Αλλαγές στη δομή της διοίκησης του Ελληνικού Κράτους
Με τον Νόμο 2539/1997 (Νόμος Καποδίστρια) καταργήθηκαν οι κοινότητες υποχρεωτικά και συνενώθηκαν σε ευρύτερους Δήμους. Η κοινότητα καταργήθηκε και σε επίπεδο ορολογίας και μετατράπηκε σε «δημοτικό διαμέρισμα» και αργότερα σε «τοπικό διαμέρισμα». Οι νέοι Δήμοι που προέκυψαν ονομάστηκαν Καποδιστριακοί Δήμοι και ήταν συνολικά 1.034. Με την ψήφιση του Νόμου 3852/2010 (Νόμος Καλλικράτη) επήλθαν σημαντικές αλλαγές στον διοικητικό και στον αυτοδιοικητικό χάρτη της χώρας μας. Οι Δήμοι από 1034 έχουν συρρικνωθεί σε 325. Οι Δήμοι και οι Περιφέρειες συγκροτούν τον πρώτο και δεύτερο βαθμό τοπικής αυτοδιοίκησης και ως έκφραση της λαϊκής κυριαρχίας αποτελούν θεμελιώδη θεσμό του δημόσιου βίου των Ελλήνων.
Συγκρότηση Δήμων
Οι Δήμοι είναι αυτοδιοικούμενα κατά τόπο νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου και αποτελούν τον πρώτο βαθμό τοπικής αυτοδιοίκησης. Τα τοπικά διαμερίσματα που ορίζονται από τον Κώδικα Δήμων και Κοινοτήτων, (ν. 3463/2006 (Κ.Δ.Κ.) (ΦΕΚ 114 Α΄), μετονομάζονται σε τοπικές κοινότητες, εφόσον έχουν πληθυσμό έως και 2.000 κατοίκους και σε δημοτικές κοινότητες εφόσον έχουν πληθυσμό μεγαλύτερο από 2.000 κατοίκους. Δημοτική κοινότητα συγκροτούν τα τοπικά διαμερίσματα νησιών που έχουν πληθυσμό άνω των χιλίων (1.000) κατοίκων. Επίσης, συγκροτούν δημοτική κοινότητα ανεξαρτήτως πληθυσμού πρώην κοινότητες ή τοπικά διαμερίσματα που εκτείνονται σε όλη την Περιφέρεια του νησιού και δεν αποτελούν δήμο σύμφωνα με το άρθρο 1.
Τα δημοτικά διαμερίσματα στα οποία διαιρούνται οι Δήμοι άνω των 100.000 κατοίκων μετονομάζονται σε δημοτικές κοινότητες.
Πληθυσμός μέχρι 2.000 κάτοικοι = Τοπική Κοινότητα
Πληθυσμός μεγαλύτερος των 2.000 κατοίκων = Δημοτική Κοινότητα
Δήμος = Τοπικές Κοινότητες + Δημοτικές Κοινότητες
Πληθυσμός μεγαλύτερος των 2.000 κατοίκων = Δημοτική Κοινότητα
Δήμος = Τοπικές Κοινότητες + Δημοτικές Κοινότητες
Σύσταση και συγκρότηση Περιφερειών
Οι περιφέρειες είναι αυτοδιοικούμενα κατά τόπο νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου και αποτελούν το δεύτερο βαθμό τοπικής αυτοδιοίκησης.
Πρώτος βαθμός τοπικής αυτοδιοίκησης = Δήμος
Δεύτερος βαθμός τοπικής αυτοδιοίκησης = Περιφέρεια
Δεύτερος βαθμός τοπικής αυτοδιοίκησης = Περιφέρεια
Οι περιφέρειες σχεδιάζουν, προγραμματίζουν και υλοποιούν πολιτικές σε περιφερειακό επίπεδο στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων τους, σύμφωνα με τις αρχές της αειφόρου ανάπτυξης και της κοινωνικής συνοχής της χώρας, λαμβάνοντας υπόψη και τις εθνικές και ευρωπαϊκές πολιτικές. Οι Νομαρχίες ως διοικητικές-αυτοδιοικητικές δομές καταργήθηκαν και μετονομάστηκαν «περιφερειακές ενότητες» ενώ οι πρωτεύουσες των νομών ονομάζονται πλέον «πρωτεύουσες της αντίστοιχης περιφερειακής ενότητας».
