Το Κρατικό χρέος

Κρατικό χρέος, κουρέματα

και άλλα παραμύθια της Χαλιμάς

Του Άγη Βερούτη*

Το χρέος στα χέρια των λάθος ανθρώπων είναι επικίνδυνο πράγμα. Στα χέρια λάθος απρόσωπων οργανισμών είναι καταστροφικό. Η έκδοση κρατικών χρεογράφων είναι ένα μακρο-οικονομικό εργαλείο που υποκαθιστά την έκδοση νέου χρήματος ή την επιβολή φόρων, για τη χρηματοδότηση κρατικών επενδύσεων και ελλειμμάτων. Σε προηγούμενα κείμενα έχω αναφερθεί σε όλα αυτά τα μακρο-οικονομικά εργαλεία, και τη λανθασμένη χρησιμοποίησή τους από τις ελληνικές κυβερνήσεις των τελευταίων 35 ετών, για ψηφοθηρία και ιδιοτελές όφελος εκείνων και των ημετέρων τους. Βλ. προηγούμενα άρθρα: (Χρήμα, Αξίες και Πολιτικό Κόστος, Φόροι, Ψέμματα και η Κατσίκα του Γείτονα, Ανεργία, ελλείμματα και διαφθορά).

Το πλέον ωφέλιμο χαρακτηριστικό του χρέους, ως μακρο-εργαλείο, είναι ότι δεν προκαλεί τόσο μεγάλες πληθωριστικές πιέσεις όσο το νεόκοπο χρήμα. Αυτό επιτυγχάνεται γιατί με την αποπληρωμή του κεφαλαίου, το δανεισμένο χρήμα αφαιρείται από την κυκλοφορία, ενώ η διαμόρφωση του επιτοκίου και η επακόλουθη αφαίρεση των τόκων από το κυκλοφορούν χρήμα ελαχιστοποιεί τις πληθωριστικές πιέσεις στην οικονομία. Με αυτή τη σταδιακή αφαίρεση του κεφαλαίου και των τόκων ενός δανείου από την κυκλοφορία επιτυγχάνεται η χαλιναγώγηση του πληθωρισμού, επιβάλλοντας κόστος σε όποιον χρησιμοποιεί το δανεισμένο κεφάλαιο.

Για τη λειτουργία του σημερινού τραπεζικού συστήματος απαιτείται η ύπαρξη Κεντρικών Τραπεζών με δικαιώματα απόδοσης μετρητού (πληκτρολογημένου και όχι εκτυπωμένου) προς Λιανικές και Επενδυτικές Τράπεζες, με ενέχυρο δανειακές συμβάσεις των τελευταίων με δανειολήπτες. Αυτή είναι μια μέθοδος που εφηύραν οι ΗΠΑ το 1913, με την ίδρυση της Federal Reserve, και έχουν αντιγράψει σχεδόν όλες οι οικονομίες, προκειμένου να αποφεύγεται ο σημαντικός πληθωρισμός που προκαλείται από την πραγματική εκτύπωση χαρτονομισμάτων. Το κρατικό χρέος όμως στα χέρια διεφθαρμένων πολιτικών ανά τον κόσμο, και über-άπληστων τραπεζιτών κατέληξε να ακυρώσει τον υγιή καπιταλισμό και να χρεοκοπήσει το Δυτικό μοντέλο μη ελεγχόμενης χρηστής οικονομικής διαχείρισης. Τα αμερικανικά τοξικά ενυπόθηκα στεγαστικά ομόλογα το αποδεικνύουν κραυγαλέα.

Ας δούμε λοιπόν πώς λειτουργεί η δημιουργία δανειακού χρήματος “από αέρα κοπανιστό”, μέσω Τραπεζικού Δανεισμού:

1. Ο Υποψήφιος Δανειολήπτης εμφανίζεται στην Λιανική Τράπεζα και ζητά δάνειο, έστω 1.000.000 ευρώ.

2. Η Λιανική Τράπεζα αξιολογεί τη φερεγγυότητά του και υπογράφει μαζί του τη δανειακή σύμβαση.

3. Η Λιανική Τράπεζα ενεχυριάζει αυτή τη δανειακή σύμβαση στην Κεντρική Τράπεζα (π.χ. την ΕΚΤ), και εισπράττει μέχρι και το 95% της αξίας της σύμβασης, αναλόγως της πιστοληπτικής αξιολόγησης του δανειολήπτη.

4. Το χρήμα μεταβιβάζεται από την Λιανική Τράπεζα στον δανειολήπτη ως δάνειο.

5. Ο δανειολήπτης επιστρέφει το κεφάλαιο και τους τόκους στην Λιανική τράπεζα μέσω των τοκοχρεολυσίων.

6. Η Λιανική Τράπεζα επιστρέφει στην Κεντρική Τράπεζα το κεφάλαιο και μέρος των τόκων που εισέπραξε. (σκοπίμως παραβλέπω τα CDS προς χάριν απλότητας)

7. Η Κεντρική Τράπεζα “σβήνει” το χρήμα που επιστράφηκε το ίδιο εύκολα όσο το πληκτρολόγησε.

Στο τρίτο βήμα βρίσκεται όλο το μυστικό του δυτικού οκονομικού μοντέλου. Η Λιανική Τράπεζα δεν χρειάζεται να διαθέτει το 1.000.000 ευρώ για να το δανείσει. Με 50.000 ευρώ μπορεί να κάνει τη δουλειά της, αρκεί ο δανειολήπτης να είναι φερέγγυος κατά τη γνώμη ενός τρίτου οργανισμού αξιολόγησης, όπως οι οίκοι πιστοληπτικής αξιολόγησης (πχ η Moody’s). Η συγκεκριμένη δουλειά δεν γίνεται βέβαια με “μικρο-ποσά” του ενός εκατομμυρίου, αλλά με τιτλοποίηση σε ένα πακέτο πολλών τέτοιων δανείων, ώστε η αξία να ξεπερνάει ένα κατώφλι που άξιζε τον κόπο για την τράπεζα να ασχοληθεί.

Η παραπάνω διαδικασία πρακτικά σημαίνει ότι η τράπεζα μπορεί να δανείζει εικοσαπλάσιο κεφάλαιο από αυτό που πραγματικά διαθέτει. Αν όμως κάνει τον ίδιο κύκλο τιτλοποίησης μερικές φορές, χρησιμοποιώντας κάποια από τα χρήματα των τοκοχρεολυσίων του αρχικού τίτλου, τότε δεν υπάρχει πρακτικό όριο για το πόσα χρήματα μπορεί να δανείσει χωρίς πραγματικά να τα έχει. Η Lehmann Brothers που πτώχευσε στις ΗΠΑ είχε μόχλευση 50 φορές τα ίδια κεφάλαιά της!

Από την άλλη πλευρά, η Κεντρική Τράπεζα (π.χ. ΕΚΤ) που δίνει το 95% του κεφαλαίου προς δανεισμό στη Λιανική Τράπεζα, για να τα δανείσει με τη σειρά της στον τελικό δανειολήπτη, απλά τα πληκτρολογεί. Τα χρήματα αυτά δεν υπάρχουν πραγματικά, κανείς δεν έχει καταθέσεις στην ΕΚΤ ή την Fed, ούτε τυπώνονται χαρτονομίσματα από κάποιο νομισματοκοπείο! Είναι χρήματα που η ΕΚΤ είναι εντεταλμένη, από τα κράτη-μέλη της Ευρωζώνης, να βάζει κατά την κρίση της στους λογαριασμούς των λιανικών τραπεζών με ενέχυρο δανειακές συμβάσεις που της προσκομίζουν. Αυτό είναι το ισοδύναμο του να εκδίδει χρήμα όποιος διαθέτει ιδιωτική τράπεζα, με τη συνδρομή της Κεντρικής Τράπεζας. Με ένα αρχικό κεφάλαιο περί τα 5 εκατομμύρια ευρώ (που μπορεί να είναι και δανεικό), κάποιος μπορεί να ανοίξει τράπεζα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και να εκδίδει χρήμα! Σωστά διαβάσατε: να εκδίδει ευρωπαϊκό χρήμα!

