Καλό καλοκαίρι!

Καλό καλοκαίρι!

Φίλες και Φίλοι:

Όπως ξαναγράψαμε πέρυσι, ο Ιούλιος σηματοδοτεί παραδοσιακά την επίσημη έναρξη της περιόδου των θερινών διακοπών στην Ελλάδα. Η ιστοσελίδα μας θα ακολουθήσει αυτήν την παράδοση με απουσία δύο εβδομάδων περίπου. Ευχόμαστε στους φίλους και αναγνώστες μας να περάσουν ένα ευχάριστο καλοκαίρι και να προετοιμαστούν για έναν χειμώνα ακόμη δυσκολότερο - όπως προβλέπεται – από τον προηγούμενο...

ΔΕΕ

Η κατάληψη της Έδεσσας

Μια εξαιρετική εργασία του  διακεκριμένου ανωτάτου δικαστικού και εξέχοντος συμπολίτη μας Γεωργίου Μίντση, επιλέξαμε να αναρτήσουμε πριν από τις καλοκαιρινές διακοπές της ιστοσελίδας. Διαπραγματεύεται ένα σημαντικό θέμα, που αποτελεί και αμφιλεγόμενο ζήτημα στην ιστορική έρευνα, την ακριβή χρονολογία κατάληψης της πόλης μας από την Οθωμανική αυτοκρατορία. Θεωρώ ότι η απάντηση που δίνεται είναι ενδιαφέρουσα και πειστική. Να σημειωθεί ότι ο κ. Μίντσης έχει δημοσιεύσει και στο παρελθόν αξιολογότατα ιστορικά έργα και μελέτες, από τα οποία ασφαλώς ξεχωρίζει το βιβλίο του: "80 χρόνια ελεύθερη Έδεσσα, 1912-1992" που εκδόθηκε το 1992 από τον Δήμο.

ΔΕΕ

Η ΚΑΤΑΛΗΨΗ ΤΗΣ ΕΔΕΣΣΑΣ

ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΤΟΥΡΚΟΥΣ (1389)

Γεώργιος Μίντσης

Με την κατάληψη της Καλλιπόλεως στον Ελλήσποντο το Μάρτιο του 1354, μάλιστα μετά από πρόσκληση του συναυτοκράτορα Ιωάννη Καντακουζηνού, εμφανίσθηκε στην Ευρώπη ασιατικός λαός, στον οποίο επρόκειτο να υποδουλωθεί όλη η Βαλκανική για περισσότερο από μισή χιλιετία, οι Τούρκοι. Η εξάπλωση των Τούρκων σε βάρος όχι μόνο των Βυζαντινών, αλλά και των Βουλγάρων, των Σέρβων και των Αλβανών, υπήρξε ταχύτατη. Οι επιτυχίες, που είχε στην περιοχή της Μακεδονίας και της Ηπείρου το 1382 ο δεσπότης της Θεσσαλονίκης Μανουήλ, εξόργισαν τον Τούρκο σουλτάνο Μουράτ Α΄ Χουνταβεντικιάρ (= ο μονάρχης, 1360-1389), ο οποίος διέταξε τον «μπεηλέρμπεη» της Ρούμελης (Βαλκανίων) Χαϊρεντίν-πασά να βαδίσει εναντίον της Δυτικής Μακεδονίας. ΄Ετσι, ανάμεσα στις πόλεις της Μακεδονίας, που κατελήφθησαν από τους Τούρκους την όγδοη δεκαετία του 14ου αι., ήταν και η Έδεσσα¹.

Δεν έχει ιστορικά διευκρινισθεί η ακριβής χρονολογία καταλήψεως της Έδεσσας από τους Τούρκους και τούτο, γιατί δεν υπάρχει καμία σχετική αναφορά στις βυζαντινές πηγές· αντίθετα, διασώζονται μερικές αναφορές από Τούρκους χρονογράφους, μεταγενέστερους όμως της αλώσεως της Έδεσσας. Γνωστότερος απ’ αυτούς είναι ο Εβλιγιά Τσελεμπή, που επισκέφθηκε την Έδεσσα την άνοιξη του 1668, και από το κείμενο του οποίου προκύπτει έμμεσα ότι η κατάληψη της πόλεως έγινε από το σουλτάνο Μουράτ Α΄ που βασίλευσε το διάστημα 1360-1389. Συγκεκριμένα, ο Τσελεμπή αναφέρει ότι μετά την κατάληψη της πόλεως έγινε επανάσταση των χριστιανών στη διάρκεια της μουσουλμανικής γιορτής του μπαϊραμιού και την επανάσταση αυτή οι Τούρκοι κατέπνιξαν στο αίμα. γι’ αυτό το λόγο πήραν χάτι-σερίφ (= αυτοκρατορική γραφή) από το Γαζή (= νικητή) σουλτάνο Μουράτ Α΄ ². Το συμπέρασμα που προκύπτει, λοιπόν, από τις αναφορές του Τσελεμπή είναι ότι, αφού η εξέγερση των Ελλήνων έγινε στη διάρκεια της βασιλείας του Μουράτ Α’, άρα και η κατάληψη της πόλεως έγινε επί του ίδιου σουλτάνου και οπωσδήποτε μετά το 1385, έτος για το οποίο είναι γνωστό ότι κυβερνούσε την Ελλάδα ο Σέρβος Nicola Βaldovin Bagaš³.

Η έμμεση αυτή πληροφορία. που αντλείται από το κείμενο του Εβλιγιά Τσελεμπή, γίνεται ευρέως αποδεκτή στην ελληνική ιστοριογραφία (ίσως γιατί ο Τσελεμπή είναι από τους λίγους Τούρκους χρονογράφους μεταφρασμένους στα ελληνικά). Έτσι η  μάλλον κρατούσα γνώμη⁴ τοποθετεί την άλωση της Έδεσσας στην απώτερη χρονικά στιγμή της κρίσιμης περιόδου 1385-1389 (post quem-ante quem), δηλαδή στα 1389.

