψαμε προηγουμένως, άρχισε να καλλιεργείται το ιδεολόγημα του «Μακεδονισμού», καθώς και η πλαστή εθνοτική ταυτότητα των ανύπαρκτων «Σλαβομακεδόνων»,  εφευρήματα που αξιοποιήθηκαν αργότερα από την βουλγαρική προπαγάνδα στην εξυπηρέτηση των εδαφικών της βλέψεων. 
Όπως αναφέρω σε σχετικά πρόσφατο βιβλίο μου:
«Η σύγχρονη βουλγαρική ιστοριογραφία αντιμετωπίζει όσους "Μακεδόνες Σλάβους" έθεσαν το ζήτημα της χωριστής (από την βουλγαρική) "σλαβικής μακεδονικής" εθνότητας, ως "όργανα του Μακεδονισμού της σερβικής εθνικής προπαγάνδας". Υποστηρίζει μάλιστα ότι η σερβική προπαγάνδα υιοθέτησε ως τακτική κατά την περίοδο 1870-1890 τον Μακεδονισμό για να καλλιεργήσει στους Βουλγάρους της Μακεδονίας την διάθεση απόσχισης από τον βουλγαρικό εθνικό κορμό και κυρίως να τους απομακρύνει από την βουλγαρική γλώσσα, εκκλησία και εκπαίδευση. Οι Βούλγαροι ιστορικοί θεωρούν ότι ο Μακεδονισμός υπήρξε δημιούργημα μεγαλοσερβικών πολιτικών κύκλων και ιδίως του Σέρβου πολιτικού, αλλά και διακεκριμένου λογίου, του Στόγιαν Νοβάκοβιτς (Stojan Novaković, 1842-1915), ο οποίος διετέλεσε δύο φορές Πρωθυπουργός του Βασιλείου της Σερβίας. Επισημαίνουν ακόμα ότι η επινόηση της ιδέας του "μακεδονικού έθνους" και η καλλιέργειά της στον σλαβικό πληθυσμό της Μακεδονίας είχε ως σκοπό να εξυπηρετήσει τα σχέδια της "μεγαλοσερβικής" πολιτικής για διείσδυση στον νότο και έξοδο στο Αιγαίο, αφού θα οδηγούσε στην απομάκρυνση της βουλγαρικής επιρροής από τους Σλάβους της Μακεδονίας και στην απόσχισή τους από τον βουλγαρικό εθνικό κορμό». 
Στην συνέχεια βέβαια τον «μακεδονισμό» τον υιοθέτησαν και οι ίδιοι οι Βούλγαροι, με θλιβερά αποτελέσματα. Τέλος, ο μακεδονισμός υιοθετήθηκε και από τον οπερεττικό εκείνον αυτοδιορισμένο «στρατάρχη», για να εξυπηρετήσει τους δικούς του σχεδιασμούς και επιδιώξεις, με αποτέλεσμα να υφιστάμεθα τις συνέπειες μέχρι τώρα.
 Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα που επιθυμώ να τονίσω είναι και η χρησιμοποίηση του γλωσσικού παράγοντα ως οχήματος εδαφικών διεκδικήσεων και επεκτατισμού. Αξίζει να επιμείνουμε λίγο παραπάνω στο θέμα αυτό. Εκείνο, που και επιστημονικώς πλέον είναι αδιαμφισβήτητο, αποτελεί η διαπίστωση ότι η ομιλούμενη γλώσσα δεν αποτελεί απόλυτο εθνολογικό κριτήριο ταξινόμησης μιας συγκεκριμένης εθνοτικής ομάδας, σε αντίθεση με τις παραδοχές παλαιότερων εποχών. 
Περιορίζομαι να αναφέρω τα κλασσικά παραδείγματα, τόσο των γερμανόφωνων Αλσατών, στα σύνορα Γαλλίας–Γερμανίας, οι οποίοι αισθάνονται φανατικοί Γάλλοι, αλλά και των Καθολικών μεν στο θρήσκευμα Κροατών, οι οποίοι ουδεμία σχέση επιθυμούν να έχουν με τους ομόγλωσσούς τους, Ορθοδόξους όμως Σέρβους, παρά την κοινή τους γλώσσα (τα Σερβοκροατικά) ή ακόμα πιο χαρακτηριστικό, το παράδειγμα των Μαυροβουνίων σε σχέση και πάλι με τους Σέρβους, με τους οποίους δεν έχουν ούτε καν θρησκευτική διαφορά και παρ’ όλα αυτά ισχυρίζονται ότι αποτελούν μέλη ενός διαφορετικού έθνους.