Αφού εκδώσει (πληκτρολογήσει) η Κεντρική Τράπεζα το χρήμα, το στέλνει στην Τράπεζα η οποία στη συνέχεια το μεταφέρει στον δανειολήπτη. Η Κεντρική Τράπεζα χρεώνει το ονομαστικό επιτόκιο Κεντρικής Τραπέζης (σήμερα 1% στην ΕΚΤ) στη Λιανική ή Επενδυτική Τράπεζα, το οποίο οφείλει να πληρώνει η Λιανική Τράπεζα στην Κεντρική. Φυσικά αυτό το επιτόκιο μετακυλίεται στον τελικό δανειολήπτη, προσαυξημένο κατά ένα ποσοστό (spread) που αποτελεί τη διαφορά ανάμεσα σε αυτό που πληρώνει και αυτό που εισπράττει, και είναι το κέρδος της Τράπεζας. Με άλλα λόγια η Τράπεζα εισπράττει τους παραπάνω τόκους όχι μόνο στο ποσόν που είχε ως δικό της κεφάλαιο, αλλά στο σύνολο του δανείου.

Παράδειγμα:

- ο δανειολήπτης δανείστηκε 1.000.000 ευρώ από την Λιανική Τράπεζα,

- η Τράπεζα έβαλε 50.000 ευρώ από τα δικά της κεφάλαια, ή τις καταθέσεις των καταθετών της

- πήρε άλλα 950.000 ευρώ από την Κεντρική Τράπεζα και της πληρώνει 1% τόκο ή 9.500 ευρώ ετησίως

- χρεώνει τον δανειολήπτη 7% στο συνολικό δανεικό κεφάλαιο, ή 70.000€ ετησίως

Η διαφορά είναι το μικτό κέρδος της Λιανικής Τράπεζας, δηλαδή με 50.000 ευρώ δικά της χρήματα εισπράττει 60.500 ευρώ παραπάνω από όσα δίνει στην Κεντρική Τράπεζα για το κεφάλαιο. Επιστροφή 121% ετησίως στο ίδιον κεφάλαιο! Καλό ε;

Τώρα που ξεκαθαρίσαμε το πώς γίνεται μια Λιανική Τράπεζα να δανείζει χρήματα που δεν έχει, και να βγάζει κέρδη στο κεφάλαιο που δεν της ανήκει, ας δούμε εξαπλουστευμένα πώς μεταφράζεται αυτό στο Ελληνικό Δημόσιο Χρέος. Έστω ότι το χρέος μας σήμερα είναι 350 δισ. ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι με την αξιολόγηση ΑΑΑ που είχε το μεγαλύτερο μέρος του χρέους μας όταν εκδόθηκε, η αποδεκτή μόχλευση από την ΕΚΤ ήταν 1:20. Δηλαδή αν κάποιος έβαλε 17,5 δισ. ευρώ πραγματικά χρήματα, η ΕΚΤ του έδωσε το υπόλοιπο των 332,5 δισ. ευρώ. Τα χρήματα αυτά η ΕΚΤ δεν τα πήρε από τις καταθέσεις κάποιου κακομοίρη που δούλευε 500.000 χρόνια να τα βγάλει, ούτε από κανένα συνταξιοδοτικό ταμείο. Απλώς τα πληκτρολόγησε, γιατί αυτό όρισαν τα μέλη της Ευρωζώνης στο καταστατικό της ότι μπορεί να το κάνει!

Έστω τώρα ότι έχουμε πληρώσει 3,5% τόκο το χρόνο για 10 χρόνια σε αυτό το ποσόν. Δηλαδή αν το spread ανάμεσα στο επιτόκιο ΕΚΤ και αυτό που πληρώνουμε είναι 250 μονάδες βάσης (250μ.β. = 2,5%) τότε η Τράπεζα που έβγαλε το ομολογιακό μας δάνειο έχει εισπράξει στα 10 χρόνια 25% του συνολικού δανεικού ποσού, ή πέντε φορές το αρχικό της κεφάλαιο που ήταν 5% του συνόλου!

Το πρόβλημα για την Τράπεζα δεν είναι πως αν μηδενίσουμε το χρέος μας θα χάσει τα δικά της χρήματα. Έτσι κι αλλιώς τα έχει εισπράξει στο πενταπλάσιο στα δέκα χρόνια. Το πρόβλημα της Τράπεζας είναι ότι η ΕΚΤ θα της ζητήσει πίσω τα χρήματα αυτά στην λήξη του δανείου, και φυσικά η πρώτη δεν θα μπορεί να καλύψει, διότι δεν διαθέτει τόσα κεφάλαια. Αν η ΕΚΤ επιμείνει να τα πάρει πίσω, η Λιανική Τράπεζα θα πτωχεύσει και οι μέτοχοί της και οι καταθέτες της θα χάσουν τα χρήματά τους. Αυτό το σενάριο δεν είναι καλό.

Ερώτηση μπόνους: Τα 110 δισ. ευρώ που θα δοθούν στην Ελλάδα από την τρόικα από που θα έρθουν; Θα τα πάρει άραγε κάποιος από τις τσέπες των κατοίκων της Ευρωζώνης, ή θα πληκτρολογηθούν;

Γιατί όμως η ΕΚΤ να είναι τόσο επίμονη να πάρει πίσω χρήματα που ποτέ δεν υπήρξαν, αφού απλά τα πληκτρολόγησε στην έκδοση του δανείου, και κανενός δεν θα του λείψουν αφού κανείς δεν τα κατέθεσε ούτε τα δούλεψε, και τελικά όταν η ΕΚΤ τα πάρει πίσω απλά θα τα σβήσει από το σύστημά της;

Το σκεπτικό είναι ότι αν τα χρήματα αυτά δεν αφαιρούντο κάποια στιγμή από την κυκλοφορία θα προκαλούσαν πληθωρισμό. Όμως τα Κρατικά Ελλείμματα δεν αποπληρώνονται ποτέ! Απλά ανακυκλώνονται! Άρα το επιχείρημα περί αποφυγής πληθωρισμού καταρρίπτεται πανηγυρικά όταν μιλάμε για Κρατικό Χρέος. Μας μένει βέβαια το επιτόκιο της Κεντρικής Τράπεζας για να αφαιρεί χρήμα από την αγορά και να μειώνει τις πληθωριστικές πιέσεις στην οικονομία.

Η σημερινή κρίση χρέους μας οφείλεται στην κακοδιαχείριση των δανείων που λάβαμε, και στην κατάρριψη της εμπιστοσύνης των δανειοδοτριών Τραπεζών στην δυνατότητά μας να ανακυκλώσουμε τα δάνειά μας από τους ίδιους τους κυβερνώντες μας. Οι κραυγές και λαρυγγισμοί περί “Τιτανικού” πιθανότατα ήσαν πολύ βλαβερότερες από όσο φανταζόμαστε οι περισσότεροι, και πιθανότατα αυτές πληρώνει σήμερα η Ελληνική οικονομία.

Οι δανειστές μας, βλέποντας ότι η οικονομία μας κατάντησε να βασίζεται στην διαφθορά και την κρατικοδίαιτη επιχειρηματικότητα, το κλείσιμο όλων των επαγγελμάτων, και ολόκληρους κλάδους της να διαχειρίζονται μονοπωλιακά από κρατικούς οργανισμούς, όπου βασιλεύει η διαφθορά και η μίζα, έχασαν την εμπιστοσύνη τους σε μας.

Το Μνημόνιο είναι απλά ένας δρόμος για την εξυγίανση της οικονομίας μας. Είναι η μέθοδος που επέλεξαν οι εταίροι μας να βοηθήσουν/υποχρεώσουν τον Ελληνικό Λαό να αποτινάξει από τις φλέβες του τα παράσιτα που ρουφούν το αίμα του. Εκείνους τους ίδιους που είπαν στον Καλατράβα να υπερτιμολογήσει πενταπλάσιο το κόστος της δουλειάς του, εκείνοι που μεσολάβησαν για την προμήθεια των υποβρυχίων, την ενοικίαση του C4i από τη SIEMENS για την διάρκεια των Ολυμπιακών προς 150 εκατομμύρια ευρώ, ενώ η αγορά του συστήματος θα ήταν 8 εκατομμύρια ευρώ, και όλο το διεφθαρμένο δημοσιοϋπαλληλικό προσωπικό που απομυζά τον Έλληνα με δρόμους στο εξαπλάσιο του κόστους κατασκευής, διόδια που περιέχουν 90% φόρο που πάει για γενικά έξοδα του κράτους, μίζες κάθε μεγέθους, και ούτω καθεξής.