Μια άλλη γνώμη⁵, στηριζόμενη σε συμβόλαια αγοραπωλησίας αιχμαλώτων από την Έδεσσα, τα οποία υπογράφησαν στην ενετοκρατούμενη Κρήτη το 1382⁶, βγάζει το συμπέρασμα ότι πιθανόν η Έδεσσα να κατελήφθη από τους Τούρκους τη χρονιά εκείνη (1382) και κατόπιν τούτου οι Εδεσσαίοι αιχμάλωτοι της μάχης πουλήθηκαν από τους κατακτητές Τούρκους στα σκλαβοπάζαρα της Κρήτης.

Μια άλλη γνώμη⁷ τοποθετεί την άλωση της Έδεσσας ακόμη νωρίτερα, στο οκταετές διάστημα μεταξύ 1373 (άλωση της Βέροιας σύμφωνα με το Στουγιαννάκη) και 1381 (άλωση των Βιτωλίων = Μοναστήρι), δεδομένου ότι τα Βοδενά βρίσκονται ανάμεσα στις δύο αυτές πόλεις.

Εντούτοις δεν έχουν αξιοποιηθεί τα έργα δύο άλλων Τούρκων χρονογράφων χρονικώς πλησιέστερων προς την άλωση της Έδεσσας. Πρόκειται για τους Nešri και Saddedin⁸. Συγκεκριμένα ο Οθωμανός ιστορικός Nešri (πέθανε το 1520 στην Προύσα) έγραψε το 6τομο έργο Gihannuma (= Άτλας του κόσμου) μεταξύ των ετών 1485-1495, από το οποίο διεσώθη μόνον ο έκτος τόμος με τίτλο Ta’rih-i Al-i Osman  [= Ιστορία του κράτους των Οθωμανών (κριτική έκδοση από το Νördelke στη συλλογή Zeitschrift der Morgenländischen Geselschaft, τ. 13, σ. 176-218 και τ. 15 σ.333-380 στα τούρκικα και γερμανικά)]. Μεταξύ των άλλων στοιχείων που δίνει ο Nešri για τα πρώτα χρόνια της βασιλείας του σουλτάνου Βαγιαζίτ Γιλδιρίμ (= Κεραυνοβόλος, 1389-1402) περιλαμβάνεται και η πληροφορία ότι, αμέσως μετά την ανάρρησή του στο θρόνο (4 Ramadan 791 = 27 Αυγούστου 1389), ο Βαγιαζίτ άφησε στις Σέρρες τον Εβρενός μπέη και προήλασε για να καταλάβει τα Βοδενά και το Κίτρος (στην Πιερία). Επίσης, ο μεταγενέστερος του  Nešri χρονογράφος  Saddedin (1536-1599, στην καταγωγή Πέρσης από το Ισπαχάν) αναφέρει (τόμ. Ι, σελ. 126) ότι ο Βαγιαζίτ έστειλε τον Εβρενός μπέη στην παλιά πρωτεύουσά του, τις Σέρρες, με την εντολή να καταλάβει τις οχυρές πόλεις (αναγράφεται ρητά ως) Vodena και Κίτρος.

Από τα χωρία αυτά των δύο παραπάνω (προγενέστερων και πιο αξιόπιστων του Τσελεμπή) Τούρκων χρονογράφων προκύπτει ρητά ότι τα Βοδενά δεν είχαν καταληφθεί από τους Τούρκους επί βασιλείας του Μουράτ Α΄, αλλά κατελήφθησαν αμέσως μετά την ενθρόνιση του Βαγιαζίτ (27 Αυγούστου 1389), του οποίου πρώτο μέλημα υπήρξε η άλωση των Βοδενών και του Κίτρους, άρα η άλωση της Έδεσσας πρέπει να τοποθετηθεί χρονικά στους τελευταίους μήνες του 1389 ή στις αρχές του 1390.

Στηριγμένος στα στοιχεία αυτά ο σπουδαίος Γερμανός τουρκολόγος C. F. Seybold σε μια ειδική για το θέμα αυτό μελέτη του, όχι μόνο δέχεται την ορθότητα των πληροφοριών των Nešri και Saddedin, αλλά και υποστηρίζει ότι ο αναγνωρισμένος στρατηγικός νους του νέου σουλτάνου Βαγιαζίτ Γιλδιρίμ συνέλαβε τη στρατηγική σημασία της Έδεσσας ως διόδου προς την Άνω Μακεδονία και την Αλβανία και του Κίτρους ως διόδου προς τα Τέμπη και τη Θεσσαλία, και για τούτο έθεσε ως πρώτο μέλημά του την κατάληψη αυτών των δύο οχυρών πόλεων⁹. Ο Seybold, μάλιστα, υποστηρίζει ότι η ορθή ανάγνωση των με αραβικά στοιχεία τοπωνυμικών λέξεων στο κείμενο του Nešri είναι Vodena = Έδεσσα και όχι Widin της Βόρειας Βουλγαρίας.

Το μόνο σημείο, στο οποίο διαφέρουν οι Nešri και Saddedin, είναι το αν την Έδεσσα (και το Κίτρος) κατέλαβε αυτοπροσώπως ο σουλτάνος Βαγιαζίτ ή έστειλε για το σκοπό αυτό το στρατηγό του Γαζή Εβρενός μπέη, ο οποίος - ας σημειωθεί - ήταν εκτουρκισμένος Έλληνας με το όνομα Αυγερινός ή Όρνος¹⁰ η άποψη υπέρ του Εβρενός είναι η επικρατέστερη, αν συνδυαστεί μάλιστα με τη μαρτυρία του Τσελεμπή και με την επιτόπια προφορική παράδοση¹¹ περί καταλήψεως της Έδεσσας από το Ι’αζή Εβρενός, ο οποίος θεωρείται ιδρυτής της πόλης των Γιανιτσών¹², όπου πήρε τεράστιες εκτάσεις ως φέουδο (= ζιαμέτ)¹³.