Καποδίστριας = ΝομαρχίαΚαλλικράτης = Περιφερειακή ενότητα
Η αυτοτέλεια των Νομαρχιών καταργήθηκε, αφού υπήχθησαν όλες στις αντίστοιχες περιφέρειες. Με το σχέδιο Καλλικράτης συστήθηκαν οι εξής περιφέρειες:
Η Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, η οποία περιλαμβάνει τους Νομούς Δράμας, Έβρου, Καβάλας, Ξάνθης και Ροδόπης. Έδρα της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης είναι η Κομοτηνή. Κάθε νομός αποτελεί και περιφερειακή ενότητα και κάθε πρωτεύουσα νομού είναι έδρα της αντίστοιχης περιφερειακής ενότητας.
Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, η οποία περιλαμβάνει τους Νομούς Ημαθίας, Θεσσαλονίκης, Κιλκίς, Πιερίας, Πέλλας, Σερρών και Χαλκιδικής. Έδρα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας είναι η Θεσσαλονίκη. Κάθε νομός αποτελεί και περιφερειακή ενότητα και κάθε πρωτεύουσα νομού είναι έδρα της αντίστοιχης περιφερειακής ενότητας.
Η Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, η οποία περιλαμβάνει τους Νομούς Γρεβενών, Καστοριάς, Κοζάνης και Φλώρινας. Έδρα της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας είναι η Κοζάνη. Κάθε νομός αποτελεί και περιφερειακή ενότητα και κάθε πρωτεύουσα νομού είναι έδρα της αντίστοιχης περιφερειακής ενότητας.
Η Περιφέρεια Ηπείρου, η οποία περιλαμβάνει τους Νομούς Άρτας, Θεσπρωτίας, Ιωαννίνων, και Πρεβέζης. Έδρα της Περιφέρειας Ηπείρου είναι τα Ιωάννινα. Κάθε νομός αποτελεί και περιφερειακή ενότητα και κάθε πρωτεύουσα νομού είναι έδρα της αντίστοιχης περιφερειακής ενότητας.
Η Περιφέρεια Θεσσαλίας, η οποία περιλαμβάνει τους Νομούς Καρδίτσας, Λάρισας, Μαγνησίας και Τρικάλων. Έδρα της Περιφέρειας Θεσσαλίας είναι η Λάρισα. Κάθε νομός αποτελεί και περιφερειακή ενότητα και κάθε πρωτεύουσα νομού είναι έδρα της αντίστοιχης περιφερειακής ενότητας.
Η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων, η οποία περιλαμβάνει τους Νομούς Ζακύνθου, Κέρκυρας, Κεφαλληνίας και Λευκάδας. Έδρα της Περιφέρειας Ιονίων νήσων είναι η Κέρκυρα. Κάθε νομός αποτελεί και περιφερειακή ενότητα και κάθε πρωτεύουσα νομού είναι έδρα της αντίστοιχης περιφερειακής ενότητας. Ειδικά ο Δήμος Ιθάκης αποτελεί αυτοτελή περιφερειακή ενότητα.
Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, η οποία περιλαμβάνει τους Νομούς Αιτωλοακαρνανίας, Αχαΐας και Ηλείας. Έδρα της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας είναι η Πάτρα. Κάθε νομός αποτελεί και περιφερειακή ενότητα και κάθε πρωτεύουσα νομού είναι έδρα της αντίστοιχης περιφερειακής ενότητας.