Είναι λογικό ότι κανένας δεν θα θέλει πίσω τα χρήματα του χρέους μας στην ΕΚΤ, και θα ήταν παράλογο αν τα ήθελε. Η ΕΚΤ είναι η δική μας Κεντρική Τράπεζα. Είναι όμως επίσης βέβαιο ότι δεν πρέπει να δεχθούμε να καλύψουμε σπατάλες σε μισθούς αργόμισθων, συντάξεις νεκρών συνταξιούχων και άγαμες θυγατέρες, μισθοφόρων κομματικών στρατών στις ΔΕΚΟ, και υπερ-δεκαπλάσιου κόστος προμηθειών του δημοσίου, πουλώντας την ακίνητη περιουσία του Δημοσίου. Αυτό θα ήταν εσχάτη προδοσία! Πριν λύσει το θέμα μας η Κεντρική Τράπεζά μας, η ΕΚΤ, πρέπει να βγάλουμε πρωτογενές πλεόνασμα σαν κράτος. Πρέπει να γκρεμίσουμε όλες τις στρεβλώσεις της οικονομίας που μας έφεραν εδώ που είμαστε τώρα.

Η πολιτική μας ηγεσία, και δεν μιλώ για την κυβέρνηση μόνον, πρέπει να σταματήσει τα τερτίπια και δικαιολογίες και να φέρει τα έξοδα της χώρας σε ισορροπία με τα έσοδα. Τα λογικά έσοδα, και όχι την απομύζηση των φορολογικών υποζυγίων με κεφαλικούς φόρους και περαιώσεις και ασήκωτους φόρους κατανάλωσης. Αυτό όμως θα πλήξει τους κομματικούς στρατούς των υπεράριθμων δημοσίων υπαλλήλων, των επαγγελματιών συνδικαλιστών, και όλων των διεφθαρμένων, και ακριβώς γιαυτό πρέπει να γίνει. Αν όμως τολμήσει η πολιτική ηγεσία να ξεπουλήσει την Δημόσια ακίνητη περιουσία για να διατηρήσει τα προνόμια των παρασίτων της κοινωνίας, τότε αλίμονο σε όποιον βρεθεί μπροστά στην οργή του εξαθλιωμένου λαού της Ελλάδας. Κανένα λόγο δεν έχουμε να πουλάμε νησιά και πλουτοπαραγωγικές πηγές της χώρας προκειμένου να πάρουμε χαρτιά για να πληρώνουμε μισθούς 768.000 δημοσίων υπαλλήλων, 60.000 νεκρών συνταξιούχων και 400.000 υπαλλήλων ζημιογόνων ΔΕΚΟ.

Πρώτα πρέπει να μικρύνει ο δημόσιος τομέας, σε επίπεδα δεκαετίας του 1970, όπου είχαμε ολιγότερους από 250.000 δημοσίους υπαλλήλους. Η σημερινή πληροφορική και το Ιντερνέτ το επιτρέπουν με το παραπάνω. Πρέπει να ιδιωτικοποιηθούν όλες οι ΔΕΚΟ, αλλά διακρατώντας μια χρυσή μετοχή με δικαίωμα βέτο, όπου είναι στρατηγικά απαραίτητο, ώστε το Δημόσιο να μπορεί να αποτρέψει φαινόμενα ασυδοσίας. Επίσης πρέπει να απελευθερωθούν οι υγιείς δυνάμεις της αγοράς από τις γραφειοκρατικές στρεβλώσεις, για να δημιουργήσουν υπεραξίες και πραγματικό πλούτο, θέσεις εργασίας, και ευημερία, που ο διεφθαρμένος κρατικός οργανισμός που ονομάζουμε Ελληνικό Κράτος απέτυχε να κάνει στα τελευταία 35 χρόνια.

Εφόσον όμως φτάσουμε σε υγιές πρωτογενές πλεόνασμα, κανένα λόγο δεν βλέπω γιατί η ίδια η ΕΚΤ δεν θα ερχόταν σε συμφωνία για ένα σημαντικό “κούρεμα” με τις Ευρωπαϊκές τράπεζες που διακρατούν Ελληνικό χρέος. Κανένα λόγο δεν θα είχε να απαιτήσει από αυτές να δώσουν πίσω χρήματα που δεν θα πάρουν από εμάς για να τα δώσουν στην ΕΚΤ προς διαγραφή. Θα τα διαγράψει εξαρχής από μόνη της η ΕΚΤ, και θα διαγράψει και στις τράπεζες που μας δάνεισαν την οφειλή, και ούτε γάτα ούτε ζημιά. Όμως αυτό δεν πρέπει να γίνει ούτε ένα δευτερόλεπτο πριν ισοσκελίσουμε τον προϋπολογισμό της χώρας, όχι με πώληση των ασημικών μας, αλλά με μείωση των εξόδων μας σε λογικά επίπεδα που αντέχει να υποστηρίξει ο Ελληνικός λαός φοροδοτικά. Αν αυτό διασφαλιστεί συνταγματικά όπως προτείνει η Γερμανία, κανένα πρόβλημα για εμάς. Μόνο όσοι λογαριάζουν να μας κλέβουν θα έχουν θέμα με αυτό.

Βεβαίως και να αξιοποιηθούν, ή και γιατί όχι να πωληθούν, κομμάτια της δημόσιας ακίνητης περιουσίας, αλλά για να επενδυθούν στην δημιουργία υποδομών και ανάπτυξης, και όχι να σπαταληθούν και να καταναλωθούν από τα παράσιτα. Οι αποφάσεις που πρέπει να παρθούν είναι πολιτικές και όχι οικονομικές. πάντα τέτοιες ήσαν και πάντα τέτοιες θα είναι.

Όλα τα υπόλοιπα περί ενυπόθηκου κρατικού χρέους, και ιστορίες για κουρέματα και κομμώτριες, είναι παραμύθια της Χαλιμάς για να μας κοιμίζουν.

* Ο Άγης Βερούτης είναι επιχειρηματίας, Σπούδασε Μηχανολόγος Μηχανικός στις ΗΠΑ όπου και εργάστηκε σχεδόν είκοσι χρόνια.

Πηγή: http://www.capital.gr/

Σημ. ΔΕΕ: Οι επισημάνσεις είναι δικές μου και δεν υπήρχαν στο αρχικό κείμενο.

Το μεγάλο φαγοπότι

Το Απεχθές Χρέος

Ισημερινός-Ελλάδα: Βίοι παράλληλοι. Μια εκπληκτική ανάλυση από το Ραδιόφωνο του Σκάϊ 100,3 (http://www.skai.gr/1003/shows/show/?rshowid=63956). Ακούστε με προσοχή και θα φρίξετε! Για να καταλάβουμε τι ακριβώς συνέβη στην Ελλάδα και τι σημαίνει "απεχθές" χρέος.

Η θεωρητική θεμελίωση του όρου «απεχθές χρέος» οφείλεται στον ρώσο καθηγητή Νομικής, Αλεξάντερ Σακ. Η συμβολή του Σακ, ο οποίος την εποχή εκείνη – τη δεκαετία του ’20 – δίδασκε στο Παρίσι και δεν συγκαταλέγεται στους ριζοσπάστες διανοούμενους, έγκειται στις τρεις προϋποθέσεις που έθεσε έτσι ώστε ένα χρέος να χαρακτηρισθεί απεχθές οπότε κατά συνέπεια μια κυβέρνηση παύει να δεσμεύεται να το πληρώσει.

