Μια παλιά εισήγηση...

Τον Ιούνιο του 2002 (πριν 8 χρόνια!), μια Κίνηση Πολιτών που είχε δραστηριοποιηθεί εκείνη την περίοδο στην Έδεσσα, η ΚΙΝΗΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΥ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ, πραγματοποίησε μια εκδήλωση στην αίθουσα του "Μεγ. Αλεξάνδρου" με την παρουσία των τοπικών Αρχών, Βουλευτών κ.λπ. στην οποία έγιναν κάποιες εισηγήσεις και συζητήσεις. Παραθέτω στην συνέχεια το κείμενο της εισήγησής μου. Δυστυχώς, μετά από τόσα χρόνια διαπιστώνουμε ότι τίποτα δεν άλλαξε...

ΔΕΕ

ΕΔΕΣΣΑ: Δυνατότητες Περιφερειακής Ανάπτυξης

της πόλης και της περιοχής της

Εισηγητής: Δημήτρης Ευαγγελίδης

1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ

    Διανύοντας ήδη τα πρώτα χρόνια του 21^ου αιώνα και της 3^ης χιλιετίας, με την λαίλαπα της παγκοσμιοποίησης και τις αρρωστημένες λογικές των εκάστοτε πλανηταρχών να απειλούν άμεσα όσους επιμένουν να αντιστέκονται, οι διαφαινόμενες αλλαγές στις ανθρώπινες κοινωνίες, στον τρόπο ζωής, στις καθημερινές μας σχέσεις, στην Οικονομία, στην Πολιτική, αλλά και στο Φυσικό Περιβάλλον, προδιαγράφουν ένα Μέλλον απειλητικό έως εφιαλτικό για όλους εκείνους που ζώντας μόνιμα στην χώρα των Λωτοφάγων, δεν θα έχουν προετοιμαστεί κατάλληλα.

     Τα μηνύματα των εμπειρογνωμόνων πολλών κλάδων και ειδικοτήτων είναι σαφή: Ο κόσμος του 21^ου αιώνα θα είναι απόλυτα ανταγωνιστικός με αποτέλεσμα οι κοινωνίες εκείνες, τοπικές, περιφερειακές ή και εθνικές ακόμα, που επαναπαύονται και εφησυχάζουν, να οδηγηθούν αργά ή γρήγορα στον μαρασμό και στην υποβάθμιση. 

2. Η ΕΔΕΣΣΑ ΤΟΥ ΣΗΜΕΡΑ

Μπροστά σ’ αυτές τις δυσοίωνες προβλέψεις, που λίγο ή πολύ όλοι μας έχουμε ακούσει ή διαβάσει, τί κάνουν και πώς προετοιμάζονται οι διάφοροι φορείς αυτής της πόλης, οι ιθύνοντες, οι αρμόδιοι και κυρίως οι πολίτες της ή έστω αυτοί που διεκδικούν αυτόν τον τίτλο; Ποιες είναι τελικά οι προοπτικές αυτού του τόπου, ποιοι είναι οι προβληματισμοί της τοπικής μας κοινωνίας;
Οι απαντήσεις στα παραπάνω ερωτήματα ποικίλουν, ανάλογα από την οπτική γωνία που αντιλαμβάνεται ο καθένας μας την όποια κατάσταση. Αλλά πιστεύω ότι θα συμφωνήσουν οι περισσότεροι ότι οι προβληματισμοί είτε είναι ανύπαρκτοι ή δεν γίνονται αντιληπτοί από την κοινωνία. Σε κάθε περίπτωση υπάρχει ζήτημα και μάλιστα σοβαρό. Και τούτο διότι η αδιαφορία και ο εφησυχασμός έχουν τα όριά τους. Ως πότε πια θα εθελοτυφλούμε, ως πότε πια θα ακούμε τα τραγούδια των σειρήνων που μας σιγοψιθυρίζουν ότι δεν χρειάζεται να ανησυχούμε, ότι το Αύριο θα είναι όπως και σήμερα, ότι τίποτε δεν μπορεί και δεν χρειάζεται να αλλάξει;
Θα συνεχίσουμε λοιπόν να παραμένουμε απαθείς παρατηρητές των όσων συμβαίνουν ή δεν συμβαίνουν στην πόλη μας; Θα εξακολουθήσουμε να πιστεύουμε ότι δεν μας αγγίζει το Μέλλον και η εξέλιξη αυτής της πόλης, γιατί εμείς «βολευτήκαμε»; Αλλά και αν ακόμα εμείς τα «καταφέραμε» με τον ένα ή τον άλλο τρόπο και λύσαμε κάποια προβλήματά μας, προσωπικά, οικογενειακά ή επαγγελματικά, αυτό μας αρκεί; Δεν μας ενδιαφέρει το μέλλον των παιδιών μας, το «Αύριον» αυτού του τόπου; Μήπως κάποιοι, μας έχουν πείσει ότι η Έδεσσα δεν έχει ανάγκη, ότι όλα τα προβλήματα είναι λυμένα και η πόλη έχει μπει ή κοντεύει να μπει στον δρόμο της Ανάπτυξης και της Οικονομικής, Κοινωνικής και Πολιτιστικής της ευημερίας;