Η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, η οποία περιλαμβάνει τους Νομούς Βοιωτίας, Ευβοίας, Ευρυτανίας, Φθιώτιδος και Φωκίδος. Έδρα της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας είναι η Λαμία. Κάθε νομός αποτελεί και περιφερειακή ενότητα και κάθε πρωτεύουσα νομού είναι έδρα της αντίστοιχης περιφερειακής ενότητας.
Η Περιφέρεια Αττικής, η οποία περιλαμβάνει το Νομό Αττικής. Έδρα της Περιφέρειας Αττικής είναι η Αθήνα.
Η περιφερειακή ενότητα Κεντρικού Τομέα Αθηνών περιλαμβάνει τους Δήμους Αθηναίων, Φιλαδέλφειας – Χαλκηδόνας, Γαλατσίου, Ζωγράφου, Καισαριανής, Βύρωνος, Ηλιούπολης και Δάφνης – Υμηττού. Η περιφερειακή ενότητα Νοτίου Τομέα Αθηνών περιλαμβάνει τους Δήμους Γλυφάδας, Ελληνικού – Αργυρούπολης, Αλίμου, Νέας Σμύρνης, Μοσχάτου – Ταύρου, Καλλιθέας, Παλαιού Φαλήρου και Αγίου Δημητρίου.
Η περιφερειακή ενότητα Βορείου Τομέα Αθηνών περιλαμβάνει τους Δήμους Πεντέλης, Κηφισιάς, Μεταμορφώσεως, Πεύκης – Λυκόβρυσης, Αμαρουσίου, Ψυχικού – Φιλοθέης, Χολαργού – Παπάγου, Νέας Ιωνίας, Βριλησσίων, Αγ. Παρασκευής και Χαλανδρίου.
Η περιφερειακή ενότητα Δυτικού Τομέα Αθηνών περιλαμβάνει τους Δήμους Αιγάλεω, Περιστερίου, Πετρούπολης, Χαϊδαρίου, Αγίας Βαρβάρας, Ιλίου και Αγ. Αναργύρων – Καματερού.
Η περιφερειακή ενότητα Πειραιώς περιλαμβάνει τους Δήμους Πειραιώς, Κορυδαλλού, Νίκαιας – Αγίου Ιωάννη Ρέντη, Κερατσινίου – Δραπετσώνας και Περάματος.
Η περιφερειακή ενότητα Νήσων περιλαμβάνει τους Δήμους Αίγινας, Τροιζηνίας, Κυθήρων, Αγκιστρίου, Σαλαμίνας, Σπετσών, Ύδρας και Πόρου.
Η περιφερειακή ενότητα Δυτικής Αττικής περιλαμβάνει τους Δήμους της νομαρχίας Δυτικής Αττικής. Η περιφερειακή ενότητα Ανατολικής Αττικής περιλαμβάνει τους Δήμους της νομαρχίας Ανατολικής Αττικής.
Η περιφερειακή ενότητα Κεντρικού Τομέα Αθηνών περιλαμβάνει τους Δήμους Αθηναίων, Φιλαδέλφειας – Χαλκηδόνας, Γαλατσίου, Ζωγράφου, Καισαριανής, Βύρωνος, Ηλιούπολης και Δάφνης – Υμηττού. Η περιφερειακή ενότητα Νοτίου Τομέα Αθηνών περιλαμβάνει τους Δήμους Γλυφάδας, Ελληνικού – Αργυρούπολης, Αλίμου, Νέας Σμύρνης, Μοσχάτου – Ταύρου, Καλλιθέας, Παλαιού Φαλήρου και Αγίου Δημητρίου.
Η περιφερειακή ενότητα Βορείου Τομέα Αθηνών περιλαμβάνει τους Δήμους Πεντέλης, Κηφισιάς, Μεταμορφώσεως, Πεύκης – Λυκόβρυσης, Αμαρουσίου, Ψυχικού – Φιλοθέης, Χολαργού – Παπάγου, Νέας Ιωνίας, Βριλησσίων, Αγ. Παρασκευής και Χαλανδρίου.