Οι τρεις όροι για να χαρακτηρισθεί απεχθές ένα χρέος ήταν: Πρώτο, να έχει συναφθεί χωρίς τη συγκατάθεση του έθνους. Δεύτερο, τα ποσά που εισέρευσαν από το δάνειο να σπαταλήθηκαν με τρόπο που αντιβαίνει στα συμφέροντα του έθνους και, τρίτο, ο πιστωτής να ήταν ενήμερος των παραπάνω. Να αναφερθεί πως η συνεισφορά του Σακ δεν έγινε σε κενό αέρα. Αντίθετα, αξιοποίησε πολύ συγκεκριμένα παραδείγματα όπου η παύση πληρωμών του δημοσίου χρέους αποφασίσθηκε με την παραπάνω αιτιολογική βάση. Το πρώτο παράδειγμα αφορούσε την άρνηση πληρωμής από τις ΗΠΑ το 1898 των χρεών που είχε αναλάβει η Κούβα όσο ήταν υπό ισπανική κατοχή και τα οποία οι ΗΠΑ στη συνέχεια αρνήθηκαν να επωμιστούν. Το δεύτερο παράδειγμα εξελίχθηκε είκοσι χρόνια αργότερα και πάλι πριν ο ρώσος νομικός δώσει περιεχόμενο στη ρήτρα του «απεχθούς χρέους». Αφορούσε ειδικότερα την απόφαση της κυβέρνησης της Κόστα Ρίκα να μην πληρώσει ένα δάνειο που είχε συνάψει η προηγούμενη δικτατορική εξουσία με την τράπεζα Royal Bank of Canada.

Η τεράστια συμβολή του Σακ έγκειται στην μετατόπιση του κέντρου βάρους της επιχειρηματολογίας υπέρ της παύσης πληρωμών του δημοσίου χρέους, η οποία παύει να επικεντρώνεται στην ηθική διάσταση του προβλήματος και μετατοπίζεται στη νομική. Το ερώτημα δηλαδή δεν είναι αν πλέον μπορεί μια χώρα να πληρώσει το δημόσιο χρέος της, αλλά αν πρέπει. Η συγκεκριμένη δυνατότητα αξιοποιήθηκε κατά κόρον τις τελευταίες δεκαετίες από πολλές κυβερνήσεις και κινήματα πολιτών.

Μια "ξεχασμένη" εισήγηση

Από 23 - 26 Απριλίου 1999, είχε πραγματοποιηθεί στην Έδεσσα, το 1ο (Πρώτο και τελευταίο, δυστυχώς) Αναπτυξιακό Συνέδριο του Νομού Πέλλας, με πρωτοβουλία της Νομαρχίας και τη συνεργασία του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας. Στο Συνέδριο αυτό είχα κάνει μια εισήγηση για το αλιευτικό-ιχθυοκαλλιεργητικό δυναμικό του Νομού και με ποιούς τρόπους θα μπορούσε να αξιοποιηθεί. Δεδομένου ότι το μεγαλύτερο τμήμα αυτού του δυναμικού περικλείεται από τα όρια του νέου Δήμου Έδεσσας, είναι ευνόητο ότι η εισήγηση που ακολουθεί έχει εφαρμογή ακόμα και σήμερα. Ελπίζω να μη έχει την τύχη που είχε στα πλαίσια της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, ενός θεσμού αποτυχημένου από κάθε άποψη, όπως αποδείχτηκε στην πράξη.

ΔΕΕ

ΙΧΘΥΟΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ ΚΑΙ ΑΛΙΕΥΤΙΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ ΝΟΜΟΥ ΠΕΛΛΑΣ:

ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ - ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ

Δημήτρης Ευαγγελίδης - Ιχθυολόγος
Πρόεδρος Ένωσης Ειδικών Επιστημόνων Υδατοκαλλιεργειών Ελλάδος

α) Υδάτινο δυναμικό του Νομού Πέλλας με αλιευτικό και υδατοκαλλιεργητικό ενδιαφέρον (σύντομη περιγραφή και στοιχεία)

Πριν ξεκινήσω την ανάπτυξη της εισήγησης μου επιτρέψτε μου μια καίρια, κατά άποψή μου, επισήμανση, που σχετίζεται άμεσα με το θέμα μας:

Θεωρούμε ως βασική προϋπόθεση για οποιαδήποτε προγραμματισμένη προσπάθεια ανάπτυξης του κλάδου στον Νομό, την συστηματική καταγραφή του υπάρχοντος υδάτινου δυναμικού, ώστε βάσει των στοιχείων που θα προκύψουν να είναι δυνατή η επιστημονική αποτίμηση των δυνατοτήτων που υπάρχουν. Πιστεύω ότι η σκοπιμότητα της υλοποίησης ενός τέτοιου προγράμματος είναι εύκολα αντιληπτή από τον καθένα και όχι μόνον για τον κλάδο μας αλλά και για γενικότερους λόγους που θα διαφανούν ελπίζω στην πορεία των εργασιών αυτού του Συνεδρίου. Σύμφωνα πάντως με πληροφορίες ένα τέτοιο πρόγραμμα υποβλήθηκε παλαιότερα από την Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση στο Υ.ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ. αλλά δεν εγκρίθηκε λόγω κάποιας διαφωνίας που υπήρχε με το ΥΠ. ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ.

Εν πάση περιπτώσει, από τα υπάρχοντα στοιχεία που έχουμε στην διάθεσή μας, φαίνεται ότι το βασικό υδάτινο δυναμικό που παρουσιάζει σημαντικό αλιευτικό / υδατοκαλλιεργητικό ενδιαφέρον είναι:

α) Η λίμνη Βεγορίτιδα

β) Ο υγροβιότοπος Άγρα-Βρυττών-Νησιού
γ) Οι ποταμοί Εδεσσαίος-Αλμωπαίος-Λουδίας με τους παραποτάμους τους
δ) Τα νερά του ορεινού όγκου του Βόρα
ε) Οι πηγές της Αραβησσού και
στ) Οι θερμοπηγές Λουτρακίου

β) Η Αλιεία στις Λίμνες και τα ποτάμια του Νομού

Η σημερινή αλιευτική κατάσταση στον Νομό μας κάθε άλλο παρά ευοίωνη θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί. Η συνεχής υποβάθμιση των φυσικών και τεχνητών υδατοσυλλογών που σημειώθηκε στην περιοχή μας τις τελευταίες δεκαετίες, για διαφόρους σε κάθε περίπτωση λόγους, ήταν επόμενο να εκμηδενίσει ουσιαστικά την επαγγελματική αλιευτική δραστηριότητα με αποτέλεσμα ελάχιστοι πλέον ψαράδες να ασχολούνται επαγγελματικά με την Αλιεία...

Επιγραμματικά, θα μπορούσαμε να αναφέρουμε ως κύρια προβλήματα της σημερινής θλιβερής κατάστασης των αλιευτικών πραγμάτων του Νομού τα εξής:

α) Η γενικότερη αδιαφορία της Πολιτείας για τα εσωτερικά νερά της χώρας, κάτι που αντανακλάται και στην από καιρό ξεπερασμένη Νομοθεσία, την παντελή έλλειψη αναπτυξιακών προγραμμάτων, την απουσία εθνικής Στρατηγικής αλλά και πολιτικής βούλησης για την αλιευτική ανάπτυξη των εσωτερικών υδάτων και τέλος την ψευδο-οικολογική αντίληψη που έχει επικρατήσει σε πολλά επίπεδα, την νοοτροπία δηλαδή να ενδιαφέρονται κάποιοι για μια λίμνη ή ένα ποτάμι από την πλευρά και μόνον της προστασίας τους ως υγροβιοτόπων, ως περιοχών με ενδιαφέρουσα ορνιθοπανίδα κλπ και να αγνοούνται πλήρως οι κάτοικοι των γύρω περιοχών οι οποίοι πριν από όχι και τόσα πολλά χρόνια αποκτούσαν ένα σημαντικό εισόδημα από την αλιευτική τους δραστηριότητα.. Χαρακτηριστικά παραδείγματα στον Νομό μας, η Λίμνη Βεγορίτιδα και η Λίμνη του Άγρα..

β) Η ανυπαρξία ειδικών Μελετών και επομένως η απουσία προγραμμάτων για την αλιευτική ανάπτυξη των εσωτερικών υδάτων του Νομού και τέλος

γ) Η απουσία φορέων Διαχείρισης, μεμονωμένα ή συνολικά, με αποφασιστικές αρμοδιότητες και με κατεύθυνση αλλά και προσανατολισμό την πολύπλευρη ανάπτυξη των εσωτερικών νερών καθώς και η σύγχυση γύρω από τις αρμοδιότητες των Υπηρεσιών είχαν ως αποτέλεσμα την ύπαρξη περίπου ασυδοσίας στην προστασία του αλιευτικού πλούτου και όχι μόνον, ο οποίος αφέθηκε στον «πατριωτισμό» των ελαχίστων πλέον επαγγελματιών ψαράδων που έχουν εναπομείνει.