Πάντως, σύμφωνα με μια πληροφορία¹⁴, μέχρι το 1912 ανάμεσα στους Τούρκους της Έδεσσας υπήρχε η παράδοση ότι η κατάληψη της πόλεως έγινε από τον Τούρκο στρατηγό Αλάν και το όνομά του πήρε η περιοχή της Έδεσσας (σημ. εργοστάσιο ΣΕΦΕ.ΚΟ.), απ’ όπου κατά την παράδοση μπήκε ο Αλάν στην πολιορκούμενη πόλη. Τέλος η σχετική ελληνική προφορική παράδοση (όπως προαναφέρθηκε, γραπτή ελληνική πηγή δεν υπάρχει) αναφέρει ότι η Έδεσσα κατελήφθη από τους Τούρκους έπειτα από πολιορκία του Εβρενός μπέη και μόνο χάρη στην προδοσία του περίφημου Κελ-Πέτρου (= ΙΙέτρος ο Κασιδιάρης). Αυτά γράφει ο Στουγιαννάκης¹⁵, τον οποίο ακολουθούν οι Σιβένας¹⁶ και Απ. Βακαλόπουλος¹⁷· παραδόξως ο μητροπολίτης Διονύσιος Παπανικολόπουλος¹⁸ αναφέρει ότι η Έδεσσα «έπεσε» μετά οκτάμηνη πολιορκία. χωρίς να αιτιολογεί από πού προκύπτει το στοιχείο του χρόνου διάρκειας της πολιορκίας.

Εντούτοις, αντίθετα προς όλες αυτές τις προφορικές παραδόσεις (ελληνικές και τουρκικές) από τα νεότερα —σερβικής προέλευσης— ιστορικά στοιχεία των Κωδίκων της Μονής Αγίου Παύλου του Αγίου ‘Ορους¹⁹ διαφαίνεται ότι η Έδεσσα δεν κατελήφθη από τους Τούρκους κατόπιν μακράς πολιορκίας, αλλά παρεδόθη σ’ αυτούς ίσως και αμαχητί από τους Σέρβους κυρίους της και για το λόγο αυτό δεν κατεστράφη από τους Τούρκους· τελικά, όμως, την καταστροφή δεν απέφυγε η Έδεσσα, γιατί σε λίγα χρόνια συνέβη ο καταστροφικός σεισμός του 1395, σ οποίος ισοπέδωσε την πόλη. όπως μας πληροφορεί το βραχύ χρονικό 60α της Εθνικής Βιβλιοθήκης Αθηνών: «έγινεν ο σεισμός ο μέγας και εχάλασαν και εβυθίστηκαν τα Βοδενά»^20.

Σημειώσεις-Παραπομπές

1. Βλ. Απ. Βακαλόπουλου: «Πολιτική Ιστορία (της Μακεδονίας από το 1354 ως το 1430), σσ. 314-318, στο συλλογικό έργο Μακεδονία, 4000 χρόνια ελληνικής ιστορίας και πολιτισμού).

2. Βλ. Β. Δημητριάδη, Η Κεντρική και Δυτική Μακεδονία κατά τον Εβλιγιά Τσελεμπή, Θεσσαλονίκη 1973. σσ. 237-38.

 3. Βλ. Ninoslava Radošević – Gojiko Subotić, «БОГОРОДИЧА ГАВАЛИОТИСА У ВОДЕНУ» - «Η Παναγία Γαβαλιώτισσα στην Έδεσσα»), Sbornik Radova Byzantološkog Ιnstituta ΧΧVΙΙ - ΧΧVIII (Beograd 1989) 217-263, 257. Επίσης, βλ. Subotić, «МАНАСТИР БОГОРОДИЧЕ МЕСОНИСИОТИСА» («Μοναστήρι Παναγίας Μεσονησιώτισσας»), ομοίως στο S.R.B.I.. ΧΧVI (Beograd 1987) 125-171, 168.
4. Βλ. Απ. Βακαλόπουλου, ό.π., σελ. 386. Του ιδίου, Ιστορία της Μακεδονίας, 1354-1833, α΄ έκδοση 1969, ανατύπωση 1988, Θεσσαλονίκη, σ. 42. V. Kravari, Villes et Villages de Macedoine occidentale, στη σειρά Réalités Byzantines, Paris χ.χ., σ. 68.

5. Βλ. Κ. Σταλίδη, Η Έδεσσα στα χρόνια της τουρκοκρατίας (Ι4ος αι.-1912), Έδεσσα
1988, σ. 102.
6. Βλ. Κ. Μέρτζιου, Μνημεία Μακεδονικής Ιστορίας, Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη 1947, σσ. 7-8.
7. Βλ. Ε. Στουγιαννάκη, Έδεσσα η Μακεδονική εν τη Ιστορία, Θεσσαλονίκη 1932, α. 229.

8. F. Babinger, Die Geschichteschreiber der Osmanen und Ihre Werke, Leipzig, 1927 σ. 32

9. Βλ. C. F. Seybold, «Nešri`s Notiz über die Eroberung von Vodena-Edessa und Citroz-Kitros Pydna durch Bajizid I Jildirim 1389», στο Zeitschrift der Morgenlandes Geselschaft Bd.74 (1920) 289-292.

10. Βλ. Δ. Κιτσίκη, Ιστορία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας: 1280-1924, Αθήνα 1988, σσ. 55-56.
11 Βλ. Ε. Στουγιαννάκης, ό.π., σ. 232,
12. Βλ. Χ. Χατζή, Τα Γιαννιτσά στην ιστορία, Θεσσαλονίκη χ.χ.