Στο σημείο αυτό οφείλω να επισημάνω ορισμένες πραγματικότητες, που αγνοούνται ή αποσιωπούνται:
Ο ελληνισμός, στην ιστορική του πορεία των 4000 χρόνων, δημιούργησε τεράστιες πολυεθνικές αυτοκρατορίες (πολυεθνικές, αλλά ποτέ πολυ-πολιτισμικές, όπως έχει διευκρινίσει η Ελληνίδα Βυζαντινολόγος Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ), αχανή Βασίλεια, είχε εμπορικές σχέσεις με δεκάδες λαούς και χώρες, αλλά συχνότατα υπέστη και επιδρομές βαρβάρων λαών, κατακτήθηκε πλήρως ή εν μέρει από ξένους στρατούς, ενώ εκτοπίσθηκαν τμήματά του από προαιώνια ελληνικά εδάφη. Αποτέλεσμα όλων αυτών των ιστορικών εξελίξεων ήταν κάποιοι ελληνικοί πληθυσμοί να αλλοφωνήσουν, όπως ορισμένοι μικρασιάτες (τουρκόφωνοι Έλληνες), να λατινοφωνήσουν (βλαχόφωνοι Έλληνες), να σλαβοφωνήσουν (σλαβόφωνοι Έλληνες), να αλβανοφωνήσουν (αρβανιτόφωνοι Έλληνες) ή να ιταλοφωνήσουν (οι Γρεκάνοι της Magna Grecia). 
Επομένως, το ότι κάποια τμήματα του πληθυσμού της Μακεδονίας είχαν παλαιότερα ως μοναδικό γλωσσικό τους όργανο ένα σλαβογενές ιδίωμα, δεν αποτελεί ικανό και επαρκές κριτήριο για την επιχειρηθείσα στο παρελθόν και επιχειρούμενη και σήμερα, τοποθέτησή τους εκτός του ελληνικού έθνους. 
Ως δίγλωσσος λοιπόν, γηγενής Μακεδόνας Έλλην θεωρώ ότι το ζήτημα έχει απαντηθεί θεωρητικά και πρακτικά και δεν υπάρχει ανάγκη περαιτέρω συζητήσεων και διευκρινίσεων.
Και για να μη υπάρχει οποιαδήποτε παρανόηση επαναλαμβάνω: Είμαι ντόπιος Μακεδόνας Έλληνας, με αυτήν ακριβώς την σειρά.
Το πρώτο αποτελεί την τοπική πολιτιστική μου ταυτότητα, το δεύτερο την γεωγραφική μου ταυτότητα και το τρίτο την εθνική μου ταυτότητα.
Και αν θέλετε να συνεχίσω, είμαι Ευρωπαίος και όχι Αφρικανός, Αμερικανός ή Ασιάτης.
Ορισμένοι αδυνατούν να ξεκαθαρίσουν μέσα τους αυτές τις απλές πραγματικότητες με αποτέλεσμα να διακατέχονται από πλήρη σύγχυση και αποπροσανατολισμό, που δυστυχώς συχνά οδηγεί στην εξωμοσία ή ακόμα και στην προδοσία.
Με την ευκαιρία ας θυμηθούμε αυτό που τόνιζαν στην επιστολή διαμαρτυρίας που έστειλαν το 1903 κάτοικοι της πόλης του Μοναστηρίου (Βιτώλια) προς τις Μεγάλες Δυνάμεις:
«...λαλούμεν ελληνιστί, βλαχιστί, αλβανιστί, βουλγαριστί, αλλά ουδέν ήττον εσμέν άπαντες Έλληνες (δεν είμαστε όλοι εμείς λιγότερο Έλληνες) και ουδενί επιτρέπομεν να αμφισβητεί προς ημάς τούτο...».