Αποτελεί πεποίθησή μας αλλά και γεγονός επιστημονικά διαπιστωμένο, ότι υπάρχουν σημαντικά περιθώρια ανάπτυξης του αλιευτικού πλούτου του Νομού μας ο οποίος μπορεί να στηρίξει σε μεγάλο βαθμό τα εισοδήματα των κατοίκων των γύρω οικισμών αυτοτελώς αλλά και σε συνδυασμό με άλλες δραστηριότητες. Πιστεύουμε ότι τα παραπάνω θα μπορούσαν να αποτελέσουν μια σημαντική παράμετρο στην εκπόνηση Ειδικών Τοπικών Αναπτυξιακών Προγραμμάτων (Ε.Τ.Α.Π.) στις συγκεκριμένες περιοχές σε συνδυασμό με άλλα προϊόντα ή δραστηριότητες όπως προαναφέραμε.

γ) Υδατοκαλλιέργειες

Ο Νομός Πέλλας υπήρξε πρωτοπόρος στην ανάπτυξη των Υδατοκαλλιεργειών στην χώρα μας αλλά και στις Ιχθυοκαλλιέργειες ειδικότερα. Ήδη από την δεκαετία του 1960 υπήρξαν προσπάθειες εκτροφής υδρόβιων γουνοφόρων ζώων σε ένα οικονομικό περιβάλλον σαφώς δυσμενέστατο (κάτι που ερμηνεύει σε ένα βαθμό και την τελική αποτυχία του εγχειρήματος). Παράλληλα η κατασκευή και λειτουργία την ίδια περίπου περίοδο του κρατικού Ιχθυογεννητικού Σταθμού στην Έδεσσα έδωσε σημαντική ώθηση στην δημιουργία Μονάδων Ιχθυοκαλλιέργειας πέστροφας.

Δυστυχώς, όπως και σε άλλους Τομείς, ο Νομός μας από πρωτοπόρος έχει μεταβληθεί και πάλι σε ουραγό στον συγκεκριμένο Τομέα. Στις δεκαετίες του 1970 και 1980 ένας δυσμενής συνδυασμός διαφόρων παραγόντων έπληξε τις υπάρχουσες Πεστροφοκαλλιέργειες του Νομού οι οποίες είτε έκλεισαν είτε μείωσαν την παραγωγή τους.

Η σημερινή κατάσταση χωρίς να μπορεί να χαρακτηρισθεί εντυπωσιακή αρχίζει να εμφανίζει σαφή σημεία ανάκαμψης με την σταδιακή επαναλειτουργία Μονάδων, την δημιουργία νέων (Χελοκαλλιέργεια) και το ενδιαφέρον για δημιουργία νέων Μονάδων.

Πρέπει στο σημείο αυτό να τονίσουμε την ύπαρξη δύο σοβαρών παραγόντων που μας επιτρέπουν να ελπίζουμε ότι μπορούμε να περιμένουμε πολλά πράγματα από την ανάπτυξη των Υδατοκαλλιεργειών στον Νομό μας, η οποία ευελπιστούμε ότι θα είναι αλματώδης τα προσεχή χρόνια:

α) Οι τάσεις της ελληνικής αγοράς έχουν αντιστραφεί πλήρως ως προς την πέστροφα από όσα είμαι σε θέση να γνωρίζω. Υπάρχει ήδη σοβαρό ενδιαφέρον και η ζήτηση αυξάνει από χρόνο σε χρόνο. Η κατάσταση αυτή δεν προβλέπεται να μεταβληθεί στο προσεχές μέλλον, όπως τουλάχιστον προέκυψε από τις ανακοινώσεις και τις συζητήσεις που έγιναν στο 1ο Βαλκανικό Συνέδριο Υδατοκαλλιεργειών που πραγματοποιήθηκε στην Θεσσαλονίκη τον Σεπτέμβριο του 1998.

β) Το ανεκμετάλλευτο υδατοκαλλιεργητικό δυναμικό του Νομού μας είναι σημαντικότατο και μπορεί να στηρίξει και μεγάλες παραγωγές και την δημιουργία νέων θέσεων εργασίας σε συνδυασμό με την ύπαρξη σαφούς νομοθετικού πλαισίου οικονομικών ενισχύσεων μέσω του νέου Τομεακού προγράμματος Αλιείας και Υδατοκαλλιεργειών του Υπουργείου Γεωργίας 1999-2004.

Φυσικά όλα τα παραπάνω είναι εφικτά και πραγματοποιήσιμα υπό ορισμένες βασικές προϋποθέσεις. Αναφέραμε στην αρχή της εισήγησής μας την πρώτη και στο τέλος, για να μη επανερχόμαστε, θα αναφέρουμε και την δεύτερη.

Συμπερασματικά πάντως η προσωπική μου άποψη είναι ότι ο κλάδος των Υδατοκαλλιεργειών μπορεί να αποτελέσει μια σημαντική πηγή εισοδημάτων για τους κατοίκους του Νομού μας.

δ) Μεταποίηση Αλιευμάτων

Η μεταποίηση αλιευμάτων παρ’ όλο που έχει παράδοση και προϊστορία στην χώρα μας, μόλις πρόσφατα σχετικά άρχισε να παρουσιάζει σημαντικό ενδιαφέρον. Πιστεύουμε ότι στις εξελίξεις αυτές έπαιξαν ιδιαίτερο ρόλο όχι μόνον οι προτιμήσεις του καταναλωτικού κοινού αλλά κυρίως οι οικονομικές ενισχύσεις που στήριξαν αυτήν την δραστηριότητα (ξεκινώντας με τον Κανονισμό (ΕΟΚ) 4042/1990) και οι οποίες επέτρεψαν την πραγματοποίηση από διάφορες Εταιρείες, μεγάλων επενδύσεων ύψους αρκετών δισεκατομμυρίων. Οι Εταιρείες αυτές με την σειρά τους στήριξαν την προώθηση στην Αγορά των μεταποιημένων αλιευμάτων με αποτέλεσμα σήμερα να υπάρχει στην χώρα μας μία συνεχώς διευρυνόμενη ζήτηση του καταναλωτικού κοινού. Έτσι για παράδειγμα η ζήτηση για καπνιστά ψάρια ενώ πριν μερικά χρόνια ήταν ουσιαστικά ανύπαρκτη, σήμερα παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον και οι τάσεις είναι αυξητικές.

Στο σημείο αυτό αξίζει να τονίσουμε ότι η καπνιστή πέστροφα κατέχει σημαντική θέση στις προτιμήσεις του κοινού κυρίως στα μεγάλα Αστικά κέντρα της χώρας. Οι μελέτες Αγοράς όμως προβλέπουν ότι αυτή η ζήτηση θα επεκταθεί στο άμεσο μέλλον και στις υπόλοιπες αγορές της χώρας και επομένως θα αυξηθεί ακόμη περισσότερο η ανάγκη για μεγαλύτερες παραγωγές νωπών προϊόντων από Ιχθυοκαλλιέργειες. Η σημερινή παραγωγή της χώρας σε νωπή πέστροφα κυμαίνεται μεταξύ 2500-3000 τόννων ψαριών τον χρόνο. Όμως μία και μόνον Εταιρεία του κλάδου έχει ετήσιες ανάγκες σε νωπή πέστροφα 3000 τόννους που καλύπτει με εισαγωγές από το εξωτερικό (Βέλγιο, Γαλλία, Ιταλία). Επί πλέον στο Βαλκανικό Συνέδριο που προαναφέρθηκα πληροφορηθήκαμε ότι οι τιμές της νωπής και μεταποιημένης πέστροφας στην Βουλγαρία και στα Σκόπια είναι κάτι περισσότερο από απλώς ελκυστικές και όσο η οικονομική κατάσταση αυτών των χωρών θα βελτιώνεται, τόσο περισσότερο θα αυξάνει η ζήτηση.

Συμπερασματικά πιστεύω ότι και ο Τομέας της Μεταποίησης παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον Νομό μας γεγονός που επιτείνει την ανάγκη δημιουργίας νέων Μονάδων παραγωγής ψαριών από Ιχθυοκαλλιέργειες.