3. ΤΑ ΑΜΕΙΛΙΚΤΑ ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ

    Δυστυχώς όμως, η εικόνα της πόλης και της περιοχής, κάθε άλλο από ιδανική και ειδυλλιακή είναι. Η Ανεργία, ιδίως των Νέων καλπάζει, νέες θέσεις εργασίας δεν δημιουργούνται, παντού υπάρχει στασιμότητα, προοπτικές δεν διαφαίνονται, τα ναρκωτικά είναι μια σκληρή πραγματικότητα όσο και να τα ’ξορκίζουμε, όλοι μιλούν για μια νεκρή πόλη.

   Υπερβολές, θα φωνάξουν κάποιοι! Δεν ισχύουν αυτά για την Έδεσσα! Είναι νοοτροπίες γκρίνιας και εύκολης κριτικής. Αλλά και έτσι να είναι, μήπως είναι προτιμότερο να προβληματιζόμαστε και να ανησυχούμε, από το να κλαίμε στο τέλος την μοίρα μας; Θέλουμε να δούμε την αλήθεια ή μας τρομάζει η πραγματικότητα; Γιατί η πραγματικότητα λέει ότι η πόλη πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο, όσο και αν ορισμένοι δεν το παραδέχονται αυτό. Αλλά μια συζήτηση με τους ανθρώπους της αγοράς θα πείσει και τον πλέον δύσπιστο.

Έδεσσα, 1908

   Πέρα όμως από όλα αυτά, που κάποιοι τα ονομάζουν «συνηθισμένες γκρίνιες», υπάρχει και το άλλο που έρχεται και που ελάχιστοι ίσως έχουν συνειδητοποιήσει:

Με τους νέους «Καποδιστριακούς» Δήμους και εάν συνεχιστεί ο εφησυχασμός και δεν σπάσει ο φαύλος κύκλος των χαμένων ευκαιριών και της ανικανότητας, ο Δήμος μας θα συνθλιβεί αργά ή γρήγορα ανάμεσα στον γειτονικό Δήμο του Νότου (ο δυναμισμός και οι ρυθμοί ανάπτυξης του οποίου είναι δεδομένοι) και στον δήμο του Βορρά που έχει όλες τις προϋποθέσεις: Το Χιονοδρομικό, την Λίμνη, το Ανεμοδρόμιο, οδικές και σιδηροδρομικές συνδέσεις και ανθρώπους που αργά ή γρήγορα θα επαληθεύσουν την παροιμία «το αγώγι ξυπνάει τον αγωγιάτη».

    Είναι λοιπόν η Έδεσσα οριστικά και αμετάκλητα μια πόλη «ξοφλημένη» που δεν αξίζει τον κόπο να ασχοληθεί κάποιος;

    Υπάρχει τρόπος να σταματήσει η συνεχής μεταπολεμική παρακμή και υποβάθμιση;

    Ποιο θα είναι το Μέλλον της πόλης και της περιοχής της με τις λογικές της απραξίας, των μικροκομματικών ελιγμών, της νοοτροπίας «μη δημιουργούμε ζητήματα στους παραπάνω», της συμπεριφοράς «καλών παιδιών» και της συνακόλουθης απογοήτευσης και αποστασιοποίησης των πολιτών;