13. Βλ. Απ. Βακαλόπουλος, Ιστορία της Μακεδονίας, 1354-1833 σ. 53

14. Βλ. Κ. Σιβένα, Η Έδεσσα επί τουρκοκρατίας, Θεσσαλονίκη 1974, σσ. 7-9.
15. Βλ. Ε. Στουγιαννάκη, ό.π., 230-31.
16. Βλ. Κ. Σιβένα, όπ., σ. 7 επ.
17. Βλ Απ. Βακαλόπουλο, ό.π., σ. 42.
18. Βλ. Δ. Παπανικολόπουλου (μητροπολίτου Εδέσσης, 1951-1967). Η Αγία Νεομάρτυς Παρθένα η Εδεσσαία, Αθήνα 1958, σ. 24.
19. Βλ. Ν. Radošević – G. Subotić, ό,π,, σ. 263.
20. Βλ. P. Schreiner, Die Byzantinische Kleinchroniken, III τομ.,
      Wien 1975-77-79, τόμ. 3ος, σ. 151

Γ.Μ.

Τα Σκόπια κλέβουν και την ιστορία της Βουλγαρίας!

Τα Σκόπια κλέβουν και την ιστορία της Βουλγαρίας!

Τι λένε τα βουλγαρικά ΜΜΕ

Ένα επιβλητικό μνημείο του διάσημου κατά το μεσαίωνα Τσάρου Σαμουήλ στήθηκε στα Σκόπια χθες την Τρίτη. Το 5 μέτρων μαρμάρινο άγαλμα τοποθετήθηκε στην κεντρική πλατεία των Σκοπίων κοντά στο πρόσφατα ανεγερθέν άγαλμα του Μεγάλου Αλεξάνδρου.

Το βουλγαρικό Novinite αναφέρει χαρακτηριστικά:

"Το επίσημο δόγμα της πΓΔΜ, εμπνευσμένο από την προπαγάνδα της κομμουνιστικής Γιουγκοσλαβίας του Τίτο, θεωρεί τον Σαμουήλ τσάρο της μεγάλης μεσαιωνικής «Μακεδονικής» αυτοκρατορίας, ένας ισχυρισμός που βασίζεται αποκλειστικά στη γεωγραφική εμβέλεια του Πρώτου βουλγαρικού κράτους στα Βαλκάνια (681 μ.Χ.- 1018 μ.Χ.), το οποίο περιελάμβανε εδάφη από τη Μαύρη Θάλασσα έως την Αδριατική, όπου νοτιοδυτικές πόλεις όπως η Aχρίδα ήταν αποφασιστικής σημασίας. Ένα από τα βαρύτερα πλήγματα του δόγματος του λεγόμενου «μακεδονισμού» το οποίο κάνει λόγο για ξεχωριστή ιστορική ταυτότητα του σύγχρονου «Μακεδονικού» έθνος είναι η Επιγραφή στην Μπίτολα (Μοναστήρι) του τσάρου Ιβάν Βλαντισλάβ, ανιψιού του Σαμουήλ, στην οποία λέει ότι το φρούριο της Μπίτολα κοντά στην Aχρίδα ξαναχτίστηκε το 1015-1016 "από τον Ιβάν, τον τσάρο της Βουλγαρίας", ο οποίος ήταν "Βούλγαρος από τη γέννηση", "ως καταφύγιο και για τη σωτηρία της ζωής των Βουλγάρων."

Ο Τσάρος Σαμουήλ και ο Βασίλειος Β' ο Βουλγαροκτόνος

Ο Τσάρος Σαμουήλ γεννήθηκε το 976. Ηταν ο νεότερος γιος του Διοικητή της Δυτικής Μακεδονίας «κόμη Νικολάου» και αναδείχθηκε μία από τις πιο αξιόλογες προσωπικότητες της μεσαιωνικής βουλγαρικής ιστορίας. Αγωνίστηκε αρχικά μαζί με τους τρεις αδερφούς του, Δαβίδ, Μωυσή και Ααρών, και μετά τον θάνατό τους (ή κατά ορισμένες πηγές τη δολοφονία τους) έμεινε μόνος ηγέτης των Βουλγάρων στον αγώνα αποτίναξης της βυζαντινής κυριαρχίας που είχε καταλύσει το βουλγαρικό κράτος και είχε εδραιωθεί με τις νικηφόρες εκστρατείες του βυζαντινού αυτοκράτορα Ιωάννη Τσιμισκή (969-976). Ο Τσιμισκής, συνεπικουρούμενος αρχικά από τον ρώσο πρίγκιπα Σβιατοσλάβ, κατέλαβε και προσάρτησε τελικά όλη την Ανατολική Βουλγαρία στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Μετά τον θάνατο του Τσιμισκή ο Σαμουήλ, εκμεταλλευόμενος τις εσωτερικές διαμάχες για τη διαδοχή στον βυζαντινό θρόνο, δραστηριοποιήθηκε με σκοπό την ανασύνταξη των βουλγαρικών δυνάμεων και την εξέγερση κατά του Βυζαντίου επιτυγχάνοντας σημαντικές νίκες και διευρύνοντας τα όρια του κράτους του με πρωτεύουσα την Τριαδίτσα.

Την άνοιξη του 981 ο Τσάρος Σαμουήλ με τον στρατό του άρχισαν την κάθοδό τους προς την Ελλάδα με αφετηρία την τότε πρωτεύουσά τους Τριαδίτσα. Ανενόχλητοι πέρασαν τα βόρεια σύνορα της Αυτοκρατορίας και άρχισαν να δηώνουν όλες τις πόλεις και τα χωριά που συναντούσαν στην πορεία τους και να αιχμαλωτίζουν τους πληθυσμούς, με αποτέλεσμα να καταλάβουν τη Μακεδονία, την Ηπειρο, τη Θεσσαλία, ώσπου έφθασαν στη Λάρισα, που δεν παραδόθηκε αμαχητί. Η πολιορκία της όμως δεν κράτησε πολύ και το 985 η πόλη καταλήφθηκε και η λεηλασία της δεν είχε προηγούμενο. Ο Σαμουήλ πήρε την άγουσα προς τον Νότο - με άμεσο στόχο την Πελοπόννησο και απώτερο την ίδια τη Βασιλεύουσα - συνεχίζοντας τις καταστροφές και τις λεηλασίες.