ε) Οικολογική αξιοποίηση υδάτινου δυναμικού (Οικοτουρισμός)

Θεωρώ σκόπιμη την αναφορά και ενός άλλου Τομέα αξιοποίησης του υδάτινου δυναμικού του Νομού μας που σε συνδυασμό με την ανάπτυξη της Αλιείας και των Υδατοκαλλιεργειών θα μπορούσε να δώσει θαυμάσια και πολύ ικανοποιητικά αποτελέσματα. Αναφέρομαι στην ανάπτυξη μιας από τις πλέον σύγχρονες αλλά και αποδοτικές μορφές Τουρισμού στον λεγόμενο Οικοτουρισμό ο οποίος και θέσεις εργασίας μπορεί να δημιουργήσει αλλά και σημαντικά εισοδήματα στους κατοίκους των γύρω οικισμών είναι δυνατόν να αποφέρει. Ήδη έχουν καταγραφεί στον Νομό μας πέντε περιοχές μέσω του προγράμματος ΦΥΣΗ 2000 που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον από πλευράς Ευρωπαϊκής Ένωσης για χρηματοδότηση και αξιοποίησή τους.

Θα σταθώ σε δύο από αυτές τις περιπτώσεις, στον Υγροβιότοπο Άγρα-Βρυττών-Νησιού και στην Λίμνη Βεγορίτιδα. Πιστεύω ότι αποτελούν περιοχές όπου μπορούν να γίνουν πολύπλευρες και συνδυασμένες παρεμβάσεις με αποτελέσματα ιδιαίτερα αποδοτικά και όπου μπορεί να επιχειρηθούν δράσεις στον Αλιευτικό Τομέα, στον Τομέα των Υδατοκαλλιεργειών, στον Τομέα της Ορνιθοπανίδας με κατάληξη στην ολοκληρωμένη Οικολογική αξιοποίηση αυτών των περιοχών με στόχο τον Οικοτουρισμό.

στ) Υπηρεσία Αλιείας του Νομού

Αναφέρθηκα προηγουμένως ότι για την επιτυχία όλων αυτών των σχεδίων και προγραμματισμών απαιτούνται ορισμένες βασικές προϋποθέσεις και ήρθε η στιγμή να αναφέρω και την δεύτερη προϋπόθεση που δεν είναι άλλη από την ύπαρξη μιας αξιόλογης και πλήρως στελεχωμένης Υπηρεσίας Αλιείας στην Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση του Νομού. Παλαιότερα τα καθήκοντα Υπηρεσίας Αλιείας του Νομού ασκούσε το προσωπικό του Ιχθυογεννητικού Σταθμού αλλά μετά από τη θεσμοθέτηση του Β΄ βαθμού Αυτοδιοίκησης οι αρμοδιότητες μεταφέρθηκαν στην Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Πέλλας στο πρώτο Οργανόγραμμα όμως της οποίας δεν προβλέφθηκε η δημιουργία τέτοιας Υπηρεσίας αφού δεν υπήρχαν Ιχθυολόγοι για να την στελεχώσουν. Σήμερα λειτουργεί με την μορφή Γραφείου Αλιείας της Δνσης Γεωργίας Έδεσσας με έναν μοναδικό Ιχθυολόγο αποσπασμένο από άλλη Νομαρχία.

Κλείνοντας την εισήγησή μου επιτρέψτε μου να θέσω το ζήτημα της δημιουργίας στην Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση Πέλλας, μιας Υπηρεσίας Αλιευτικών Εφαρμογών και Υδατοκαλλιεργειών που νομίζω ότι με αυτήν την ονομασία θα περιγράφονται σωστότερα οι αρμοδιότητές της και η οποία θα πρέπει να στελεχωθεί κατάλληλα ώστε να μπορέσει να ανταποκριθεί στην υλοποίηση όσων προανέφερα και είχατε την υπομονή να ακούσετε με προσοχή και για το οποίο σας ευχαριστώ πολύ.
Δ.Ε.Ε.

       Έδεσσα, 24-4-1999  





Για τα πολιτιστικά

Σκίτσο Ελένης Δ. Ευαγγελίδου

Πολιτιστικά ζητήματα

«Oὐκ ἐπ' ἂρτῳ μόνῳ ζήσεται ἂνθρωπος…»

(Ματθ. 4,4)

Του Δημήτρη Ε. Ευαγγελίδη

1.     Μερικές γενικές παρατηρήσεις

        Είναι πλέον κοινό μυστικό και γενική παραδοχή στις κοινωνικές συναναστροφές και συζητήσεις ότι τα πολιτιστικά πράγματα της πόλης δεν πάνε καθόλου καλά. Βεβαίως, πρέπει να επισημάνω ότι σε μια περίοδο γενικευμένης κρίσης, εθνικής, πολιτικής, οικονομικής και κοινωνικής, θα ήταν ίσως κοινωνιολογικό παράδοξο να υπήρχε πολιτιστική άνθιση και ακμή. Κοινωνίες σε παρακμή ή σε διάλυση, όχι μόνον δεν παράγουν πολιτισμό, αλλά συνήθως αναδεικνύουν πολιτιστικά υποπροϊόντα σε περίοπτη θέση ως υποκατάστατα πολιτισμού. Στην καλύτερη περίπτωση υπάρχει μια τάση απομόνωσης και περισυλλογής στον στενό συγγενικό ή οικογενειακό κύκλο ή μεταξύ λίγων στενών φίλων. Πιστεύω ότι αυτές οι καταστάσεις είναι επακόλουθα της αποσάθρωσης του κοινωνικού ιστού και της αναμενόμενης εξ αυτού του λόγου «εξατομίκευσης» των πολιτών. Η οικονομική κατάρρευση της χώρας, η απαξίωση των θεσμών, η ηθική εξαθλίωση είναι καταστάσεις που βιώνουμε όλοι μας και που τις επιτείνει η «εθνική κατάθλιψη» που γίνεται ολοένα και πιο φανερή στην καθημερινή μας συμπεριφορά. Κάποια ευχάριστα γεγονότα, όπως π.χ. ένα γαμήλιο γλέντι, οι πανηγυρισμοί μιας αθλητικής επιτυχίας, ένα ευτυχές περιστατικό σε προσωπικό επίπεδο κάποιου συγγενούς ή φίλου, είναι σπάνιες εξαιρέσεις που απλώς επιβεβαιώνουν τον κανόνα της «γκρίζας» καθημερινότητας στην οποία ζούμε.

Υπάρχει βέβαια και η εκδοχή που προβάλλουν ορισμένοι ότι δηλ. όλα αυτά είναι μεθοδευμένα, μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου χειραγώγησης των κοινωνιών, μια θέση που υποστηρίζει τεκμηριωμένα και ο γνωστός διανοητής Νόαμ Τσόμσκυ μεταξύ άλλων (βλ. «Η στρατηγική της χειραγώγησης και ο βαθύς ύπνος των χειραγωγημένων» στην ιστοσελίδα http://ethnologic.blogspot.com/2011/01/blog-post_13.html). Αυτή όμως είναι μια άλλη μεγάλη συζήτηση που ξεφεύγει όμως από τα πλαίσια του παρόντος άρθρου.

2.    Η πολιτιστική υποβάθμιση της Έδεσσας

Ας επανέλθουμε λοιπόν στο θέμα για τα πολιτιστικά πράγματα της πόλης μας. Υποστηρίζω ότι υπάρχει πλήρης αποτελμάτωση και σαφής οπισθοχώρηση σε σύγκριση με όχι και τόσο μακρινές χρονικά εποχές. Φυσικά, το ίδιο σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό συμβαίνει σε ολόκληρο τον ελλαδικό χώρο, αλλά δεν είναι αυτό το θέμα μας και ασφαλώς δεν μπορούμε να παρέμβουμε στα δρώμενα άλλων πόλεων. Μας ενδιαφέρει πρωτίστως τι γίνεται στον τόπο μας. Για όσους τυχόν διαφωνούν και πιστεύουν ότι όλα βαίνουν καλώς, θα τους καλέσω να κάνουν μια μικρή αναδρομή στο παρελθόν. Τότε που υπήρχαν ζωντανοί Σύλλογοι με μαζική συμμετοχή του κόσμου, με εκδηλώσεις που αφήναν εποχή, στον χώρο του πολιτισμού και του αθλητισμού. Ας θυμηθούμε τον «ΦΟΕ», τον «Μ. Αλέξανδρο», την «Αερολέσχη», την «Λαογραφική», το «Εδεσσαϊκό Θέατρο» (ίσως την μόνη συλλογική προσπάθεια που διασώζεται ως έναν βαθμό), για να αναφέρω ενδεικτικά και πρόχειρα όσους μου έρχονται στο μυαλό. Οι δε εκδηλώσεις που διοργάνωναν ήσαν παροιμιώδεις από πλευράς συμμετοχής και εμβέλειας. Περιορίζομαι να αναφέρω τα περίφημα «Ανθεστήρια», που έγραψαν λαμπρές σελίδες στην τοπική ιστορία.