Ξεκαθαρίζω ότι δεν έχω το παραμικρό πρόβλημα με κάποιον συντοπίτη μου, εάν πιστεύει ότι δεν είναι Έλληνας και θεωρεί ότι είναι Βούλγαρος, Σέρβος, Αλβανός ή εξωγήινος. Όταν όμως ακούω κάποιον να ισχυρίζεται ότι είναι «μακεντόνετς» το θεωρώ ως προσωπική προσβολή, όπως υποθέτω το ίδιο θα εξοργιζόταν ο καθένας μας εάν κάποιος ξένος πήγαινε στο σπίτι του, στρογγυλοκαθόταν και άρχιζε να διαλαλεί ότι είναι δικό του.
Και για να τελειώνουμε. Όπως συχνά επαναλαμβάνω:
"…Στον ελληνισμό, μετέχει κάποιος εθελουσίως. Είναι τιμή και ευθύνη η ελληνική ταυτότητα. Η ελληνικότητα δεν επιβάλλεται, αλλά κερδίζεται και αποδεικνύεται με αγώνες, θυσίες και ήθος. Πρόκειται για θεϊκό χάρισμα και όχι για καταναγκασμό. Ο ελληνισμός κανέναν δεν παρακαλάει. Όποιος δεν θέλει να είναι Έλληνας, κακό του κεφαλιού του. Ας αρκεσθεί στη μίζερη και ελεεινή σκοπιανή ιδιότητα ή ας παραμείνει στην πνευματική αναξιοπρέπεια του κακώς εννοούμενου τοπικισμού και της γκρίνιας για τα κονδύλια. Αυτά δεν τα λέω για να δικαιολογήσω την κρατική απραξία, ούτε για να εθελοτυφλούμε μπροστά στον κίνδυνο από τη διείσδυση των πρακτόρων. Χρειάζεται συνεχής άμυνα και αντίσταση. Αλλά συγχρόνως δεν πρέπει να αποδίδουμε στους αργυρώνητους νεοκομιτατζήδες κάποια ιδιότητα φοβερού και τρομερού μαζικού κινήματος αφελληνισμού. Εάν σώσουμε το όνομα της Μακεδονίας, οι πρακτορίσκοι πιθανότατα θα εξαφανισθούν μία για πάντα. Θα τους καταπιεί η ίδια η Ιστορία…".
Κλείνω, με τα λόγια του μεγάλου εκείνου Μακεδόνα Έλληνα, του Ίωνα Δραγούμη, ο οποίος χάθηκε τόσο πρόωρα, δολοφονημένος άνανδρα από πολιτικούς του αντιπάλους, από το βιβλίο του «Μαρτύρων και Ηρώων αίμα»:
«Να ξέρετε πως αν τρέξουμε να σώσουμε την Μακεδονία, η Μακεδονία θα μας σώσει. Θα μας σώσει από την βρώμα όπου κυλιούμαστε, θα μας σώσει από την μετριότητα και από την ψοφιοσύνη, θα μας λυτρώσει από τον αισχρό τον ύπνο, θα μας ελευθερώσει. Αν τρέξουμε να σώσουμε την Μακεδονία, εμείς θα σωθούμε...» 

Δημήτρης Ε. Ευαγγελίδης
Έδεσσα-Καρυδιά
7 Ιουνίου 2015


Σάββατο, Ιουνίου 06, 2015

Για την σπουδαιότητα της γλώσσας

Ο γεννημένος στην Αυστρία Λουδοβίκος Βιττγκεστάϊν (Ludwig Wittgenstein, 1889 – 1951) θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους φιλοσόφους του 20ου αιώνα. Έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του στην Αγγλία.

Για την σπουδαιότητα της γλώσσας
Δημήτρης Ε. Ευαγγελίδης


Έχει υποστηριχθεί και υποστηρίζεται ακόμη από ορισμένους "προοδευτικούς" κύκλους γλωσσολογούντων η θεωρία της "εργαλειακότητας" της γλώσσας, δηλ. ότι η γλώσσα δεν είναι τίποτε περισσότερο από ένα απλό μέσο επικοινωνίας μεταξύ των ανθρώπων. 