Η πρώτη αποφασιστική ήττα που υπέστη ο Σαμουήλ από τον βυζαντινό στρατό ήταν αναπάντεχη όσο και ολοσχερής. Ο βουλγαρικός στρατός είχε ολοκληρώσει έναν ακόμη κύκλο λεηλασιών, καταστροφών, βανδαλισμών, έχοντας αλώσει εκ νέου τη Βέροια, τα Σάλωνα (Αμφισσα), έχοντας απειλήσει τη Θεσσαλονίκη, έχοντας καταλάβει την Αττική και την Πελοπόννησο, όταν ο Σαμουήλ αποφάσισε ότι τα λάφυρα και οι αιχμάλωτοι ήταν τόσο πολλά που ο στόχος είχε επιτευχθεί και διέταξε επιστροφή στις Πρέσπες. Η κρίσιμη μάχη δόθηκε το φθινόπωρο του 996 στις όχθες του Σπερχειού ποταμού. Ο Δομέστικος των Σχολών της Ανατολής Νικηφόρος Ουρανός, που ηγείτο του βυζαντινού στρατού, κατατρόπωσε το βουλγαρικό στράτευμα, τραυμάτισε και έτρεψε σε φυγή τον Σαμουήλ και τους γιους του και τους ανάγκασε να παρατήσουν όλα τα λάφυρα και τους αιχμαλώτους τους. Ο στρατηγός Νικηφόρος Ουρανός συνέχισε την προέλασή του στη Βουλγαρία, κατέλαβε το Δυρράχιο και έφτασε ως την Τριαδίτσα.

Το 997 μ.Χ. ο Σαμουήλ ανακηρύχθηκε Τσάρος των Βουλγάρων. Η τελευταία μεγάλη νίκη του Σαμουήλ ήταν η κατάληψη της Αδριανούπολης, ωστόσο οι σποραδικές επιτυχίες του δεν είχαν συνέχεια ούτε μπορούσαν να θεμελιώσουν ισχυρές βάσεις για την εδραίωση της βουλγαρικής κυριαρχίας λόγω της ανομοιογένειας και της έλλειψης συνοχής του έθνους. Από το 1000 και μετά άρχισε ένας νέος κύκλος αλλεπάλληλων επιθέσεων του Βασιλείου Β', που στηριζόταν στην τακτική του διαρκούς πολέμου καθ' όλη τη διάρκεια του έτους, χωρίς διακοπή τον χειμώνα, και παράλληλα στη στρατηγική της περιστροφικής γύρω από το κέντρο του βουλγαρικού κράτους συνεχούς πολεμικής κίνησης του βυζαντινού στρατού, που οδήγησε μοιραία στην εξάντληση του βουλγαρικού στρατού, μη δυναμένου να ανασυγκροτηθεί με κανέναν τρόπο.

Μικρογραφία από το διάσημο έργο του Βυζαντινού

ιστορικού Ιωάννου Σκυλίτζη "Σύνοψις Ιστοριών"

Αποφασιστική ήταν η μεγάλη αναμέτρηση το 1009 στα Σκόπια, στις όχθες του Αξιού, όπου επαναλήφθηκε το σκηνικό της μάχης του Σπερχειού και κατατροπώθηκε το βουλγαρικό στράτευμα. Ο Σαμουήλ υποχρεώθηκε σε άτακτη φυγή εγκαταλείποντας όλα τα υπάρχοντά του. Η άνευ προηγουμένου συνέχεια και συνέπεια στις εκστρατείες του Βασιλείου εναντίον του Σαμουήλ δεν άφηνε κανένα περιθώριο αντίδρασης στον βούλγαρο ηγεμόνα, με αποκορύφωμα τη μάχη στο Κλειδί, όπου ο βουλγαρικός στρατός συνετρίβη με κατά μέτωπον επίθεση και ταπεινώθηκε ουσιαστικά με την τύφλωση των χιλιάδων αιχμαλώτων, γεγονός που έδωσε το επίθετο Βουλγαροκτόνος στον Βασίλειο. Ο Σαμουήλ, αν και σώθηκε στη μάχη του Κλειδίου, πέθανε σύντομα συντετριμμένος από τον ψυχικό κλονισμό του οδυνηρού θεάματος των χιλιάδων τυφλωμένων στρατιωτών του, ενώ η Βουλγαρία ύστερα από τέσσερα χρόνια κατέστη βυζαντινή επαρχία (1018).

http://ethnologic.blogspot.com/2011/07/blog-post_05.html

Πηγή: http://www.macedoniahellenicland.eu/content/view/1911/1/lang,el/

Η τελευταία ζεϊμπεκιά του Γιώργου

Ζεμπέκικο στη Σάμο το 2001

ΜΕ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΣΥΜΠΑΡΑΓΩΓΗ ΟΙ ΚΙΝΗΣΕΙΣ
ΓΙΑ ΣΥΓΚΥΒΕΡΝΗΣΗ ΚΑΙ Ο ΕΛΙΓΜΟΣ ΜΕ ΒΕΝΙΖΕΛΟ

 Η τελευταία ζεμπεκιά του Γιώργου

Του Δ. Π. ΔΗΜΑ

Τελικά, επρόκειτο περί ενός καλά σκηνοθετημένου μονόπρακτου με αρκετό σασπένς, αλλά με ευδιάγνωστα κίνητρα. Πέραν του κ. Γ. Α. Παπανδρέου, στην προετοιμασία και εκτέλεση της παράστασης έλαβαν μέρος και «Όλοι οι Ανθρωποι του Προέδρου»...