    Μπορεί, με λίγα λόγια, να ανατραπεί αυτή η πορεία προς το πουθενά;

     Επί τέλους ας κοιτάξουμε στα μάτια ο ένας τον άλλον και ας μιλήσουμε με ειλικρίνεια και ανοιχτά χαρτιά: Είναι το ζητούμενο η Ανάπτυξη της πόλης και της περιοχής της; Ή είμαστε καλά έτσι όπως είμαστε;

    Εάν λοιπόν η Ανάπτυξη είναι επιθυμητή τότε ας κάτσουμε σοβαρά να συζητήσουμε και να βάλουμε στο τραπέζι τα θεμελιώδη ερωτήματα:

    Τι είδους Ανάπτυξη επιθυμούμε, ποιας μορφής, με τι μέσα, με τι στόχους; Υπάρχει η δυνατότητα για μια συνολική Αναπτυξιακή Πρόταση, που θα προκύψει όχι ως αποκύημα κάποιων εγκεφάλων και των φαντασιώσεών τους, αλλά ως προϊόν της επιθυμίας και της βούλησης των κατοίκων του Δήμου;

   Πιστεύω ότι αυτά τα σοβαρότατα θέματα πρέπει να είναι αντικείμενο μιας ανοιχτής συζήτησης μεταξύ όλων των πολιτών, που επί τέλους κάποτε πρέπει να αρχίσει και το σπουδαιότερο, μιας διαδικασίας που πρέπει σύντομα να τελειώσει γιατί υπάρχει ο φόβος ότι ήδη είναι πάρα πολύ αργά…

4. ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ ΤΙ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

   Ως ένα πρώτο βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση και ως συμβολή της Κίνησής μας στον διάλογο, καταθέτουμε ορισμένες απόψεις για να ξεκινήσει η συζήτηση, αλλά και για να ξεκαθαρίσουμε ορισμένα πράγματα έτσι ώστε όταν ανοίξει το θέμα, να καταλαβαίνουμε ο ένας τον άλλο και να αποφεύγουμε τις παρανοήσεις και τις παρεξηγήσεις.

Ο όρος Ανάπτυξη, τον οποίον ακούμε συχνά να επικαλούνται ως αίτημα και ως σύνθημα σχεδόν όλοι, αποτελεί βασικό συστατικό των πολιτικών συζητήσεων και αντιπαραθέσεων, επειδή τις περισσότερες φορές ο καθένας, άλλου είδους Ανάπτυξη έχει στο μυαλό του. Ως όρος, προήλθε από την Βιολογία, αλλά πολύ νωρίς πέρασε στην Οικονομία και στις Κοινωνικές Επιστήμες γενικότερα. Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες ακαδημαϊκές απόψεις και κυρίως μετά τις εμπειρίες της διεθνούς πρακτικής, δεν μπορούμε να συζητάμε πλέον για Ανάπτυξη με την στενότερη οικονομίστικη έννοια του όρου. Ο διαχωρισμός της Κοινωνίας από την Οικονομία και συνεπώς της Οικονομίας από την κοινωνική ανάπτυξη, είναι αυθαίρετος. Και τούτο επειδή δεν είναι νοητό και παραδεκτό να υπάρχει οικονομική ανάπτυξη και παράλληλα κοινωνική και πολιτιστική υπανάπτυξη.

Μετά τις παραπάνω παραδοχές μπορούμε να προχωρήσουμε στην διατύπωση ορισμένων βασικών αρχών:

α. Παράλληλα με την οικονομική πρέπει να υπάρχει κοινωνική και πολιτιστική ανάπτυξη
β. Κάθε μεγέθυνση δεν είναι Ανάπτυξη, όπως εξ άλλου και κάθε επιτάχυνση ρυθμών και λειτουργιών, όπως σίγουρα μια ανίατη ασθένεια ενός οργανισμού όπου παρατηρείται μεγέθυνση και αύξηση των ρυθμών και των λειτουργιών, σε ουδεμία περίπτωση μπορεί να θεωρηθεί ως ανάπτυξη αυτού του οργανισμού.
γ. Δεν θεωρείται ανάπτυξη η ισομέρεια ή η τάση για ισομέρεια, με την έννοια ότι τα μέρη ενός κοινωνικού οργανισμού ή οι τομείς μιας οικονομίας, δεν εξασφαλίζουν ανάπτυξη με το να επιτυγχάνουν ισομερή μεγέθυνση. Δεν αρκεί ούτε είναι προϋπόθεση της ανάπτυξης η ισότητα του μεγέθους των διαφόρων τομέων μιας οικονομίας ή μιας κοινωνίας.
Μετά τα παραπάνω μπορούμε να προχωρήσουμε στην διατύπωση του ορισμού της Ανάπτυξης:
«Ανάπτυξη ενός κοινωνικο-οικονομικού οργανισμού είναι η εξασφάλιση αρμονικών-δυναμικών ισορροπιών στις σχέσεις του μέρους με το σύνολο, αλλά και μεταξύ των μερών, καθώς και η εξασφάλιση αναπαραγωγής των συντελεστών που είναι απαραίτητοι για τις ισορροπίες που προαναφέραμε και οι οποίες τείνουν προς την ολοκλήρωση μιας συγκεκριμένης και επιδιωκτέας κοινωνικής μορφής». (Επιδιωκτέα κοινωνική μορφή: Μια Κοινωνία ανεπτυγμένης αλληλεγγύης μεταξύ των μελών της - Ίσων Ευκαιριών και Ανάπτυξης Δυνατοτήτων, στην Γνώση, στην Εργασία, στην Πνευματική δημιουργία και Έκφραση).
Για να το πούμε πιο απλά και πρακτικά: Για να υπάρξει Ανάπτυξη πρέπει να υπάρχουν συγκεκριμένες ΑΠΟΨΕΙΣ και καθορισμένοι ΣΤΟΧΟΙ κοινής αποδοχής.

5. ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ-ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ-ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ
Ας προχωρήσουμε όμως στον προσδιορισμό και κάποιων επί πλέον όρων και εννοιών που θα διευκολύνουν την παραπέρα συζήτηση:
α) Κοινωνική Ανάπτυξη: Είναι ο μετασχηματισμός της Κοινωνικής Οργάνωσης σε όλα τα επίπεδα με την συνεχή βελτίωση της Παιδείας, της Έρευνας, της προσφοράς Υπηρεσιών, της Παραγωγής, της διάθεσης Αγαθών.
β) Οικονομική Ανάπτυξη: Είναι η βελτίωση των θεωρητικών γνώσεων, της οργάνωσης, της τεχνικής και του σωστού συνδυασμού τους για την κάλυψη των ανθρωπίνων υλικών αναγκών, μετά από ιεράρχησή τους. Αυτή η διαδικασία κάλυψης θα πρέπει να μη επιτείνει την εξάρτηση των ανθρώπων από την Φύση, αλλά να αριστοποιεί την εναρμόνισή του με αυτήν.
γ) Πολιτιστική Ανάπτυξη: Είναι η καλλιέργεια μιας κοινωνικής ηθικής και μιας ιεράρχησης κοινωνικών αξιών και ακόμα η καλλιέργεια μιας Τέχνης και μιας Αισθητικής που θα στηρίζει την επιδιωκόμενη κοινωνική και οικονομική Ανάπτυξη, έτσι ώστε να κινητοποιεί το Συναίσθημα, να γονιμοποιεί την Γνώση και να ενεργοποιεί την Θέληση για Δημιουργία.
Βεβαίως, όλα αυτά είναι αντικείμενο πολύωρων συζητήσεων και αναλύσεων, που δεν είναι του παρόντος και για τον λόγο αυτόν δίδονται περιληπτικά, ώστε να μη ξεφύγουμε από το ειδικό θέμα της Ανάπτυξης της πόλης μας και της περιοχής της.