Δυστυχώς, αυτή η λογική και η νοοτροπία της "ήσσονος προσπάθειας" που καλλιεργήθηκαν στην Εκπαίδευση από βολεμένους συνδικαλιστές και κομματικούς εγκάθετους, έπληξαν ανεπανόρθωτα την Παιδεία, παράγοντας στρατιές αγραμμάτων και ημιμαθών, υποβιβάζοντας συστηματικά το μορφωτικό επίπεδο των νεοελλήνων, πιθανότατα για την ευκολότερη πολιτική χειραγώγησή τους. Η υψηλού επιπέδου εκπαίδευση περιορίστηκε δραματικά και έγινε προνόμιο των γόνων των ευπορότερων ομάδων του πληθυσμού, παρά τις ευσυνείδητες προσπάθειες των εκπαιδευτικών των δημοσίων σχολείων. Οι ίδιοι κύκλοι μάλιστα ισχυρίζονται ξεδιάντροπα ότι "η αριστεία είναι στίγμα" και επομένως καταδικαστέα κοινωνικά και πολιτικά! Η άποψη αυτή διακηρύχθηκε, παρά τις εκ των υστέρων διορθώσεις, από τον ίδιο τον Υπουργό ...Παιδείας της "πρώτης φοράς αριστερής" Κυβέρνησης. Προφανώς, χαμηλής νοημοσύνης και αγράμματοι μουζίκοι είναι πολύ ευκολότερο να διαχειρισθούν και να διοικηθούν.
Το συγκλονιστικό άρθρο του Τάκη Θεοδωρόπουλου στην εφημερίδα "Καθημερινή" (24-5-2015) με τίτλο "Το τέλος της ελληνικής γλώσσας", που υπάρχει στην προηγούμενη ανάρτηση αυτού του ιστολογίου, επανέφερε επιτακτικά το πρόβλημα στην επικαιρότητα.
Με αφορμή τα παραπάνω θεώρησα ότι επιβάλλεται να υπενθυμίσουμε κάποιες αλήθειες, οι οποίες παραποιούνται, όταν δεν αποσιωπούνται, για την σπουδαιότητα της γλώσσας, ατομικά και συλλογικά.
Όπως έχει τονιστεί: 
"Η γλώσσα είναι μία από τις μεγαλύτερες κατακτήσεις του ανθρώπινου πολιτισμού, αφού χάρη σ' αυτή ο άνθρωπος ανέπτυξε τον λόγο που αποτελεί τη βάση του πολιτισμού. 
Τα όρια του κόσμου μου είναι τα όρια της γλώσσας μου, κατά τον Wittgestein. Αυτό σημαίνει, γνωρίζω τον κόσμο όσο μου επιτρέπουν οι γλωσσικές μου ικανότητες- επικοινωνώ με τον κόσμο και τα πράγματα στον βαθμό που έχω τις γλωσσικές προϋποθέσεις. Οι δυνατότητες της διάνοιας του ανθρώπου εξαρτώνται από το επίπεδο της γλώσσας που είναι σε θέση να μεταχειρίζεται. Γιατί ο άνθρωπος του οποίου οι γλωσσικές δυνατότητες είναι περιορισμένες δεν μπορεί ούτε να εκφράσει αυτό που σκέπτεται ούτε να σκεφθεί ολοκληρωμένα. Αναγκαστικά, βρίσκεται εγκλωβισμένος μέσα σε ένα στενό και ασφυκτικό γλωσσικό πλαίσιο που δεν του δίνει τη δυνατότητα να σκεφθεί ολόπλευρα και σε βάθος. Η απαιτητική, ποιοτική και αποτελεσματική επικοινωνία είναι ζήτημα που σχετίζεται με τη γλωσσική υποδομή του καθενός. Η γλωσσική καλλιέργεια υπηρετεί και στηρίζει άμεσα και αποτελεσματικά την ανάπτυξη της σκέψης και των πνευματικών δεξιοτήτων του ανθρώπου, ενώ «η σκέψη η απογυμνωμένη σε γνώση γίνεται ουδέτερη και χρησιμοποιείται ως απλό προσόν στις ειδικές αγορές εργασίας αυξάνοντας την εμπορική αξία της προσωπικότητας» [Χορκχάϊμερ, Μ., Αντόρνο, Τ. 1986, Διαλεκτική του διαφωτισμού (μτφρ. Ζ. Ζαρίκας), Αθήνα, Ύψιλον, σ. 226]. 