Ο πρωθυπουργός Παπανδρέου έκανε μια επικίνδυνη πολιτική κίνηση. Θυσίασε ένα μέρος της εξουσίας του με αντάλλαγμα την επίτευξη πλεονεκτικότερης πολιτικής θέσης. Επί του παρόντος, τουλάχιστον, του βγαίνει εν μέρει, γιατί επιβίωσε πολιτικά, αλλά βρίσκεται ταυτόχρονα σε μια ιδιότυπη σχέση «συγκατοίκησης» με τον κυριότερο αντίπαλό του μέσα στο κόμμα, έχοντας ουσιαστικά περάσει σε μια μορφή δυαρχίας.

Στις διαπιστώσεις αυτές συγκλίνουν στις εκτιμήσεις τους για τις εξελίξεις των τελευταίων ημερών οι αμερικανικές υπηρεσίες στην Ουάσιγκτον, όπου η Ελλάδα για πρώτη φορά βρίσκεται ψηλά στο ραντάρ του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας (NSC), το οποίο σε καθημερινή βάση με το υπουργείο Οικονομικών παρακολουθούν και συντονίζουν τις ελληνικές εξελίξεις, με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ να παραμένει στο ρόλο του θεατή.

Παράλληλα διαπιστώνεται πως ο Ελληνας πρωθυπουργός είναι «δεμένος στον τοίχο» από τους Ευρωπαίους, οι οποίοι είναι αγανακτισμένοι με τη στάση του και δεν φέρονται διατεθειμένοι να του επιτρέψουν να πάρει ανάσα έως ότου φέρει σε πέρας τα υπεσχημένα.

«Κατώτερος»

Από τις σχετικές συνομιλίες της «Ε» με πολιτικούς και διπλωματικούς κύκλους προκύπτει για άλλη μια φορά πως στις εκτιμήσεις τους οι Αμερικανοί συμπεραίνουν ότι ο κ. Παπανδρέου απέτυχε και απεδείχθη κατώτερος των περιστάσεων. Αλλά, κάτω από τις παρούσες συγκυρίες που, εν τέλει, αγγίζουν και τους ίδιους σε βαθμό πολύ μεγαλύτερο του αρχικά προβλεπόμενου (ενδεικτική ήταν και η δήλωση Γκρίνσπαν πως η «σχεδόν βέβαιη» ελληνική πτώχευση θα οδηγήσει σε αμερικανική ύφεση, όπως και τα τελευταία στοιχεία της BIS για τη μεγαλύτερη έκθεση των αμερικανικών τραπεζών στον ελληνικό κίνδυνο) στην Ουάσιγκτον είναι διατεθειμένοι να παράσχουν υπό προϋποθέσεις χείρα βοηθείας. Επιβεβαιώνουν, δε, εκείνο που εξέφραζαν με το σκεπτικισμό τους προ εβδομάδος -υπό τη μορφή αποριών-ότι οι πολιτικοί ελιγμοί- θεατρινισμοί Παπανδρέου εκείνου του διημέρου και οι υποτιθέμενες προθέσεις του για παραίτηση δεν ήταν τίποτε άλλο παρά ένα «επινόημα» («ruse») για να ξεφύγει από το πολιτικό αδιέξοδο. («Ε» 17/6/11)

Υπό το φως όλων αυτών, έχει ενδιαφέρον το 15ήμερο και πλέον που προηγήθηκε της... «απειλής σε παραίτηση» του Ελληνα πρωθυπουργού και εγκύρως πιστεύεται πως ουδεμία τέτοια πρόθεση υπήρχε εκ μέρους του.

Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ φέρεται ν' ακολούθησε μια δοκιμασμένη συνταγή Αμερικανών συμβούλων του, οι οποίοι προφανώς τον έπεισαν πως η λύση είναι μία: διαφυγή προς τα εμπρός μέσα από τη δραματοποίηση της κατάστασης με τη δημιουργία τεχνητής κρίσης, για να μπορέσει, έτσι, να επανακτήσει τον έλεγχο των πολιτικών κινήσεων. Το «προμελετημένο» των κινήσεων Παπανδρέου συμμερίζεται και η έγκριτη εταιρεία πολιτικών αναλύσεων Στράτφορ.

Οπως παρατηρείται από την εταιρεία με τις πλείστες διασυνδέσεις στην Ουάσιγκτον, η παραίτηση Παπανδρέου «ήταν απλώς μια μανούβρα για να παραπλανήσει ("outflank") την αντιπολίτευση και για να προβάλει στον ελληνικό λαό ότι στην πραγματικότητα, ουδείς εκτός από τον ίδιο επιθυμεί να κυβερνήσει τη δύσκολη αυτή εποχή».

Έχοντας απολέσει μεγάλο μέρος της εμπιστοσύνης τους στις ικανότητές του να φέρει σε πέρας το έργο του, οι Αμερικανοί, εν χορώ με τους Ευρωπαίους, είχαν προτείνει στον πρωθυπουργό να διαλύσει το κυβερνητικό του σχήμα και να σχηματίσει κυβέρνηση τεχνοκρατών, για την απαρέγκλιτη και άνευ πολιτικών σκοπιμοτήτων εφαρμογή του Μνημονίου.

Υπό την σκιάν των υποδείξεων, έπρεπε «Ολοι οι Ανθρωποι του Προέδρου» να εξηγήσουν εγκαίρως και επαρκώς στο NSC και στο υπουργείο Οικονομικών τις επόμενες κινήσεις Παπανδρέου και να τα καθησυχάσουν για τα όσα αναμενόταν να ακολουθήσουν -ούτως ώστε, να μην εκπλαγούν δυσάρεστα από τη «στροφή στο κόμμα» με τον ανασχηματισμό, αλλά να το δουν σαν μια επιχείρηση «μαντρώματος» των κομματικών του αντιπάλων.