Παράλληλα, υπήρχε πλούσια πνευματική παραγωγή, η οποία αποτυπωνόταν στην έκδοση εντύπων και περιοδικών με πολιτιστικό περιεχόμενο υψηλού επιπέδου. Αλήθεια, υπάρχει έστω ένα (1) πολιτιστικό έντυπο ευρείας κυκλοφορίας εδώ και καιρό στην Έδεσσα; Όχι βέβαια! Γιατί άραγε; Έλειψαν οι άνθρωποι που μπορούν να γράψουν αξιόλογα κείμενα; Ασφαλώς και όχι. Έγιναν τόσο πανάκριβες οι εκδόσεις; Το αντίθετο μάλιστα. Δεν υπάρχουν τεχνικές εγκαταστάσεις για την εκτύπωσή τους; Απεναντίας, υπάρχουν ολοκληρωμένα εκτυπωτικά συγκροτήματα με εξαιρετικές αποδόσεις.

Τι φταίει λοιπόν; Κάποιοι ίσως ισχυριστούν ότι άλλαξαν οι εποχές και ο κόσμος δεν ενδιαφέρεται για τέτοια. Λίγο η οικονομική δυσπραγία, λίγο η ευκολία της τηλεόρασης που μας καθηλώνει στην εύκολη λύση του καναπέ και να το αποτέλεσμα! Έχω να αντιτάξω ότι η συμμετοχή σε κάποιον Σύλλογο δεν απαιτεί τεράστιες οικονομικές δαπάνες, αλλά απλώς «ξεκόλλημα» από τον καναπέ. Εξ άλλου, οι καφετέριες δεν σερβίρουν δωρεάν! Όσο για την δικαιολογία ότι μας παρασύρει η τηλεόραση, την θεωρώ τουλάχιστον αστεία. Και τούτο διότι οι μεν καθεστωτικοί δημοσιογράφοι και «ρεπόρτερ» έχουν γίνει τόσο εξοργιστικοί, ψυχοπλακωτικοί και απωθητικοί, που μας αναγκάζουν να αλλάζουμε συνεχώς κανάλια ή να κλείνουμε την τηλεόραση. Όσο για την ποιότητα των ελληνικών καναλιών δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι οι μόνες εκπομπές που παρακολουθούν μετά μανίας οι περισσότερες συμπολίτισσές μας είναι οι τούρκικες σειρές!

Κάτι λοιπόν πρέπει να γίνει για να αλλάξει η σημερινή κατάσταση και η πόλη μας να ανακάμψει πολιτιστικά. Με ποιόν τρόπο; Νομίζω ότι δεν ήρθε ακόμα η ώρα των προτάσεων. Προέχει η φάση της συνειδητοποίησης, ίσως της αυτοκριτικής, της ανάγκης να απεγκλωβιστούμε από την εσωστρέφεια και τότε πιθανότατα θα αρχίσει η αναζήτηση. Αν φτάσουμε σε εκείνο το σημείο τότε θα είναι η καταλληλότερη στιγμή να αρχίσουν να ακούγονται προτάσεις για την έξοδο από το αδιέξοδο. Μέχρι να φτάσουμε λοιπόν εκεί, ίσως θα πρέπει να δούμε και κάποια άλλα πράγματα, που αρκετοί αποφεύγουν να συζητάνε. Για αυτά όμως θα επανέλθουμε.

ΔΕΕ

ΓΙΑ ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ

ΓΙΑ ΤΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ

Η τραγική οικονομική κατάσταση του Δήμου είναι πλέον γνωστή σε όλους τους δημότες σε γενικές γραμμές, αλλά οι λεπτομέρειες αποκαλύπτονται σταδιακά στους υπεύθυνους, που ορίστηκαν από την νέα Δημοτική αρχή και ανέλαβαν να ξετυλίξουν τον «μίτο της Αριάδνης» των πεπραγμένων της απελθούσας. Το γεγονός ότι ακόμα δεν έγινε δυνατή, μετά από έναν ολόκληρο μήνα και παρά τις συνεχείς πιέσεις, η παράδοση των δικαιολογητικών της οικονομικής διαχείρισης και του Ταμείου λόγω αδυναμίας εξεύρεσης νόμιμων παραστατικών από τον αρμόδιο υπάλληλο, χαρακτηρίζει μια κατάσταση, η οποία αν δεν προσδιορίζεται ως χαοτική, σίγουρα δεν μπορεί να αποκληθεί «νοικοκυρεμένη».

            Παρ’ όλα αυτά, με έκπληξη διαπιστώνουμε, ότι ο απελθών Δήμαρχος, τόσο στην πρόσφατη συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου, όσο και με δηλώσεις, συνεντεύξεις κλπ επιμένει να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα, ακολουθώντας κατά περίπτωση είτε την τακτική της «μισής αλήθειας» είτε της πλήρους ανακρίβειας. Ισχυρίζεται για παράδειγμα ότι η κεντρική Κυβέρνηση δεν απέδωσε 1.472.638 Ευρώ για την Δημοτική Αστυνομία, ενώ γνωρίζει καλά ότι ήταν αδύνατον να υπάρξει τέτοια χρηματοδότηση, για τον απλούστατο λόγο ότι δεν υπάρχει νομοθετική ρύθμιση του θέματος. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με το ποσόν του 1.519.314 Ευρώ για τους σχολικούς φύλακες, για την πρόσληψη των οποίων ουδείς υποχρέωσε την απελθούσα Δημοτική αρχή να ενταχθεί στο σχετικό Πρόγραμμα, μια και δεν ήταν  διασφαλισμένη η χρηματοδότηση. Επί πλέον, στην προσπάθειά του να δικαιολογήσει τα τεράστια ελλείμματα του Δήμου, αναφέρει ότι υπάρχουν οφειλές Δημοτών ύψους 2.400.000 Ευρώ (!), χωρίς βεβαίως να μπαίνει στον κόπο να εξηγήσει γιατί δεν εισπράχθηκαν πριν από την λήξη της θητείας του. Εκεί όμως που πραγματικά υποτιμά την νοημοσύνη όλων μας, είναι η επιχειρούμενη προσπάθεια συγκάλυψης των ευθυνών του για τα ελλείμματα με την έωλη δικαιολογία της μείωσης της κρατικής επιχορήγησης του 2010 λόγω της οικονομικής κρίσης, χωρίς να διευκρινίζει ότι πρακτικά ουδεμία μείωση υπήρξε. Και τούτο διότι το 2009 υπήρξε μια μεγάλη αύξηση σε σχέση με το 2008 της επιχορήγησης της τάξης του 37% και επομένως η «μείωση» του 2010 αντισταθμίζεται από την αύξηση του 2009. Τέλος, χρέη του Δήμου παρελθόντων ετών, όπως τα 722.986,74 Ευρώ για τον ΧΥΤΑ, 3.000.000 Ευρώ  περίπου από την μη απόδοση ασφαλιστικών εισφορών και άλλων οφειλόμενων ποσών από προηγούμενα χρόνια, δεν αφορούν την χρήση του 2010 και σίγουρα δεν μπορούν να δικαιολογηθούν με την επίκληση της τρόικας ή του Μνημονίου.

Και για να τελειώνουμε: Για όλα τα παραπάνω μπορούν να εφευρεθούν δικαιολογίες, σοβαρές ή μη και αυτό θα το κρίνουν οι πολίτες. Εκείνο όμως που είναι παντελώς απαράδεκτο και πλήρως αδικαιολόγητο, είναι η μετατροπή του Δήμου σε «Οίκο Εμπορίου» με την κυκλοφορία μεταχρονολογημένων επιταγών στην Αγορά της πόλης, κάτι που ως γνωστόν απαγορεύεται αυστηρότατα από τον Νόμο και επισύρει βαρύτατες κυρώσεις.