Η πνευματική απελευθέρωση του ατόμου, συνεπώς, σχετίζεται άμεσα με τις γλωσσικές δεξιότητες που έχει αναπτύξει, ενώ το γλωσσικό υπόβαθρο του καθενός, ατόμου ή λαού, σηματοδοτεί την πνευματική του εμβέλεια. 
«Οι γλώσσες», επισημαίνει ο καθηγητής Χρίστος Τσολάκης (1995), «είναι τα μπόγια των λαών. Ψηλώνουν με το ψήλωμα και συρρικνώνονται με τη συρρίκνωση των σκέψεων και των πολιτισμών των ανθρώπων. Δεν είναι δυνατόν οι πολιτισμοί και οι σκέψεις να προάγονται και οι γλώσσες να φθίνουν. Αυτό και το αντίστροφο του αποκλείονται. Στην τεχνολογία οι λαοί, στην τεχνολογία και οι γλώσσες, στην ποίηση οι λαοί, στην ποίηση και οι γλώσσες». 
[Σημ. ΔΕΕ: Θεωρώ υποχρέωσή μου να επισημάνω στο σημείο αυτό ότι ο αείμνηστος Γλωσσολόγος Χρίστος Τσολάκης, που με τιμούσε με την φιλία του, ήταν από τους ελάχιστους, δυστυχώς, πανεπιστημιακούς που αγωνιούσε για την πορεία των γλωσσικών πραγμάτων στην χώρα μας και κυρίως είχε το ανάστημα και το σθένος να παραδέχεται και τις δικές του ευθύνες, σε αντίθεση με κάποιους αμετανόητους.]
Ως εκ τούτου, δεν είναι δυνατόν να μιλήσει κανείς για παιδεία και εκπαίδευση χωρίς να αναφερθεί στη γλώσσα, που είναι φορέας μορφωτικών αγαθών και στην οποία στηρίζεται το εκπαιδευτικό σύστημα. Το επίπεδο της γλωσσικής καλλιέργειας επηρεάζει κατ' ανάγκη το επίπεδο της παιδείας και της εκπαίδευσης, δεδομένου ότι οι δύο αυτές μορφωτικές διαδικασίες στηρίζονται κατά βάση στον διάλογο, και ο διάλογος στον λόγο, η ποιότητα του οποίου εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη γλωσσική κατάρτιση του καθενός. 
Αφού, λοιπόν, από τη γλώσσα εξαρτάται η παιδεία και η εκπαίδευση και αφού η παιδεία είναι ένα κοινωνικό αγαθό και ταυτόχρονα δικαίωμα του πολίτη, εξυπακούεται ότι η γλωσσική καλλιέργεια είναι κοινωνικό αγαθό, όρος απαραίτητος τόσο για την πολιτική, κοινωνική, ηθική, αισθητική διαπαιδαγώγηση του πολίτη όσο και για την επιστημονική και επαγγελματική του κατάρτιση. 
[…] 
Η σωστή γλωσσική παιδεία που θα προσφέρει το σχολείο εγγυάται και τη διαφύλαξη της γλωσσικής μας ταυτότητας και κληρονομιάς. Οι γλώσσες, όπως είναι γνωστό, φθείρονται και απειλούνται. Ας μην ξεχνούμε πως 5.000 περίπου διάλεκτοι εξαφανίστηκαν κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα λόγω της αποικιοκρατίας. Ο κίνδυνος αυτός είναι ορατός ιδιαίτερα σήμερα εξαιτίας της παγκοσμιοποιημένης κοινωνίας που απειλεί τις λιγότερο διαδεδομένες γλώσσες. Εκτός αυτού, υπάρχει ακόμη ένας κίνδυνος που δημιουργείται με την κακομεταχείριση και στρέβλωση των λέξεων, γεγονός που συμβαίνει, όταν οι ποικιλώνυμες εξουσίες, μικρές ή μεγάλες, θέλουν να υπηρετήσουν ανομολόγητες σκοπιμότητες ή να προπαγανδίσουν..."

(Σ. Γκλαβάς, Εκπαίδευση και ποιότητα στο ελληνικό σχολείο: Πρακτικά διημερίδων, Αθήνα, Ίδρυμα Ευγενίδου, 20-21 Μαρτίου 2008 & Θεσσαλονίκη, Πολυτεχνική Σχολή ΑΠΘ, 17-18 Απριλίου 2008, 33-47)

Για την περίφημη πρόταση του Λουδοβίκου Βιττγκεστάϊν, η οποία περιέχεται στο σπουδαίο και μοναδικό φιλοσοφικό του έργο Tractatus Logico-Philosophicus (Πρόταση 5.6), που κυκλοφόρησε αρχικά στην Γερμανία το 1921 αξίζει να αναφερθούν ορισμένες λεπτομέρειες. 
Η αρχική πρόταση διατυπώθηκε στα γερμανικά: Die Grenzen meiner Sprache bedeuten die Grenzen meiner Welt και συνήθως μεταφράζεται στα αγγλικά ως: The limits of my language mean the limits of my world.
Για την μετάφρασή της στα ελληνικά και το νόημά της έχουν αναφερθεί, μεταξύ πολλών άλλων, και τα εξής:
"...Μιλώντας για τον Wittgenstein, θέλω να επισημάνω ότι έχει μείνει στη γλωσσολογία για το περίφημο –έτσι το έχω αποδώσει εγώ στα Ελληνικά– «η γλώσσα μου είναι ο κόσμος μου» (στην πραγματικότητα η κατά λέξη μετάφραση είναι : «Τα όρια τής γλώσσας μου ορίζουν τα όρια τού κόσμου μου»). Είπε, δηλαδή, ευθαρσώς ως φιλόσοφος ότι ο κόσμος μου είναι τόσος και τέτοιος όσο μπορώ να τον εκφράσω γλωσσικά. Ό,τι άλλο έχω μέσα μου και δεν μπορώ να το εκφράσω, αντικειμενικά δεν μπορεί να υπάρξει και γι’ αυτό είναι καλύτερα να σιωπώ. 
Γλωσσολογική προέκταση αυτής της ρήσης είναι ότι τα πάντα περνούν μέσα από τη γλωσσική επεξεργασία, μέσα από τον γλωσσικό κόσμο τού καθενός. Ένα τρίτο που είπε ο Wittgenstein έχει σχέση με τη σημασία. Ένα από τα πιο δύσκολα πράγματα στη γλωσσολογία είναι να ορίσει κανείς τη σημασία μιας λέξης. Η θέση τού Wittgenstein είναι ότι σημασία είναι η χρήση που έχει μια λέξη. Το σύνολο των χρήσεων είναι η σημασία. Πρακτικώς, πήγε στο επικοινωνιακό κομμάτι της εφαρμογής. Κι από την άλλη μεριά, είναι αυτός που είπε ότι αυτά που λέμε με τη γλώσσα πρέπει να επαληθεύονται ή να διαψεύδονται, γιατί η γλώσσα είναι λογική και υπόκειται σε συνθήκες αληθείας κ.λπ. 
Αυτά για να θυμόμαστε και τη σχέση της φιλοσοφίας με τη γλώσσα.
[Από το βιβλίο των Δ. Νανόπουλου – Γ. Μπαμπινιώτη «Από την κοσμογονία στη γλωσσογονία. Μια συν-ζήτηση» (Αθήνα 2010, εκδ. Καστανιώτη), σελ. 81-82]

Το μόνο που έχω να προσθέσω στα παραπάνω δεν είναι άλλο από το Σολωμικό: «Μήγαρις ἔχω ἄλλο στό νοῦ μου, πάρεξ ἐλευθερία καί γλῶσσα;», που οφείλουμε να το ενστερνισθούμε όλοι μας...

ΔΕΕ