Λογικά, όλα αυτά τα πήγαιν'-έλα σημαίνουν, ωστόσο, πως οι Αμερικανοί πρέπει να 'ταν ενήμεροι για το νέο ρόλο του εσωτερικού αντιπάλου του πρωθυπουργού για να κοπάσει η αναταραχή και να επέλθει κομματική ηρεμία, και λέγεται ότι απέδωσαν στον διακαή πόθο του κ. Βενιζέλου για εξουσία την εκ μέρους του αποδοχή της «πρόκλησης» που του παρουσίασε ο πρωθυπουργός- ως μοναδικής και τελευταίας ευκαιρίας για το πολιτικό του μέλλον.

Περαιτέρω, είναι ενδεικτικό το γεγονός ότι ενώ στην Αθήνα επικρατούσε το απόγευμα της Πέμπτης μια αβεβαιότητα για τις εξελίξεις και μια συγκεχυμένη εικόνα περί της φύσεως του ανασχηματισμού, οι πηγές τής «Ε» μιλούσαν ήδη για τέχνασμα Παπανδρέου και ο Λευκός Οίκος με εντυπωσιακή ταχύτητα είχε έτοιμη απάντηση για τους δημοσιογράφους, που έδειχνε προκαταβολική γνώση των εξελίξεων και υπενθύμιζε, απλώς, στον πρωθυπουργό να αποφύγει τα παραπατήματα και να συνεχίσει στο έργο των μεταρρυθμίσεων («Ε» 17/5/11).

Στήριγμα Τάλμποτ

Εν τω μεταξύ, πίσω από τον κ. Παπανδρέου έριχνε ταυτόχρονα όλο το βάρος και εγκυρότητά του το Ίδρυμα Brookings. Ο πρόεδρος του Ιδρύματος, Στρόουμπ Τάλμποτ, που είναι σε συχνή επαφή με τον Ελληνα πρωθυπουργό, έκρινε προφανώς ότι σ' αυτή τη συγκυρία χρειάζονταν τα έγκριτα διαπιστευτήρια του Ιδρύματος του φιλελεύθερου κατεστημένου στην Ουάσιγκτον για να πειστεί η επίσημη κυβέρνηση περί των ειλικρινών προσπαθειών και προθέσεων του Ελληνα πρωθυπουργού.

Προς τούτο ο διατελέσας αναπληρωτής ΥΠΕΞ επί εποχής Κλίντον κ. Τάλμποτ έστειλε εύσχημα στην Αθήνα, την περασμένη βδομάδα, τον διευθύνοντα σύμβουλο του Ιδρύματος Γουίλιαμ Ανθολις (πρώην του NSC και του Στέιτ επί Τάλμποτ), από όπου αυτός, με άρθρα του στην ιστοσελίδα του Ιδρύματος για τις εκεί εξελίξεις, έκανε την εκπληκτική διαπίστωση σε τελείως αβανταδόρικο στιλ, πως «η πολιτική επιβίωση Ομπάμα συνδέεται με την απόδοση Παπανδρέου», δίνοντας έτσι έμφαση στις συνέπειες από τη «μετάδοση της νόσου» του ελληνικού προβλήματος και στις Ηνωμένες Πολιτείες.

«Οι άνθρωποι του μηχανισμού Παπανδρέου είναι προφανές ότι πήραν οδηγίες για να κάνουν οτιδήποτε μπορούσαν για να τον σώσουν», είπε στην «Ε» Αμερικανός παράγων που βρήκε πολλές ομοιότητες με εμπειρίες του παρελθόντος που ο ίδιος είχε υπ' όψιν του. «Αλλά δεν είμαι βέβαιος από πού ξεκίνησε όλη αυτή η δραστηριότητα, από το φόβο μετάδοσης της ελληνικής νόσου ή, μήπως, ορισμένοι εξ απορρήτων σύμβουλοί του μετέβησαν στην Ουάσιγκτον και δραματοποίησαν τα πράγματα;».

«Σίγουρα το Brookings συνέβαλε σ' αυτό», κατά τον ίδιο.

Τώρα είναι αβέβαιο αν ο κ. Παπανδρέου θα 'ναι σε θέση να ανεβάσει ξανά την ίδια παράσταση.

Ήταν ένα μονόπρακτο μιας εκτέλεσης...

dpdimas29@gmail.com

Έντυπη Έκδοση
Ελευθεροτυπία, Σάββατο 2 Ιουλίου 2011

 http://www.enet.gr/?i=news.el.politikh&id=289656

Ψηφίστηκε και ο εφαρμοστικός Νόμος...

Ο Μπαρόζο δίνει συγχαρητήρια στον χαζοχαρούμενο για την ψήφιση των αποφάσεων που υποδουλώνουν οικονομικά την Ελλάδα για τα επόμενα 50 χρόνια...

Ψηφίστηκαν μέτρα 28,5 δισ. για τα επόμενα 4 χρόνια με διαφωνίες επί των άρθρων...