Η περιφερειακή ενότητα Δυτικού Τομέα Αθηνών περιλαμβάνει τους Δήμους Αιγάλεω, Περιστερίου, Πετρούπολης, Χαϊδαρίου, Αγίας Βαρβάρας, Ιλίου και Αγ. Αναργύρων – Καματερού.
Η περιφερειακή ενότητα Πειραιώς περιλαμβάνει τους Δήμους Πειραιώς, Κορυδαλλού, Νίκαιας – Αγίου Ιωάννη Ρέντη, Κερατσινίου – Δραπετσώνας και Περάματος.
Η περιφερειακή ενότητα Νήσων περιλαμβάνει τους Δήμους Αίγινας, Τροιζηνίας, Κυθήρων, Αγκιστρίου, Σαλαμίνας, Σπετσών, Ύδρας και Πόρου.
Η περιφερειακή ενότητα Δυτικής Αττικής περιλαμβάνει τους Δήμους της νομαρχίας Δυτικής Αττικής. Η περιφερειακή ενότητα Ανατολικής Αττικής περιλαμβάνει τους Δήμους της νομαρχίας Ανατολικής Αττικής.
Η Περιφέρεια Πελοποννήσου, η οποία περιλαμβάνει τους Νομούς Αργολίδος, Αρκαδίας, Κορινθίας, Λακωνίας και Μεσσηνίας. Έδρα της Περιφέρειας Πελοποννήσου είναι η Τρίπολη. Κάθε νομός αποτελεί και περιφερειακή ενότητα και κάθε πρωτεύουσα νομού είναι έδρα της αντίστοιχης περιφερειακής ενότητας.
Η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου, η οποία περιλαμβάνει τους Νομούς Λέσβου, Σάμου και Χίου. Έδρα της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου είναι η Μυτιλήνη.
Περιφερειακή ενότητα Λέσβου που περιλαμβάνει το δήμο Λέσβου.
Περιφερειακή ενότητα Λήμνου που περιλαμβάνει το δήμο Λήμνου και το δήμο Αγίου Ευστρατίου. Περιφερειακή ενότητα Χίου με έδρα τη Χίο που περιλαμβάνει το δήμο Χίου, το δήμο Ψαρών και το δήμο Οινουσσών.
Περιφερειακή ενότητα Σάμου που περιλαμβάνει το δήμο Σάμου
Περιφερειακή ενότητα Ικαρίας που περιλαμβάνει τους Δήμους Ικαρίας και Φούρνων.
Περιφερειακή ενότητα Λέσβου που περιλαμβάνει το δήμο Λέσβου.
Περιφερειακή ενότητα Λήμνου που περιλαμβάνει το δήμο Λήμνου και το δήμο Αγίου Ευστρατίου. Περιφερειακή ενότητα Χίου με έδρα τη Χίο που περιλαμβάνει το δήμο Χίου, το δήμο Ψαρών και το δήμο Οινουσσών.
Περιφερειακή ενότητα Σάμου που περιλαμβάνει το δήμο Σάμου
Περιφερειακή ενότητα Ικαρίας που περιλαμβάνει τους Δήμους Ικαρίας και Φούρνων.
Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, η οποία περιλαμβάνει τους Νομούς Κυκλάδων και Δωδεκανήσου. Έδρα της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου είναι η Ερμούπολη.
Περιφερειακή ενότητα Κω που περιλαμβάνει το δήμο Κω και το δήμο Νισύρου.
Περιφερειακή ενότητα Καρπάθου που περιλαμβάνει το δήμο Καρπάθου και το δήμο Κάσου.
Περιφερειακή ενότητα Καλύμνου που περιλαμβάνει το δήμο Καλυμνίων, το δήμο Αστυπάλαιας, το δήμο Λειψών, το δήμο Λέρου, το δήμο Πάτμου και το δήμο Αγαθονήσιου.
Περιφερειακή ενότητα Ρόδου που περιλαμβάνει το δήμο Ρόδου, το δήμο Σύμης, το δήμο Χάλκης, το δήμο Μεγίστης και το δήμο Τήλου.