Ελπίζουμε ο απελθών Δήμαρχος, αυτοπαγιδευμένος σε φαντασιώσεις μεγαλεπήβολων «έργων» και μεγαλόστομων εξαγγελιών, όπως αυτές αποτυπώθηκαν στο προεκλογικό του έντυπο, να συναισθανθεί τις τεράστιες ευθύνες του για την κατάσταση που δημιούργησε και να παύσει να προκαλεί το δημόσιο αίσθημα με τις προσπάθειες ωραιοποίησης μιας θλιβερής πραγματικότητας, που δεν πείθει παρά μόνον εκείνους που έχουν συμφέρον να πειστούν.

Τραίνο για το Χιονοδρομικό του Βόρα

Ο ΟΣΕ δρομολόγησε τρένα και λεωφορεία σε επιλεγμένους εποχικούς τουριστικούς προορισμούς

Μία νέα σελίδα στα «ποιοτικά» δρομολόγια, επιχειρεί να ανοίξει η ΤΡΑΙΝΟΣΕ με τη δρομολόγηση τρένων και λεωφορείων σε επιλεγμένους εποχικούς τουριστικούς προορισμούς. Ειδικότερα, από την Κυριακή 13 Φεβρουαρίου, και κάθε Σαββατοκύριακο, οι λάτρεις του σκι και του snowboard, καθώς και όλοι οι επισκέπτες του χιονοδρομικού Κέντρου Καϊμακτσαλάν, θα μπορούν να ταξιδεύουν από τη Θεσσαλονίκη προς το αγαπημένο τους όρος Βόρα με τη συνδυασμένη, άνετη, αλλά και οικονομική μεταφορά τρένου και λεωφορείου, την οποία εγκαινιάζει η ΤΡΑΙΝΟΣΕ.

Με δύο ζεύγη δρομολογίων από Θεσσαλονίκη προς Άρνισσα και αντιστρόφως, η νέα υπηρεσία της ΤΡΑΙΝΟΣΕ, το Snow Train, ταξιδεύει τους επιβάτες όχι μόνο στο μαγευτικό Καϊμακτσαλάν, αλλά και στη νέα εποχή των θεματικών και σύγχρονων σιδηροδρομικών μεταφορών. Ένας μοντέρνος συρμός, εξοπλισμένος με bar και εστιατόρια στα 3 από τα 5 βαγόνια του, με παιδότοπο, καθώς και με ειδική σκευοφόρο, για την άνετη μεταφορά του εξοπλισμού σκι και snowboard των επιβατών, μετατρέπει τη μετακίνησή τους από τη Θεσσαλονίκη στην Άρνισσα, σε μία ευχάριστη και διασκεδαστική εμπειρία.

Επιπρόσθετα, για τους επιβάτες του Snow Train, η ΤΡΑΙΝΟΣΕ έχει προβλέψει 50% έκπτωση στην κάρτα εισόδου στο χιονοδρομικό κέντρο του Καϊμακτσαλάν, ενώ έχει έρθει σε συνεργασία με αρκετές επιχειρήσεις στο παλαιό χωρίο του Αγίου Αθανασίου για επιπλέον έκπτωση σε προϊόντα εστίασης, ενοικίασης εξοπλισμού, διαμονής κ.λπ. Σύντομα, θα υπάρξουν ακόμα περισσότερες προσφορές και συνεργασίες διαμονής με πακέτα διημέρου, αποκλειστικά για τους επιβάτες του Snow Train.

Τα τρένα αναχωρούν από τη Θεσσαλονίκη στις 07:18 και 12:05 στην φτάνουν στην Άρνισσα στις 09:00 και 13:49 αντίστοιχα, ενώ από την Άρνισσα αναχωρούν στις 09:15 και 17:48 και φτάνουν στη Θεσσαλονίκη στις 11:03 και 19:35.

Το Κόστος είναι 22 ευρώ με επιστροφή (στην τιμή του εισιτηρίου συμπεριλαμβάνεται και η μεταφορά με το λεωφορείο της ΤΡΑΙΝΟΣΕ στο Καϊμακτσαλάν και τον παλιό Άγιο Αθανάσιο).

Πηγή: Ο.Σ.Ε.

Σημείωση ΔΕΕ: Το Χιονοδρομικό Κέντρο ονομάζεται "Βόρας" από την ονομασία του βουνού. Το Καϊμακτσαλάν είναι το όνομα μιας συγκεκριμένης κορυφής (της ψηλότερης) του Βόρα. Ελπίζω κάποτε όλοι οι φορείς της περιοχής μας να συμφωνήσουν στην χρήση κοινής ορολογίας ώστε να πάυσει η υπάρχουσα σύγχυση, διότι, όπως έχω διαπιστώσει, υπάρχουν άτομα που νομίζουν ότι άλλο το Χιον. Κέντρο του Βόρα και άλλο του Καϊμακτσαλάν!

Ο καφές της Τζάκρη

Πώς πληρώνουμε τους υπουργικούς καφέδες

Το σκληρό πρόσωπο της γραφειοκρατίας γνώρισε η υφυπουργός Εσωτερικών Θ. Τζάκρη. Χρειάστηκε 18 διατάξεις και προεδρικά διατάγματα για να χρεώσει τον καφέ που ήπιε στα VIP του "Ελ. Βενιζέλος" στο τμήμα προμηθειών του υπουργείου, δηλαδή στους φορολογούμενους.

Μπορεί τα στελέχη της κυβέρνησης να μην έχουν υποστεί περικοπές ανάλογες με αυτές των συνταξιούχων, αλλά η κρίση τους έχει επηρεάσει με αποτέλεσμα να μην έχουν να πληρώσουν ούτε για έναν καφέ. Γι' αυτό και όπως συνέβαινε και πριν την κρίση, ο ελληνικός λαός τον "κερνάει" έστω και χωρίς να το ξέρει. Φυσικά η γραφειοκρατία βάζει εμπόδια, ωστόσο αν ο πολιτικός είναι επίμονος και έχει όραμα, μπορεί να τα ξεπεράσει.

Όπως αναφέρει το "Έθνος της Κυριακής",  η υφυπουργός Εξωτερικών Θεοδώρα Τζάκρη, χρησιμοποίησε το τμήμα VIP του αεροδρομίου “Ελ. Βενιζέλος”, ενώ χρέωσε το τμήμα προμηθειών, με το ποσό των 29,30 ευρώ για έξοδά της, στις 26 Νοεμβρίου του 2010.

Μπορεί το ποσό να μην είναι μεγάλο, ωστόσο για την πληρωμή των προσωπικών εξόδων της υφυπουργού από το τμήμα προμηθειών του υπουργείου χρειάστηκαν δεκαοχτώ διαφορετικές διατάξεις και προεδρικά διατάγματα.

Πρόκειται για την απόφαση Φ.312-4-4525, με ημερομηνία 2 Φεβρουαρίου. Το έγγραφο αναφέρεται στην έγκριση της συγκεκριμένης προμήθειας και τηρεί όλους τους γραφειοκρατικούς κανόνες, προκειμένου να πληρωθεί το ποσό στην Olympic Catering.

Όπως αναφέρει το δημοσίευμα, το έγγραφο αναφέρεται στην “έγκριση γενόμενης δαπάνης εξόδων χρησιμοποίησης της αίθουσας VIP του αεροδρομίου Ελ. Βενιζέλος, από την υφυπουργό Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης”.

Μετά την απαρίθμηση των διατάξεων, αναφέρεται: “Εγκρίνουμε τη γενόμενη δαπάνη των 29,30 ευρώ, συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ, του τιμολογίου της Olympic Catering, για κάλυψη εξόδων χρησιμοποίησης της VIP αίθουσας του αεροδρομίου Ελ. Βενιζέλος, στις 26/11/2010 από την υφυπουργό Εσωτερικών, Θ. Τζάκρη”.

Το έγγραφο, που συντάχθηκε από το τμήμα προμηθειών της αρμόδιας διοικητικής υποστήριξης του υπουργείου, καταλήγει, ότι η δαπάνη θα βαρύνει τις πιστώσεις του υπουργείου Εσωτερικών, ενώ φέρει την υπογραφή του προϊσταμένου του τμήματος.

Πηγή: http://news247.gr/ellada/politiki/sta_eksoda_toy_ypoyrgeioy_to_vip_rofhma_ths_th_tzakrh.770572.html