Με 286 ψήφους, 155 «ναι», 136 «όχι» και 5 «παρών» ψηφίστηκε επί της αρχής ο Εφαρμοστικός νόμος του Μεσοπρόθεσμου. «Υπέρ» ψήφισε το ΠΑΣΟΚ, «κατά» σε όλα ψήφισαν το ΚΚΕ, ο ΛΑΟΣ, ο ΣΥΡΙΖΑ και οι βουλευτές της Δημοκρατικής Αριστεράς. «Κατά» ψήφισε επί της αρχής η ΝΔ, λέγοντας «όχι» σε 27 άρθρα και υπερψηφίζοντας 22. Οι ανεξάρτητοι βουλευτές της «Δημοκρατικής Συμμαχίας», ψήφισαν «παρών» επί της αρχής, υπερψήφισαν 23 άρθρα και καταψήφισαν 16. Οι διαγραφέντες χθες από τις κοινοβουλευτικές ομάδες των δύο μεγάλων κομμάτων ψήφισαν , η μεν κ. Έλσα Παπαδημητρίου ψήφισε «όχι» επί της αρχής, όχι σε δύο μόνο άρθρα και ναι σε όλα τα άλλα. Ο κ. Π. Κουρουμπλής ψήφισε «όχι» σε όλα. Ο κ. Κιλτίδης, ψήφισε «παρών» σε όλα. Οι βουλευτές Βασίλης Οικονόμου και Γιώργος Λιάνης έστειλαν «ψήφο», δια της απουσίας τους...

Δέκα άρθρα που αφορούν στις αποκρατικοποιήσεις (από το 1 έως το 9 και το άρθρο 14) καταψήφισε, ενάντια στην κομματική γραμμή η βουλευτής Θεσσαλονίκης του ΠΑΣΟΚ Χρύσα Αράπογλου, εκφράζοντας παράλληλα τη διαμαρτυρία της για «διακριτική μεταχείριση» από το προεδρείο της Βουλής, που δεν της έδωσε το λόγο να μιλήσει και υπονοώντας πιθανόν, ότι ήταν γνωστή η διαφωνία της με άρθρα του εφαρμοστικού.

Τη διαμαρτυρία του προς το προεδρείο της Βουλής, για τη διαδικασία του κατεπείγοντος που στέρησε στους βουλευτές τη δυνατότητα να διατυπώσουν τις απόψεις τους, εξέφρασε με σφοδρότητα και ο βουλευτής της Ν.Δ., Παναγ. Καμμένος, ο οποίος σε ένδειξη διαμαρτυρίας, αποχώρησε λέγοντας «όχι» σε όλα, παραβιάζοντας (αλλά χωρίς επιπτώσεις) την κομματική γραμμή. Με την άποψή του, καταψηφίζοντας όλα, συντάχθηκε για τον ίδιο λόγο και ο βουλευτής της ΝΔ, Σπ. Γαληνός.

Την πρόταση για φανερή, ονομαστική ψηφοφορία είχαν καταθέσει το ΚΚΕ, ο ΛΑΟΣ και ο ΣΥΡΙΖΑ.

Ο εφαρμοστικός νόμος του Μεσοπρόθεσμου Σχεδίου εξειδικεύει το πακέτο μέτρων του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος μέχρι το 2015. Σε αριθμούς, η υπερψήφισή του σημαίνει ότι θα επιβληθούν πρόσθετα μέτρα 7δις. ευρώ μέσα στο 2011 και συνολικά, μέχρι και το 2014, μέτρα 28.500.000.000 ευρώ.

Μεταξύ άλλων στον εφαρμοστικό νόμο περιλαμβάνονται η μείωση του αφορολόγητου ορίου στις 8.000 ευρώ, η έκτακτη εισφορά, τα νέα τεκμήρια διαβίωσης, το τέλος επιτηδεύματος, η μείωση αφορολογήτου ορίου ΦΑΠ στα 200.000 ευρώ, η αύξηση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στο πετρέλαιο θέρμανσης στα 60 ευρώ ανά χιλιόλιτρο και αύξηση των τελών κυκλοφορίας κατά 10%.

Επίσης με τον εφαρμοστικό νόμο θεσπίζεται η μερική απασχόληση στο Δημόσιο, η αξιολόγηση από το ΑΣΕΠ του πλεονάζοντος προσωπικού από φορείς που συγχωνεύονται ή καταργούνται και ο περιορισμός των προσλήψεων στο Δημόσιο (εφέτος 1 πρόσληψη για κάθε 10 αποχωρήσεις και από 1/1/12- 1/1/15 μία πρόσληψη για κάθε 5 αποχωρήσεις.)

Συνολικά, ο εφαρμοστικός νόμος περιλαμβάνει:

1. Το νέο Ταμείο για τις ιδιωτικοποιήσεις και την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου. Το Ταμείο θα υπάγεται κατά 100% στο Δημόσιο, θα διοικείται από 5μελές διοικητικό συμβούλιο, που θα ορίζεται με τη σύμφωνη γνώμη της Βουλής και θα υφίσταται συνεχή έλεγχο από τη Βουλή και το Ελεγκτικό Συνέδριο. Σε αυτό θα υπάρχουν δύο παρατηρητές από τα κράτη- μέλη της ευρωζώνης και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

2. Την αποσαφήνιση του «χαρακτήρα» των ακινήτων του Δημοσίου.

3. Την εισαγωγή του θεσμού της επιφάνειας.

4. Τα φορολογικά μέτρα.

5. Τις ρυθμίσεις που προωθεί το υπουργείο Εργασίας.

6. Διοικητικού χαρακτήρα ρυθμίσεις.

Κατά τη διάρκεια της συζήτησης ο υπουργός Οικονομικών Ευάγγελος Βενιζέλος ανακοίνωσε ότι νέοι επιτηδευματίες που με λιγότερα από 5 χρόνια στο επάγγελμα θα εξαιρεθούν από την καταβολή του τέλους επιτηδεύματος, ενώ εξετάζεται το ενδεχόμενο να προστεθεί στον εφαρμοστικό νόμο και μία ακόμη εξαίρεση από το ετήσιο τέλος επιτηδεύματος, για όσους φορολογούμενους αποκτούν μεν εισοδήματα από ελευθέρια επαγγέλματα αλλά είναι κατά κύριο επάγγελμα μισθωτοί (υπερβαίνει το 50% του συνολικού ετήσιου καθαρού φορολογητέου εισοδήματός του).

http://www.eklogika.gr/news/5285