Περιφερειακή ενότητα Σύρου που περιλαμβάνει το δήμο Σύρου – Ερμούπολης.
Περιφερειακή ενότητα Κέας –Κύθνου, που περιλαμβάνει το δήμο Κέας και το δήμο Κύθνου.
Περιφερειακή ενότητα Μήλου που περιλαμβάνει το δήμο Μήλου, το δήμο Κιμώλου, το δήμο Σέριφου και το δήμο Σίφνου.
Περιφερειακή ενότητα Πάρου που περιλαμβάνει το δήμο Πάρου και το δήμο Αντιπάρου.
Περιφερειακή ενότητα Νάξου που περιλαμβάνει το δήμο Νάξου και μικρών Κυκλάδων και το δήμο Αμοργού.
Περιφερειακή ενότητα Τήνου που περιλαμβάνει το δήμο Τήνου.
Περιφερειακή ενότητα Μυκόνου που περιλαμβάνει το δήμο Μυκόνου.
Περιφερειακή ενότητα που περιλαμβάνει το δήμο Άνδρου.
Περιφερειακή ενότητα Θήρας που περιλαμβάνει το δήμο Θήρας, το δήμο Ιητών, το δήμο Σίκινου, το δήμο Φολέγανδρου και το δήμο Ανάφης.
Περιφερειακή ενότητα Κω που περιλαμβάνει το δήμο Κω και το δήμο Νισύρου.
Περιφερειακή ενότητα Καρπάθου που περιλαμβάνει το δήμο Καρπάθου και το δήμο Κάσου.
Περιφερειακή ενότητα Καλύμνου που περιλαμβάνει το δήμο Καλυμνίων, το δήμο Αστυπάλαιας, το δήμο Λειψών, το δήμο Λέρου, το δήμο Πάτμου και το δήμο Αγαθονήσιου.
Περιφερειακή ενότητα Ρόδου που περιλαμβάνει το δήμο Ρόδου, το δήμο Σύμης, το δήμο Χάλκης, το δήμο Μεγίστης και το δήμο Τήλου.
Περιφερειακή ενότητα Σύρου που περιλαμβάνει το δήμο Σύρου – Ερμούπολης.
Περιφερειακή ενότητα Κέας –Κύθνου, που περιλαμβάνει το δήμο Κέας και το δήμο Κύθνου.
Περιφερειακή ενότητα Μήλου που περιλαμβάνει το δήμο Μήλου, το δήμο Κιμώλου, το δήμο Σέριφου και το δήμο Σίφνου.
Περιφερειακή ενότητα Πάρου που περιλαμβάνει το δήμο Πάρου και το δήμο Αντιπάρου.
Περιφερειακή ενότητα Νάξου που περιλαμβάνει το δήμο Νάξου και μικρών Κυκλάδων και το δήμο Αμοργού.
Περιφερειακή ενότητα Τήνου που περιλαμβάνει το δήμο Τήνου.
Περιφερειακή ενότητα Μυκόνου που περιλαμβάνει το δήμο Μυκόνου.
Περιφερειακή ενότητα που περιλαμβάνει το δήμο Άνδρου.
Περιφερειακή ενότητα Θήρας που περιλαμβάνει το δήμο Θήρας, το δήμο Ιητών, το δήμο Σίκινου, το δήμο Φολέγανδρου και το δήμο Ανάφης.
Η Περιφέρεια Κρήτης, η οποία περιλαμβάνει τους Νομούς Ηρακλείου, Λασιθίου, Ρεθύμνου και Χανίων. Έδρα της Περιφέρειας Κρήτης είναι το Ηράκλειο. Κάθε νομός αποτελεί και περιφερειακή ενότητα και κάθε πρωτεύουσα νομού είναι έδρα της αντίστοιχης περιφερειακής ενότητας.