6. Η ΕΔΕΣΣΑ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ

    Μετά από τις σύντομες, αλλά αναγκαίες πιστεύω, θεωρητικές τοποθετήσεις και διευκρινίσεις όρων και εννοιών, ας θέσουμε το κρίσιμο ερώτημα και ας μιλήσουμε για την «ταμπακέρα»:

Έχει κάποιο ευοίωνο Μέλλον αυτή η πόλη, κάποιο αισιόδόξο Αύριο, που μπορούμε ως Κοινωνία να επιδιώξουμε και να πετύχουμε;

Η απάντηση είναι ένα κατηγορηματικό ΝΑΙ ! Με μια βασική προϋπόθεση όμως: Ότι θα θελήσουμε όλοι μαζί και ο καθένας ξεχωριστά να αντικρίσουμε την γυμνή αλήθεια και να θέσουμε το δάκτυλό μας «επί του τύπου των ήλων». Απαιτείται πρωτοβουλία, θέληση, συνεχής προσπάθεια και το κυριότερο, συλλογική δουλειά. Να κινητοποιήσουμε όλες τις ζωντανές δυνάμεις αυτού του τόπου, που σίγουρα υπάρχουν. Και τότε, να είμαστε όλοι βέβαιοι, ότι η επιτυχία θα έλθει αργά ή γρήγορα.

Έχει λοιπόν επιλογές η Έδεσσα και ποιές; Να ξεκαθαρίσουμε όμως πρώτα ένα σημαντικό ζήτημα:
Η Έδεσσα υπήρξε πράγματι μια από τις πρώτες περιφερειακές πόλεις της χώρας και όχι μόνον, που γνώρισε σημαντικότατη αυτόνομη βιομηχανική ανάπτυξη δηλ. χωρίς τα δεκανίκια του Κέντρου και των όποιων επιδοτήσεων που εκπορεύονται (και εκπορνεύονται) από αυτό. Η Έδεσσα έχει μια σπουδαία ιστορία βιομηχανικής ανάπτυξης. Αυτό δεν το αμφισβητεί κανείς. Αλλά ως εδώ και μη παρέκει. Μη τρέφουμε πια άλλες αυταπάτες. Αυτή η πόλη έχασε οριστικά και αμετάκλητα το τραίνο της βιομηχανικής ανάπτυξης. Κατ’ άλλους κακώς, κατ’ άλλους καλώς, αν κρίνουμε με τα σημερινά δεδομένα. Αλλά ας σταματήσουμε να βαυκαλιζόμαστε με όνειρα για εργοστάσια και βιομηχανίες εκατοντάδων και χιλιάδων εργατών, το χρήμα των οποίων θα ρέει άφθονο στην πόλη την ημέρα πληρωμής τους. Αυτά είναι αστεία πράγματα που στο αμέσως προβλεπτό μέλλον δεν πρόκειται να πραγματοποιηθούν ποτέ, για πολλούς και διαφόρους λόγους, που οι περισσότεροι αντιλαμβάνονται.

Ποιες είναι λοιπόν οι βιώσιμες επιλογές και δυνατότητες που έχουμε; Πολλές, πιστεύουμε και τις οποίες τις κατατάσσουμε συνοπτικά και περιληπτικά σε τρεις κύριες ομάδες, συν μία άμεσα υλοποιήσιμη πρόταση:

α) Πολλαπλή αξιοποίηση του μοναδικού φυσικού περιβάλλοντος της περιοχής

β) Αξιοποίηση με διεθνείς προδιαγραφές της πρωτογενούς παραγωγής

γ) Αξιοποίηση των Νέων Τεχνολογιών

δ) Ίδρυση Ερευνητικού και Εκπαιδευτικού Ινστιτούτου Εσωτερικών Υδάτων, 

με μια βασική προϋπόθεση: Την επίλυση της συγκοινωνιακής μας απομόνωσης

7. ΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΟ ΚΑΘΗΚΟΝ ΤΟΥΣ

Υπάρχουν λοιπόν δυνατότητες και μέσα από μια δημόσια συζήτηση ασφαλώς θα προκύψουν και θα επισημανθούν και άλλες. Ας μιλήσουμε όμως ξεκάθαρα. Διότι κάποιοι έντεχνα διαδίδουν και τείνει να γίνει πιστευτό, ότι οι Εδεσσαίοι λίγο-πολύ είναι «βολεμένοι» και δεν ενδιαφέρονται για οποιαδήποτε Ανάπτυξη. Απορρίπτουμε κατηγορηματικά αυτές τις λογικές και τις θεωρούμε τουλάχιστον ύποπτες. Διότι και αν ακόμα συνέβαινε κάποιοι που επηρεάζουν την πορεία αυτής της πόλης, να είναι ικανοποιημένοι με την σημερινή κατάσταση, δεν έχουν κανένα, μα κανένα δικαίωμα να καταδικάσουν στην στασιμότητα και στην υποβάθμιση όχι απλώς μια πόλη, αλλά μια ολόκληρη περιοχή. Κυρίως δεν δικαιούνται να παρασύρουν στον κατήφορο της παρακμής και της απραξίας το πολυτιμότερο Κεφάλαιο αυτού του τόπου: την Νεολαία της, που εγκαταλείπει σταθερά και σε μόνιμη βάση την πόλη, σε αναζήτηση ευκαιριών εργασίας και μιας καλύτερης ζωής. Τους εκατοντάδες νέους και νέες που περιφέρονται στα μπαράκια και στις καφετέριες, χωρίς όραμα, χωρίς στόχους, χωρίς προοπτική, βουτηγμένοι στην εξαθλίωση και στην μιζέρια της σίγουρης ανεργίας και που φυτοζωούν με το καθημερινό «χαρτζιλίκι» της προσωπικής υποβάθμισης και ξεφτίλας.

     ΟΧΙ, αυτή δεν είναι η Έδεσσα που θέλουν και επιθυμούν οι ζωντανές δυνάμεις αυτής της πόλης, που είναι υπαρκτές και που μπορεί ο καθένας μας να εντοπίσει στους χώρους δουλειάς, στους συλλόγους, στις εκδηλώσεις, στον κοινωνικό περίγυρο.

   Αλλά πρέπει ταυτόχρονα, όσοι αισθάνονται πραγματικά ζωντανοί, να σπάσουν τα δεσμά της απομόνωσης, της αποχής, της αυτό-περιθωριοποίησης και της αυτοεγκατάλειψης. Η Έδεσσα της παρακμής και του μαρασμού είναι μια καρικατούρα ορισμένων αραχνιασμένων μυαλών που προσπαθούν να φέρουν την πόλη στα μέτρα τους και στις αρρωστημένες λογικές τους: Δεν βαριέσαι, δεν πρόκειται να γίνει τίποτε, κανείς δεν ενδιαφέρεται, μα τι μπορούμε να κάνουμε, φταίει η Αθήνα, φταίει η Θεσσαλονίκη, τα Γιαννιτσά, η Σκύδρα…

8. ΔΙΕΚΔΙΚΩΝΤΑΣ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ

Συνοπτικά και περιληπτικά λοιπόν, προτείνουμε μια συγκεκριμένη στρατηγική και μεθοδολογία για την επίτευξη του στόχου που δεν είναι άλλος από την ΑΝΑΠΤΥΞΗ της πόλης μας και της περιοχής της, με τους όρους και τις προϋποθέσεις που θέσαμε και αναλύσαμε παραπάνω. Μέσα σ’ αυτά τα πλαίσια πιστεύουμε ότι, αφού συμφωνήσουμε στα ζητήματα που προαναφέραμε, μπορούμε να προχωρήσουμε:

α) Στην οργάνωση ενός Αναπτυξιακού Συνεδρίου για την πόλη, με την όσο το δυνατόν ευρύτερη συμμετοχή πολιτών και φορέων, όπου θα συμφωνηθούν οι άξονες δράσης και κυρίως οι επιθυμητοί στόχοι Ανάπτυξης. Τα συμπεράσματα του Συνεδρίου θα πρέπει να αποτελέσουν τον Αναπτυξιακό Οδηγό μας.

β) Στην οργάνωση ενός Συμποσίου Αποδήμων όπου θα ζητηθεί η κάθε είδους βοήθειά τους για την προώθηση των στόχων που αποφασίστηκαν και καταγράφηκαν στον Αναπτυξιακό Οδηγό.

Η μεθόδευση και η υλοποίηση στην συνέχεια δεν μπορεί παρά να είναι έργο και ευθύνη της Δημοτικής Αρχής, η αποτελεσματικότητα της οποίας θα κριθεί στην πράξη.

Δ.Ε.Ε.
26-6-2002