Περιφερειακές αρχές
Όργανα της Περιφέρειας είναι ο Περιφερειάρχης, οι Αντιπεριφερειάρχες, το Περιφερειακό συμβούλιο, η οικονομική επιτροπή και η εκτελεστική επιτροπή. Σε κάθε περιφέρεια τον Περιφερειάρχη επικουρούν Αντιπεριφερειάρχες που εκλέγονται άμεσα κατ’ αντιστοιχία προς τον αριθμό των περιφερειακών ενοτήτων και οι οποίοι δεν καταλαμβάνουν θέση περιφερειακού συμβούλου. Ο αριθμός των Αντιπεριφερειαρχών προσαυξάνεται κατά τρεις (3), με τη ρύθμιση της παραγράφου 1 του άρθρου 160 του νόμου. Ειδικά στις περιφέρειες Βορείου, Νοτίου Αιγαίου και Ιονίων Νήσων οι ανωτέρω αντιπεριφερειάρχες εκλέγονται ανά ένας σε κάθε νομό.
Καποδίστριας = ΝομάρχηςΚαλλικράτης = Αντιπεριφερειάρχης
Σύσταση Αποκεντρωμένης Διοίκησης
Συνιστώνται ως ενιαίες αποκεντρωμένες μονάδες διοίκησης του κράτους οι εξής Αποκεντρωμένες Διοικήσεις:
Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αττικής, η οποία εκτείνεται στα όρια της Περιφέρειας Αττικής με έδρα την Αθήνα.
Αποκεντρωμένη Διοίκηση Θεσσαλίας - Στερεάς Ελλάδας, η οποία εκτείνεται στα όρια των Περιφερειών Θεσσαλίας και Στερεάς Ελλάδας με έδρα τη Λάρισα.
Αποκεντρωμένη Διοίκηση Ηπείρου - Δυτικής Μακεδονίας, η οποία εκτείνεται στα όρια των Περιφερειών Ηπείρου και Δυτικής Μακεδονίας με έδρα τα Ιωάννινα.
Αποκεντρωμένη Διοίκηση Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου, η οποία εκτείνεται στα όρια των Περιφερειών Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου με έδρα την Πάτρα.
Αποκεντρωμένη Διοίκηση Αιγαίου, η οποία εκτείνεται στα όρια των Περιφερειών Βορείου Αιγαίου και Νοτίου Αιγαίου με έδρα τον Πειραιά.
Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης, η οποία εκτείνεται στα όρια της Περιφέρειας Κρήτης με έδρα το Ηράκλειο.
Αποκεντρωμένη Διοίκηση Μακεδονίας – Θράκης, η οποία εκτείνεται στα όρια της Περιφέρειας Ανατολικής Μακεδονίας – Θράκης και Κεντρικής Μακεδονίας με έδρα τη Θεσσαλονίκη.
Σε κάθε Αποκεντρωμένη Διοίκηση προΐσταται Γενικός Γραμματέας. Ο Γ.Γ. ασκεί τα καθήκοντα του Γενικού Γραμματέα των 13 Περιφερειών. Για τα θέματα που αναφέρονται στην υπηρεσιακή του κατάσταση και τα καθήκοντά του εφαρμόζονται οι σχετικές διατάξεις του ν. 2503/1997 (ΦΕΚ 107 Α΄). Οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις συγκροτούνται ως ενιαίες μονάδες για τις αποκεντρωμένες υπηρεσίες του κράτους και ασκούν γενική αποφασιστική αρμοδιότητα στις κρατικές υποθέσεις της περιφέρειάς τους, σύμφωνα με το άρθρο 101 του Συντάγματος.
Καποδίστριας = Γενικός Γραμματέας Περιφέρειας (διορισμένος)Καλλικράτης = Γενικός Γραμματέας της Αποκεντρωμένης Διοίκησης (διορισμένος)
Καποδίστριας = Γενικός Γραμματέας Περιφέρειας (διορισμένος)Καλλικράτης = Περιφερειάρχης (αιρετός)
Δημήτρης Θ. Καλαϊτζίδης
Γεωλόγος
Δρ. Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και Γεωγραφίας
Γεωλόγος
Δρ. Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και Γεωγραφίας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου